Ευρω-Συνταγματικά

Με αφορμή το σχέδιο "Ευρωπαϊκού Συντάγματος" το οποίο προωθείται για να ψηφιστεί (πολλαπλώς παρατύπως) άρον-άρον από την Βουλή χωρίς δημοψήφισμα - που θα έδινε την δυνατότητα να πούμε και καμιά κουβέντα για μια μάλλον σοβαρή έξέλιξη που μας αφορά ως πολίτες - θα ήθελα να σημειώσω (σε συνέχεια προηγουμένου) μια συζήτηση που γίνεται από τις στήλες της Αυγής επί του κειμένου. Από την μια, υπέρμαχος του "όχι" στο Ευρωσύνταγμα είναι ο συνταγματολόγος Αντώνης Μανιτάκης, ο οποίος στην κατακλείδα του κειμένου του γράφει τα εξής:

...Δεν θα ψηφίσουμε αυτό το Σύνταγμα γιατί θέλουμε να αφήσουμε άθικτη τη φλόγα της ελπίδας για μια άλλη Ευρώπη σε έναν άλλο κόσμο. Γιατί θέλουμε να δείξουμε, συγκεκριμένα και έμπρακτα, ότι η πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης που ετοιμάζεται βασίζεται στη πλήρη αδιαφορία και στην αποχή των ευρωπαίων πολιτών και ότι επιδιώκεται να πραγματοποιηθεί χωρίς συζήτηση και χωρίς πολιτική αντιπαράθεση. Η απόρριψη του Ευρωσυντάγματος είναι όρος και προϋπόθεση για να συγκροτηθεί ένα κίνημα ευρωπαϊκό που συνειδητά και υπεύθυνα θα επιδιώκει μιαν Ευρώπη οικολογική, δημοκρατική και κοινωνική, των λαών και των δικαιωμάτων, της ελευθερίας, της αλληλεγγύης και της δικαιοσύνης...

Το κείμενο καλεί όσους συμφωνούν να το συνυπογράψουν (βλ. στο τέλος της σελίδας)

Απάντηση στα επιχειρήματα του Α. Μανιτάκη, και συνηγορία υπέρ της αποδοχής του Ευρω-συντάγματος από την αριστερά, δίνει ο Βασίλης Ζουναλής, με κύριο επιχείρημα ότι, παρά την αναμφισβήτητη νεοφιλελεύθερη χροιά του, παραμένει το μοναδικό όχημα προώθησης της Ευρωπαϊκής ενοποίησης. Άρα κρατάμε την μύτη μας και το υπερψηφίζουμε (αν φτάσουμε ως εκεί):

Τελειώνω με την επισήμανση πως το δίλημμα δεν είναι, απλώς, "ναι" ή "όχι" σ’ αυτό το Ευρωσύνταγμα, "ναι" ή "όχι" σ’ αυτό το βήμα πολιτικής ενοποίησης της Ευρώπης. Δεν υπάρχει κανένα άλλο βήμα, προς την πιο ορθή ή την πιο λαθεμένη κατεύθυνση, ώστε να έχουμε την πολυτέλεια της επιλογής. Για να μη μασάμε τα λόγια μας, το δίλημμα είναι: Ναι ή Όχι στην Ευρώπη; Ας σταθούμε πολιτικά απέναντι σ’ αυτό το δίλημμα, ας μην ακυρώσουμε την, εν πολλοίς, ορθή κριτική μας και για το περιεχόμενο του Ευρωσυντάγματος και για την επιχείρηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης πέφτοντας στην παγίδα της "υπερκριτικής" ή στην παγίδα του αναχωρητισμού για μια "άλλη Ευρώπη". Ας εκμεταλλευτούμε την πολιτική ευκαιρία, τον καιρόν, λέγοντας "Ναι στην Ευρώπη".


Εγώ να πω ότι παραμένω εντός γραμμής και υπέρ των επιχειρημάτων του Μανιτάκη. Η πολιτική της αποδοχής κάθε κρίσιμης πολιτικής κατεύθυνσης της ΕΕ, προκειμένου να μην δυναμιτιστεί η ενοποίηση, έχει οδηγήσει στην αυτοφίμωση της (φιλοοευρωπαϊκής) αριστεράς για πάρα πολύ καιρό και στην πολιτική συνενοχή της, μεταξύ άλλων, στην απομάκρυνση των θεμάτων της οικονομικής πολιτικής από την επιρροή των αποφάσεων των πολιτών της Ένωσης. Και το αποτέλεσμα ποιο είναι; Αν δεν αρχίσεις να κάνεις *πολιτική* και όχι ευχέλαια και αν δεν αρχίσεις να αντιμετωπίζεις τα τεκταινόμενα με πολιτικό τρόπο, μια ζωή θα παίζεις το παιχνίδι άλλων... Και η Ευρώπη θα συνεχίσει τον δρόμο προς τον πλήρη οικονομικό εξαμερικανισμό της και τον αποδημοκρατισμό της. Περισσότερα στην συζήτηση, αν ανακύψει...

Εν τω μεταξύ μαθαίνουμε ότι το ΠΑΣΟΚ επαίρεται για την την συμβολή στην δημιουργία του σχεδίου του Ευρωσυντάγματος και προφανώς το υποστηρίζει. Η κυβέρνηση (το ΥΠΕΞ) έχει στήσει έναν ιστοχώρο , με τον παλαιομοδίτικα χαζοχαρούμενο τίτλο Europe4me, όπου προπαγανδίζει υπέρ του σχεδίου του Ευρωσυντάγματος, (αλλά όπως φαίνεται υπογράφει για δημοψηφίσματα μόνον για σοβαρά θέματα όπως η αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες, αν ενθυμείστε, και όχι για δευτερεύοντα όπως ένα απλό νεό σύνταγμα που θα είναι δεσμευτικότερο από το Ελληνικό). Πέρα από το ότι το σάιτ δεν παίζει σωστά σε firefox (και όποιος δεν σχεδιάζει/γράφει html και για firefox στις μέρες μας ας αλλάξει επάγγελμα), περιέχει συνδέσμους στο πλήρες κείμενο του Ευρωσυντάγματος στα Ελληνικα (που έψαχνε ο crazymonkey) και σε έναν χώρο συζήτησης, με μια φωτογραφία με ανθρώπους να χειρονομούν ασέμνως. Δεν είμαι βέβαιος αν η ΕΕ θα μου έδινε λεφτά για να προπαγανδίσω και εγώ την διεξαγωγή δημοψηφίσματος και το "ΟΧΙ" στο δημοψήφισμα, αλλά θα έβρισκα πάντως καλύτερους σχεδιαστές και θα περιόριζα την διαφημιστική αισθητική για να με παίρνει ο κόσμος λίγο πιο σοβαρά...

Σχόλια

Ο χρήστης Sakis Rizos είπε…
Πέρα από το αν κανείς συμφωνεί ή όχι με το Ευρωσύνταγμα, νομίζω ότι η συζήτηση γύρω από την ανάγκη δημοψηφίσματος είναι, αν μη τι άλλο, έωλη. Νομίζω ότι ο Θαλής Π. Κουτούπης εστίασε εύστοχα με το παρακάτω σχόλιό του το οποίο προσυπογράφω.

"ΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ. ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΑΠΑΙΤΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟ Ευρωπαϊκό Σύνταγμα κάποιοι, όταν οι περισσότεροι από εμάς δεν ξέρουμε να διαβάσουμε το μισθωτήριο του σπιτιού μας! Και γιατί δεν προέβαλαν το ίδιο αίτημα όταν η Βουλή ψήφιζε το δικό μας Σύνταγμα;..." (MarketingWeek, 7/3/2005, σ. 66)
Ο χρήστης Nassos K. είπε…
"υπογράφει για δημοψηφίσματα μόνον για σοβαρά θέματα όπως η αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες, αν ενθυμείστε, και όχι για δευτερεύοντα όπως ένα απλό νεό σύνταγμα που θα είναι δεσμευτικότερο από το Ελληνικό"

Συμφωνώ μαζί σου φίλε Μιχάλη, και σ'ευχαριστώ για το link.
Το βρήκα μετά από αρκετή αναζήτηση.
Ο χρήστης talos είπε…
Με την λογική ότι "οι περισσότεροι δεν ξέρουμε να διαβάσουμε το μισθωτήριο του σπιτιού μας", θα έπρεπε να καταργήσουμε και τις εκλογές.

Αγωγή του Πολίτη:

Όταν πρόκειται να αλλάξει το σύνταγμα ψηφίζουμε για Συντακτική Βουλή και, θεωρητικά τουλάχιστον, η εκλογή των βουλευτών και των κομμάτων γίνεται με την γνώση ότι πρόκειται να αλλάξουν το Σύνταγμα. Έτσι εξασφαλίζεται η νομιμοποίηση των συνταγματικών αλλαγών στις δημοκρατίες. Οι δε συνταγματικοί συντάκτες είναι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι του λαού και όχι συνταξιούχοι γκωλικοί πολιτικοί.
Ο χρήστης Sakis Rizos είπε…
"Με την λογική ότι "οι περισσότεροι δεν ξέρουμε να διαβάσουμε το μισθωτήριο του σπιτιού μας", θα έπρεπε να καταργήσουμε και τις εκλογές. "

Ατυχές, αν μη τι άλλο, το σχόλιό σου αυτό...
Ο χρήστης lazopolis είπε…
Θεωρητικά η διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την αποδοχή ή μη του Ευρωπαϊκού συντάγματος θα έπρεπε να θεωρείται αυτονόητη. Πρακτικά, ένα υγιές δημοψήφισμα θα απαιτούσε πολύμηνη ενημέρωση και μια διαφορετική αντιμετώπιση της Ένωσης από ολόκληρο το πολιτικό κατεστημένο. Αν πραγματοποιούταν δημοψήφισμα χωρίς τους απαραίτητους όρους θα κατέληγε είτε σε εθνικό παροξυσμό (και ας σημειώσουμε πώς εκμεταλλεύονται τα αντιευρωπαϊκά ένστικτα οι ελληνικές κυβερνήσεις κάθε φορά - όπως τώρα - που οι ντιρεκτίβες των Βρυξελλών τους προξενούν κόστος), είτε σε χαζοχαρούμενη ευρωπαική εκδήλωση τύπου Eurovision που θα νομιμοποιούσε το ευρωσύνταγμα και θα έβαζε τέλος σε κάθε συζήτηση.

Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, η απόφαση για τη μή διεξαγωγή δημοψηφίσματος προφανώς έχει ενταχθεί στην γενικότερη πολιτική ατζέντα της κυβέρνησης (και του ΠΑΣΟΚ) της οποίας ο ορίζοντας είναι οι επόμενες εκλογές.

Σχετικά με την ουσία:
α)ο όρος νεοφιλελεύθερο σύνταγμα είναι αρκετά γενικός και αρκετά ισοπεδωτικός. Η συζήτηση γύρω από τον βαθμό του παρεμβατισμού που επιτρέπει μια βιώσιμη οικονομία (σε ευρωπαϊκή κλιμακα) είναι μεγάλη και ενδιαφέρουσσα, αλλά η άποψή μου είναι οτι μπορεί να γίνει μόνο σε ποσοτικό και όχι σε ποιοτικό επίπεδο. Σε ποιοτικό επίπεδο, προφανής μου φαίνεται η ανάγκη για άυξηση των κοινωνικών παροχών σε όλη την ευρωπαϊκή ένωση (και κυρίως στην Ελλάδα όπου το έλλειμα στον τομέα αυτό είναι μάλλον το μεγαλύτερο σε σχέση με τις `προηγμένες' χώρες-μέλη). Αλλά επίσης προφανής μου φαίνεται η ανάγκη π.χ. για μεγαλυτερη ευελιξία της κεντρικής ευρωπαϊκής τράπεζας ή για αλλαγή προς το ανταγωνιστικότερο του πλαισίου στο οποίο υποχρεούνται να κινούνται οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Μπορούν να γίνουν όλα ταυτόχρονα; Μπορεί να γίνει το ένα χωρίς το άλλο; Νομίζω πως η αριστερά, προκειμένου να κάνει την κριτική που πρέπει να κάνει, έχει ανάγκη από οικονομολόγους και όχι απο ρήτορες.

β) η ώρα για αυτή τη συζήτηση ήταν δυο-τρια χρόνια πριν, όταν αυτό το σύνταγμα διαμορφωνόταν. Τότε όμως εμείς ασχολούμασταν (όπως και σήμερα από άλλη γωνία) με τις ταυτότητες και το ορθόδοξο ελληνικό ιδεώδες.
Ο χρήστης talos είπε…
lazopolis: Αλλά επίσης προφανής μου φαίνεται η ανάγκη π.χ. για μεγαλυτερη ευελιξία της κεντρικής ευρωπαϊκής τράπεζας ή για αλλαγή προς το ανταγωνιστικότερο του πλαισίου στο οποίο υποχρεούνται να κινούνται οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.

Αυτό όμως (η ενίσχυση της αυτονομίας των κεντρικών τραπεζών) είναι μεταφορά της οικονομίας έξω από την πολιτική. Πρόκειται για περιορισμό της δυνατότητάς μου ως πολίτη να αποδοκιμάσω μια οικονομική πολιτική ή να επιλέξω άλλη.

Με δεδομένο ότι οι αποφάσεις περί τα οικονομικά αποτελούν θεμελιώδη ζητήματα για το πώς λειτουργεί μια δημοκρατία, πρόκειται εντέλει για κολόβωμα (και συνταγματικά επικυρωμένο κολόβωμα) της δημοκρατίας.
Ο χρήστης Sakis Rizos είπε…
"Αυτό όμως (η ενίσχυση της αυτονομίας των κεντρικών τραπεζών) είναι μεταφορά της οικονομίας έξω από την πολιτική."

Η ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών είναι απαραίτητη για την εφαρμογή οικονομικής πολιτικής που θα είναι ανεπηρέαστη από τις πολιτικές σκοπιμότητες.

Είναι γνωστό ότι όταν η κεντρική τράπεζα ελέγχεται από την πολιτική εξουσία τότε οι αποφάσεις παίρνονται με γνώμονα το πώς θα κερδίσει το κόμμα τις επόμενες εκλογές.

Αυτό είναι ανεύθυνο, αλλά σίγουρα θα κάνει πολλούς -τους περισσότερους θα έλεγα- ψηφοφόρους να επιδοκιμάσουν, όπως λες, την οικονομική πολιτική που βάζει περισσότερα λεφτά στην τσέπη τους. Έτσι την εννοείς εσύ τη δημοκρατία;

Το είδαμε και εδώ με τις λαϊκίστικες πολιτικές του ΠΑΣΟΚ το '80 που το μόνο που έκαναν ήταν να υποθηκεύσουν το μέλλον της χώρας. Και αυτό που τότε ήταν "μέλλον" για τους ανθρώπους εκείνης της εποχής, είναι σήμερα το δικό μας άσχημο οικονομικο-κοινωνικό παρόν.

Θα συμφωνήσω με τον lazopolis που λέει "Νομίζω πως η αριστερά, προκειμένου να κάνει την κριτική που πρέπει να κάνει, έχει ανάγκη από οικονομολόγους και όχι απο ρήτορες."

ΥΓ. Αναρωτιέμαι... Γιατί μου δίνεται η εντύπωση ότι οι αριστεροί θεωρούν τους εαυτούς τους ως τους αποκλειστικούς θεματοφύλακες της δημοκρατίας και της ηθικής ακεραιότητας; (sic)
Ο χρήστης lazopolis είπε…
Κι εγώ πιστεύω οτι το μοντέλο Federal Reserve στις ΗΠΑ είναι θεσμικά απαράδεκτο. Επίσης πιστεύω οτι οι διοικήσεις της κεντρικής τράπεζας οφείλουν να διορίζονται από την κεντρική κυβέρνηση και άρα η τελευταία να κρίνεται από τις επιλογές της. Από την άλλη δε γίνεται να χρειάζεται η σύμφωνη γνώμη 25 κυβερνήσεων για να αλλάξουν τα επιτόκια τόσο λίγο όσο πρέπει για τεχνικούς λόγους. Προφανώς, αποφάσεις της κεντρικής τράπεζας που έχουν μάκρο-αντίκτυπο στην οικονομία είναι αποφάσεις πολιτικές και πρέπει να κρίνονται από το αρμόδιο θεσμικό όργανο.

Επιπροσθέτως, θεωρείται κοινός τόπος οτι οποιαδήποτε μεταβίβαση εξουσίας στα όργανα της Ένωσης συνεπάγεται πλήρη απώλεια ελέγχου και άρα εκχώρηση δικαιωμάτων; Αυτή νομίζω είναι η (λανθασμένη κατά τη γνώμη μου) θέση του ΚΚΕ, το οποίο θεωρεί οτι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι χαμένο παιχνίδι εξ'αρχής.

Υ.Γ. Μπορεί να αποδειχθεί ιστορικά οτι η αποδοχή του Ευρωσυντάγματος είναι τεράστιο σφάλμα. Όμως η παρούσσα πραγματικότητα είναι οτι οι λαοί δεν ενδιαφέρονται για την Ευρώπη εφόσον αυτή εγγυάται τη σχετική τους ευημερία. Οι πολιτικές ηγεσίες καιροσκοπούν, ως συνήθως, ή απλά είναι άσχετες με το όλο θέμα (όπως εμφανώς φαίνεται να είναι η δικιά μας - δεν μπορώ να αποφύγω αυτή την κρίση μετά τους χειρισμούς της απογραφής και του βασικού μετόχου χάρη στους οποίους προσφέρουμε σπορ και θέαμα στους εταίρους μας). Αυτά όλα σημαίνουν οτι σε τελική ανάλυση η Ένωση είναι πρώτα από όλα μια ομπρέλα που καθορίζει το πλαίσιο και τους κανόνες του ανταγωνισμού στο εσωτερικό της. Αν το σύνταγμα την μεταλλάσει σε ένα πιο σφιχτό πολιτικό οργανισμό, τόσο το καλύτερο, λεω εγώ...
Ο χρήστης talos είπε…
Η ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών είναι απαραίτητη για την εφαρμογή οικονομικής πολιτικής που θα είναι ανεπηρέαστη από τις πολιτικές σκοπιμότητες...
...σίγουρα θα κάνει πολλούς -τους περισσότερους θα έλεγα- ψηφοφόρους να επιδοκιμάσουν, όπως λες, την οικονομική πολιτική που βάζει περισσότερα λεφτά στην τσέπη τους. Έτσι την εννοείς εσύ τη δημοκρατία;...


Γιατί τέτοια περιφρόνηση προς το δικαίωμα της πλειοψηφίας να αποφασίζει με γνώμωνα το δικό της συμφέρον; Ναι, έτσι την εννοώ την δημοκρατία. Ποια είναι η άλλη επιλογή, αυτή που βάζει περισσότερα λεφτά στις τσέπες λίγων; Το ότι η πλειοψηφία μπορεί να κάνει λάθη, είναι αναμφισβήτητο. Αλλά δικαίωμά της είναι, η χώρα ανήκει στους πολίτες της και οι πολίτες μπορούν, αν αποφασίσουν στραβά, να την φουντάρουν... Ξέρεις κανέναν άλλο ορισμό της δημοκρατίας;

lazopolis: Το Αμερικανικό Fed αποτελεί υπόδειγμα δημοκρατικά ελεγχόμενου οργανισμού συγκριτικά με την ΕΚΤ, η οποία δεν λογοδοτεί επί της ουσίας σε κανέναν απολύτως... Είναι πολύ σημαντικό να στηθούν μηχανισμοί δημοκρατικού ελέγχου και επέμβασης στην ΕΚΤ, αλλιώς αναιρείται κάθε πρόσχημα δημοκρατικής λειτουργίας της ΕΕ.

Θέση μου είναι ότι γενικά τα ιλλιγγιώδη δημοκρατικά ελλείμματα της ΕΕ, δεν λύνονται παρά μέσα από διαδικασίες ομοσπονδίας ή, έστω, συνομοσπονδίας. Έτσι το σχόλιό σου:

Επιπροσθέτως, θεωρείται κοινός τόπος οτι οποιαδήποτε μεταβίβαση εξουσίας στα όργανα της Ένωσης συνεπάγεται πλήρη απώλεια ελέγχου και άρα εκχώρηση δικαιωμάτων; Αυτή νομίζω είναι η (λανθασμένη κατά τη γνώμη μου) θέση του ΚΚΕ, το οποίο θεωρεί οτι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι χαμένο παιχνίδι εξ'αρχής.

...με βρίσκει συμπλέοντα: δεν με απασχολεί η μεταβίβαση εξουσίας στην ΕΕ, αλλά η μεταβίβαση εξουσίας σε όργανο που δεν λογοδοτεί σε εκλεγμένο σώμα. Θα ήμουν ευτυχής αν το Ευρωκοινοβούλιο, ή κάποια μελλοντική δομή τύπου Γερουσίας, αποκτούσε την αρμοδιότητα ελέγχου και κατεύθυνσης της ΕΚΤ. Αλλά δεν υπάρχει καμία τέτοια πρόβλεψη στο σχέδιο Συντάγματος, ίσα-ίσα η παρούσα κατάσταση θεσμοποιείται.
(Σημείωση: Η πολιτική του ΚΚΕ στο θέμα της Ευρώπης είναι όντως ανεδαφική και σε παράλληλο σύμπαν...)

Επίσης το Ευρω-Σύνταγμα πρακτικά προσδιορίζει επ' άπειρον την οικονομική πολιτική της ΕΕ, σε αστείο σημείο. Πρακτικά απαγορεύει ακόμα και αναδιανεμητικές πολιτικές Κεϋνσιανού τύπου - ιστορική ειρωνία, μια και πάνω σε αυτό το μοντέλο, η Ευρώπη έχτισε μετά τον πόλεμο την ευρύτερη υλική ευημερία που γνώρισε ο πλανήτης..

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Τα πολλά πρόσωπα της ψηφιακής λογοκρισίας

Μετεκλογικά

Βαϊμάρη και αντιφασισμός, μια ιστορική σημείωση