Πίνοντας μπάφους και διαβάζοντας ιατρικά νέα (updated)


Ένοχο για καρκίνο το χασίς, βροντοφωνάζει το ΣΚΑΪ, βασιζόμενο σε πραγματική είδηση φυσικά, όπου αναφέρεται πως "Ένα τσιγάρο χασίς ισοδυναμεί με 20 κανονικά τσιγάρα ως προς τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα".

ΟΚ.

Ανατρέχοντας στην είδηση έξω, ανακαλύπτει κανείς πως πρόκειται για μελέτη Νεοζηλανδών επιστημόνων με βάση ένα στατιστικό δείγμα 79 ανθρώπων, που ήδη έπασχαν από καρκίνο του πνεύμονα.

ΟΚ και πάλι. Η είδηση μεταδόθηκε από πολλά Μέσα στην Ελλάδα.


Προ κάποιων μηνών όμως, τον Μάιο του 2006, μεγάλη έρευνα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, στην οποία συμμετείχαν πάνω από 2000 άνθρωποι, κατέληξε στο αντίθετο ακριβώς συμπέρασμα. "Μεγάλη Έρευνα Δεν Διαπιστώνει καμία Σύνδεση μεταξύ της Μαριχουάνας και Καρκίνου του Πνεύμονα", ήταν ο σχετικός τίτλος στο Scientific American (που μου μοιάζει κομμάτι πιθανότερο να είναι σε θέση να αξιολογεί έρευνες). Το αποτέλεσμα μάλιστα, ξάφνιασε τους ερευνητές, αφού:

"We expected that we would find that a history of heavy marijuana use--more than 500 to 1,000 uses--would increase the risk of cancer from several years to decades after exposure to marijuana," explains physician Donald Tashkin of the University of California, Los Angeles, and lead researcher on the project. But looking at residents of Los Angeles County, the scientists found that even those who smoked more than 20,000 joints in their life [20 χιλιάδες γάρα, το κρατάμε αυτό] did not have an increased risk of lung cancer.


Συγκρίνετε με το παρακάτω απόσπασμα από την νεοζηλανδική έρευνα:

The researchers found those who smoked more than a joint a day for 10 years, or two joints a day for 5 years [μετάφραση ~7500 χιλιάδες τσιγαριλίκια] were more than 5 times more likely to have lung cancer than those who didn't smoke at all - after adjusting for other variables.


Δηλαδή, δεν κακίζω τον δημοσιογράφο εδώ, καθώς εμφανώς οι δύο έρευνες κατέληξαν σε αντίθετα αποτελέσματα: το ζήτημα παραμένει υποθέτω ανοιχτό και δεν περιμένω να γνωρίζει το τι έχει δημοσιευτεί επί του θέματος προ ενός έτους στον παγκόσμιο τύπο (δεν συζητάω για τα ιατρικά περιοδικά), διότι - παρότι μια γκουγκλιά υπόθεση είναι - α. αν δεν ξέρεις τι ψάχνεις δεν θα το βρεις, β. αποκλείεται να διατίθεται τόσος χρόνος σε κάθε δημοσιογράφο για κάθε άρθρο, γ. αποκλείεται ο δημοσιογράφος στην Ελλάδα (και όχι μόνο) να είναι κάπως σχετικός με το θέμα από τα πριν.

Οπότε το βασικό μήνυμα που θέλω να μεταφέρω εδώ είναι το εξής. Ειδικά στην ιατρική, αλλά και σε κάθε επιστήμη, μια επιστημονική δημοσίευση, ή ανακοίνωση από μόνη της δεν αποδεικνύει κατ' ανάγκην πολλά (εκτός ιδιαίτερων ίσως περιπτώσεων τις οποίες δεν μπορεί εκ των προτέρων να αναγνωρίσει ο μέσος αναγνώστης) και είναι απαραίτητος κάποιος χρόνος για να "χωνευθεί" κάθε έρευνα σε μια (ούτως ή άλλως υπό συνεχή αίρεση και διόρθωση) γενική εικόνα. Οι μεμονωμένες έρευνες δεν είναι "ιατρικές ειδήσεις", διότι ιατρικές ειδήσεις δεν υπάρχουν σε αυτήν την μορφή. Αλλιώς θα υπήρχε ήδη εμβόλιο για το AIDS (κάτι που έχει ανακοινωθεί στα ΜΜΕ εκατοντάδες φορές). Δυστυχώς δεν υπάρχει ακόμα.

Μια άλλη πλευρά της υπόθεσης είναι το κατά πόσο στην χώρα μας η ανακοίνωση από ερευνητική ομάδα πως "η μαριχουάνα δεν προκαλεί καρκίνο" και η ανακοίνωση πως "η μαριχουάνα προκαλεί καρκίνο" είναι εξίσου πιθανό να δημοσιευθεί σε περίοπτη θέση στα ΜΜΕ. Αυτό αφήνεται ως άσκηση κοινωνικής φαντασίας.

Τέλος, προσωπικώς δεν έχω ιδέα τι από τα δύο στέκει. Θα έτεινα πάντα να προτιμήσω την έρευνα με τους περισσότερους συμμετέχοντες, αλλά αυτό δεν είναι προφανώς το μόνο κριτήριο. Ρωτήστε κανέναν γιατρό που μπορεί να σταθμίσει και να συγκρίνει την εγκυρότητα των δύο ερευνών (ή ακόμα καλύτερα που να γνωρίζει το σχετικό πεδίο).

Ενημέρωση: Την επομένη της ανάρτησης αυτής, το Alternet, είχε άρθρο που περιέγραφε γενικότερα τις διάφορες "μελέτες" (της νεοζηλανδικής άνω συμπεριλαμβανομένης) που ενοχοποιούν την κάνναβη κυριολεκτικά δια πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν... Το πληροφοριακό πακέτο, το συνοψίζει ο συγγραφέας (Bruce Mirken) ως εξής:

Most of this coverage can be boiled down to a fairly simple equation:

Flawed science + uncritical reporting = misinformation

Σχόλια

Ο χρήστης cyrus είπε…
Δεν χρειάζεται να είμαι γιατρός για να ξέρω ότι ένα δείγμα 79 ασθενών είναι απελπιστικά μικρό και δεν επιτρέπει σε καμία περίπτωση εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων.

Δυστυχώς, η (κακώς εννοούμενη) εμμονή των δημοσιογράφων με το θέμα των ναρκωτικών τους οδηγεί στο να εφευρίσκουν "μπαμπούλες", αντί να εστιάσουν στα πραγματικά προβλήματα που προκαλούν η μαριχουάνα και το χασίς.
Ο χρήστης Sraosha είπε…
Δείγμα 79 ασθενών δεν είναι τόσο μικρό, ιδίως αν καπνίζουνε λεβάααδια (που έλεγε κι ο Ζαμπέτας) και αν στην έρευνα υπάρχουνε controls (πώς το λέμε στο ελλήνικος;)

Με μια άλλη συζήτηση του πόσο κακό κάνει το χασίς στον ελληνικό τύπο έχω καταπιαστεί εδώ.

Με το πώς δημοσιογραφούμε για επιστημονικά θέματα είχα καταπιαστεί εδώ.
Ο χρήστης Γιωργος Μανουσακης είπε…
όντας εργαζόμενος στον ευρύτερο ιατρικό χώρο, γελάω κάθε φορά που στα δελτία ειδήσεων παρουσιάζονται "ιατρικές ανακαλύψεις".

Μόνο από ειδικευμένες εκπομπές όπως αυτή του Κεφαλογιάννη στη ΝΕΤ μπορείς να αντλήσεις σοβαρή ενημέρωση.
Ο χρήστης akindynos είπε…
Προ καιρού είχε γίνει κάτι ανάλογο, πάλι με την κάνναβη, αλλά η έρευνα αφορούσε τη σχιζοφρένεια.
Ο χρήστης Rodia είπε…
Καπου διαβασα προσφατως (δεν θυμαμαι, να παρει!) οτι στις ΗΠΑ υπαρχουν αυτοματοι πωλητες μαριχουανας (μηχανηματα) για να εξυπηρετουν καρκινοπαθεις, δεδομενου οτι ανακουφιζει αποτελεσματικα απο τους πονους.
(τωρα, αν θεραπευει κιολας, ειναι αλλουνου παπα βαγγέλιο)
Ο χρήστης Διαγόρας ο Μήλιος είπε…
Έξοχο άρθρο, μπράβο.
Ο χρήστης e_passenger είπε…
Πιστεύω ότι καλό είναι να είμαστε δύσπιστοι με τις διάφορες έρευνες που βγαίνουν στην επικαιρότητα. Άλλωστε υπάρχουν τόσες που μένουν στην αφάνεια της "ενημέρωσης"... Γενικά υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που οι ίδιες οι έρευνες είναι είτε στρατευμένες είτε χρηματοδοτούμενες. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ούτε τα κίνητρα ούτε τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν εάν δεν το ψάξουμε από μόνοι μας. Απλά ακούμε τα αποτελέσματα και λέμε "α! είδες τι αποτελέσματα βγήκαν από την τάδε επιστημονική έρευνα!"
Το ίδιο ισχύει και με αυτούς που τις προβάλλουν. Κάποιο μήνυμα θέλουν να περάσουν, που να ταιριάζει με την κουλτούρα που έχουμε υποβληθεί/αποδεχτεί να ακολουθούμε.
Ο χρήστης Ανώνυμος είπε…
E tote arxiste na pinete mpafous apo to dimotiko anti gia gala!ntropi sto kratos pou den tous epidotei!
Ο χρήστης e_passenger είπε…
Έχω την εντύπωση, τουλάχιστον εγώ με αυτό το σκεπτικό έγραψα το σχόλιο, ότι δεν είναι το επίκεντρο η μαριχουάνα, χασίς, χόρτο ή όπως αλλιώς θέλεις πέστο. Το θέμα είναι ότι είμαστε εύπιστοι όποτε ακούμε ότι κάποια καινούργια έρευνα έβγαλε τα χ αποτελέσματα. Και τα δεχόμαστε διότι θεωρούμε ότι κάποιοι ειδικοί θα μας πουν κάτι εμπεριστατωμένο. Δυστυχώς, από τη δική μου μικρή πείρα, δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτοι με κανένα αποτέλεσμα μίας και μόνο έρευνας και πόσο μάλλον όταν δεν γνωρίζουμε τα κίνητρα αυτής.
Το ίδιο ισχύει και με την "ενημέρωση" μας. Θεωρώ, ότι είναι στρατευμένη. Και πιστεύω ότι σε αρκετές περιπτώσεις εάν την ακούσουμε, σκεπτόμενοι παράλληλα, μπορούμε να καταλάβουμε ότι η αλήθεια ή κρύβεται πίσω από το ψέμα τους ή ότι ειπώνεται η μισή αλήθεια, και καλά είναι να ψάξουμε μόνοι την άλλη μισή ... Άποψη.
Ο χρήστης Ανώνυμος είπε…
- Σύμφωνοι ως προς την προχειρότητα παρουσίασης των ιατρικών νέων στα ΜΜΕ.

- Σύμφωνοι ως προς τον τρόπο λειτουργίας της επιστήμης με τις πολλές και συχνά αντικρουόμενες έρευνες (βλέπε και τσιγάρο παλιότερα, κινητά τηλέφωνα και GMO σήμερα - εδώ και αν κάνουν όργια καταδικαστικής αυθαιρεσίας τα ΜΜΕ).

- Σύμφωνοι 1000% με την κατάργηση της απαγόρευσης των ναρκωτικών.


Αλλά έχω μια απορία (είναι ειλικρινής, όχι ειρωνική): Δεν θα ήταν αξιοπερίεργο να είναι το τσιγάρο τόσο καρα-τσεκαρισμένα ένοχο για καρκίνο και το χασίς αθώο; Ή εδώ απλά συζητάμε για το ποιο είναι περισσότερο ένοχο;
Ο χρήστης talos είπε…
Κώστα, βασικά το ποστ μιλούσε για την κάλυψη των ιατρικών νέων (όχι μόνο στην Ελλάδα) και την προδιάθεση δημοσίευσης ειδήσεων που επιβεβαιώνουν στερεότυπα.

Σχετικά με τον καρκίνο: ακριβώς επειδή παρά το ότι θα περίμενε κανείς δεν έχει παρατηρηθεί καμία σύνδεση καρκίνου του πνεύμονα και χρήσης κάνναβης, κάποιοι πιστεύουν πως κάποιο συστατικό της μαριχουάνας έχει αντικαρκινική δράση - υπάρχουν μάλιστα και σχετικές μελέτες (με όλες τις επιφυλάξεις για μεμονωμένες μελέτες που ανέφερα απάνω).

Πάντως στο τσιγάρο δεν νομίζω ότι υπήρξε ποτέ αμφιβολία μέσα στην ερευνητική κοινότητα για την βλαβερότητά του (πέρα από τις πουριτανικής εμπνεύσεως τρομοεκστρατείες εναντίον του). Οι εταιρείες καπνού είναι άλλο θέμα...
Ο χρήστης Ανώνυμος είπε…
vasika.. an den kanw kapoio lathos.. to hasis den einai to idio me th marihouana..
ap' oso gnwrizw, oi amerikanoi kapnizoun th marihouana sketh.. to hasis, antithetws, den kapnizetai sketo.. hreiazetai kapno..
Ο χρήστης vassilis είπε…
Πέρα από την προχειρότητα με την οποία δημοσιεύονται στον τύπο αποτελέσματα ιατρικών ερευνών η κύρια βλαπτική επίδραση του χασίς και της μαριχουάνας δεν είναι ο καρκίνος αλλά ο εθισμός που αυτά προκαλούν. Η δική μου γενιά μεγάλωσε με την (off the record)βεβαιότητα ότι ένα τσιγαράκι που και που δεν βλάπτει αλλά αντίθετα μπορεί να έχει και ήπια καταπραυντική επίδραση. Πολλοί επίσης πίστευαν ότι τα μαλακά είναι ο προθάλαμος για τα σκληρά ναρκωτικά...Η εμπειρία των τελευταίων χρόνων έδειξε άλλα. Η όποια καταπραυντική δράση οδηγεί το χρήστη (σε άλλοτε άλλο χρονικό διάστημα) σε αδυναμία συγκέντρωσης, αναβλητικότητα και νωθρότητα.Η αύξηση της συχνότητας χρήσης των ουσιών αυτών οδήγησε ορισμένους από τους άλλοτε περιστασιακούς χρήστες σε έναν αληθινά ολέθριο εθισμό.Λίγοι ίσως γνωρίζουν ότι στα κέντρα επεξάρτησης (τα ιδιωτικά κυρίως γιατί τα δημόσια δεν τους δεχονται)οι εξαρτημένοι από το χασίς είναι από τους πιο δύσκολους ασθενείς.

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Τα πολλά πρόσωπα της ψηφιακής λογοκρισίας

Μετεκλογικά

Βαϊμάρη και αντιφασισμός, μια ιστορική σημείωση