Πίνοντας μπάφους και διαβάζοντας ιατρικά νέα (updated)

Ένοχο για καρκίνο το χασίς, βροντοφωνάζει το ΣΚΑΪ, βασιζόμενο σε πραγματική είδηση φυσικά, όπου αναφέρεται πως "Ένα τσιγάρο χασίς ισοδυναμεί με 20 κανονικά τσιγάρα ως προς τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα".

ΟΚ.

Ανατρέχοντας στην είδηση έξω, ανακαλύπτει κανείς πως πρόκειται για μελέτη Νεοζηλανδών επιστημόνων με βάση ένα στατιστικό δείγμα 79 ανθρώπων, που ήδη έπασχαν από καρκίνο του πνεύμονα.

ΟΚ και πάλι. Η είδηση μεταδόθηκε από πολλά Μέσα στην Ελλάδα.


Προ κάποιων μηνών όμως, τον Μάιο του 2006, μεγάλη έρευνα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, στην οποία συμμετείχαν πάνω από 2000 άνθρωποι, κατέληξε στο αντίθετο ακριβώς συμπέρασμα. "Μεγάλη Έρευνα Δεν Διαπιστώνει καμία Σύνδεση μεταξύ της Μαριχουάνας και Καρκίνου του Πνεύμονα", ήταν ο σχετικός τίτλος στο Scientific American (που μου μοιάζει κομμάτι πιθανότερο να είναι σε θέση να αξιολογεί έρευνες). Το αποτέλεσμα μάλιστα, ξάφνιασε τους ερευνητές, αφού:

"We expected that we would find that a history of heavy marijuana use--more than 500 to 1,000 uses--would increase the risk of cancer from several years to decades after exposure to marijuana," explains physician Donald Tashkin of the University of California, Los Angeles, and lead researcher on the project. But looking at residents of Los Angeles County, the scientists found that even those who smoked more than 20,000 joints in their life [20 χιλιάδες γάρα, το κρατάμε αυτό] did not have an increased risk of lung cancer.

Συγκρίνετε με το παρακάτω απόσπασμα από την νεοζηλανδική έρευνα:

The researchers found those who smoked more than a joint a day for 10 years, or two joints a day for 5 years [μετάφραση ~7500 χιλιάδες τσιγαριλίκια] were more than 5 times more likely to have lung cancer than those who didn't smoke at all - after adjusting for other variables.

Δηλαδή, δεν κακίζω τον δημοσιογράφο εδώ, καθώς εμφανώς οι δύο έρευνες κατέληξαν σε αντίθετα αποτελέσματα: το ζήτημα παραμένει υποθέτω ανοιχτό και δεν περιμένω να γνωρίζει το τι έχει δημοσιευτεί επί του θέματος προ ενός έτους στον παγκόσμιο τύπο (δεν συζητάω για τα ιατρικά περιοδικά), διότι - παρότι μια γκουγκλιά υπόθεση είναι - α. αν δεν ξέρεις τι ψάχνεις δεν θα το βρεις, β. αποκλείεται να διατίθεται τόσος χρόνος σε κάθε δημοσιογράφο για κάθε άρθρο, γ. αποκλείεται ο δημοσιογράφος στην Ελλάδα (και όχι μόνο) να είναι κάπως σχετικός με το θέμα από τα πριν.

Οπότε το βασικό μήνυμα που θέλω να μεταφέρω εδώ είναι το εξής. Ειδικά στην ιατρική, αλλά και σε κάθε επιστήμη, μια επιστημονική δημοσίευση, ή ανακοίνωση από μόνη της δεν αποδεικνύει κατ' ανάγκην πολλά (εκτός ιδιαίτερων ίσως περιπτώσεων τις οποίες δεν μπορεί εκ των προτέρων να αναγνωρίσει ο μέσος αναγνώστης) και είναι απαραίτητος κάποιος χρόνος για να "χωνευθεί" κάθε έρευνα σε μια (ούτως ή άλλως υπό συνεχή αίρεση και διόρθωση) γενική εικόνα. Οι μεμονωμένες έρευνες δεν είναι "ιατρικές ειδήσεις", διότι ιατρικές ειδήσεις δεν υπάρχουν σε αυτήν την μορφή. Αλλιώς θα υπήρχε ήδη εμβόλιο για το AIDS (κάτι που έχει ανακοινωθεί στα ΜΜΕ εκατοντάδες φορές). Δυστυχώς δεν υπάρχει ακόμα.

Μια άλλη πλευρά της υπόθεσης είναι το κατά πόσο στην χώρα μας η ανακοίνωση από ερευνητική ομάδα πως "η μαριχουάνα δεν προκαλεί καρκίνο" και η ανακοίνωση πως "η μαριχουάνα προκαλεί καρκίνο" είναι εξίσου πιθανό να δημοσιευθεί σε περίοπτη θέση στα ΜΜΕ. Αυτό αφήνεται ως άσκηση κοινωνικής φαντασίας.

Τέλος, προσωπικώς δεν έχω ιδέα τι από τα δύο στέκει. Θα έτεινα πάντα να προτιμήσω την έρευνα με τους περισσότερους συμμετέχοντες, αλλά αυτό δεν είναι προφανώς το μόνο κριτήριο. Ρωτήστε κανέναν γιατρό που μπορεί να σταθμίσει και να συγκρίνει την εγκυρότητα των δύο ερευνών (ή ακόμα καλύτερα που να γνωρίζει το σχετικό πεδίο).

Ενημέρωση: Την επομένη της ανάρτησης αυτής, το Alternet, είχε άρθρο που περιέγραφε γενικότερα τις διάφορες "μελέτες" (της νεοζηλανδικής άνω συμπεριλαμβανομένης) που ενοχοποιούν την κάνναβη κυριολεκτικά δια πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν... Το πληροφοριακό πακέτο, το συνοψίζει ο συγγραφέας (Bruce Mirken) ως εξής:

Most of this coverage can be boiled down to a fairly simple equation:

Flawed science + uncritical reporting = misinformation