Νέα Ορλεάνη

Επιστρέφω, παρακολουθώντας τα όσα τραγικά συμβαίνουν στην Νέα Ορλεάνη, αγαπημένη πόλη, από την οποία έχω έντονες αναμνήσεις.

Έχει ήδη γράψει εκτενώς ο Oneiros σχετικά με το θέμα, αλλά εγώ έχω έναν πόνο περισσότερο γιατί την έχω ζήσει αρκετά ως επισκέπτης την πόλη, μια πόλη με ιστορία, ξεσάλωμα, μουσική (πάρα πολύ και πάρα πολύ καλή μουσική), διαφθορά και έγκλημα (πάρα πολύ έγκλημα). Μια ενδιαφέρουσα πόλη δηλαδή, μια από τις λίγες στις ΗΠΑ που θα σκεφτόμουν ποτέ να μείνω, αλλά ταυτόχρονα μια πόλη κάπως θλιβερή (έξω από το τουριστικό French Quarter), βρώμικη, επικίνδυνη και φτωχή.


Η πρώτη εμπειρία που είχα από την πόλη ήταν όταν μπήκα, αργά ένα απόγευμα, από λάθος είσοδο. Στο γκέτο. Είχα ήδη δει μικρής κλίμακας γκέτο στην Φλόριντα και είχα αποφύγει επιμελέστατα το Βόρειο Μαϊάμι και την Χαϊαλία, σαν καλός τρομοκρατημένος τουρίστας, αλλά στην Νέα Ορλεάνη είχα την εμπειρία της μικρής κατά λάθος βόλτας μέσα από εγκατειλημμένα, μισοερειπωμένα κτήρια και άδειους δρόμους, σαν να διέσχιζα μια πόλη που την έχει βρει πρόσφατα κάποια καταστροφή. Αραιά και πού σε κάποιες γωνίες έβλεπες παρέες από νεαρούς μαύρους που γυρνούσαν όλοι μαζί να σε κοιτάξουν καθώς περνούσες με το αυτοκίνητο από μπροστά τους, με αδιευκρίνιστο ύφος που πάντως δεν ήταν φιλικό.
Αργότερα στο ξενοδοχείο, ο ρεσεψιονίστας μας έδειχνε στον χάρτη τα όρια της τουριστικής περιοχής. Πέρα από κάποιους δρόμους καλά θα κάναμε, έλεγε, να αποφύγουμε τις βόλτες ακόμα και την ημέρα. Την νύχτα καλό θα ήταν να μην κάνουμε το λάθος και παραπέσουμε από εκεί γιατί there's funny stuff going on. Πιο ψύχραιμοι καταστηματάρχες μας έλεγαν ότι δεν ήταν παντού τόσο άγρια αρκεί να μην φαινόμαστε πως είμαστε τουρίστες.


Χωρίς τα συμφραζόμενα της εξαιρετικά υψηλής και εξαιρετικά βίαιης εγκληματικότητας, η παρούσα ανεξέλεγκτη κατάσταση λεηλασίας και βίας δεν μπορεί να γίνει κατανοητή. Εξίσου κλειδί για τα όσα συμβαίνουν είναι τα τριτοκοσμικά επίπεδα φτώχειας στην πόλη (~30% κάτω από το όριο της φτώχειας), τα οποία εξηγούν εν μέρει και το γιατί παρέμεινε στην πόλη τόσο μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού της. Παρότι η κλίμακα της καταστροφής είναι ασύλληπτη, είναι εξίσου ασύλληπτη η ολιγωρία των αρχών - που υποψιάζομαι έχει αρκετά να κάνει με το γεγονός ότι οι πληγέντες είναι φτωχοί μαύροι, την γενικότερη υποβάθμιση των οργανισμών προστασίας από φυσικές καταστροφές, την μη επένδυση των απαραίτητων χρημάτων για την προστασία της πόλης τα τελευταία χρόνια και τις γενικότερες επιλογές των νυν κυβερνώντων.

Μια άλλη φορά, βρέθηκα σε ένα παρακμιακό στριπτιζάδικο παρέα με τρεις μεθυσμένους Γάλλους φίλους... Ο DJ ήταν το κλου: ήταν τελίως αλλού και έπαιζε από Birthday Party μέχρι Virgin Prunes και Tom Waits για να χορεύουν οι βαριεστημένες μέχρι θανάτου στριπτιζέζ και οι εκστασιασμένοι/μεθυσμένοι πελάτες γύρω από την πίστα που μουρμούριζαν βρωμιές τόσο, όσο να μην τους ακούσει ο δίμετρος μαύρος πορτιέρης που έλεγχε την κατάσταση.

Πριν από αυτό είχαμε μόλις γλιτώσει ξύλο άγριο από παρέα φτιαγμένων μαύρων που περνούσαν σπρώχνοντας στο πλήθος ψάχνοντας για παρεξήγηση και ξύλο - και οι ηλίθιοι οι δικοί μου ψιλοτσίμπησαν - είπαν κάτι σε στυλ "πρόσεχε". Έκανα τον μαλάκα: ξένα είναι τα παιδιά τους είπα (ο ντόπιος!) σας ζητάνε συγγνώμη, no disrespect meant, all cool κτλ. Δέκα μέτρα παρακάτω βρήκαν τον τσαμπουκά που έψαχναν σε μεγαλύτερη παρέα, με αποτέλεσμα να πέσουν με μπουκέτα και αγκαλιάσματα πάνω σε βιτρίνες και να πλακώσουν οι έφιπποι αστυνόμοι.

Ακούστε εδώ την ραδιοφωνική συνέντευξη του Δημάρχου της Νέας Ορλεάνης Ρέυ Νέιγκιν, ο οποίος, εξαντλημένος, απελπισμένος και εξοργισμένος με την έλλειψη ανταπόκρισης, μιλάει στην κυριολεξία κρανιωμένος και έξω από τα δόντια...

Τα όσα έγιναν είχαν πολλάκις προβλεφθεί με ανατριχιαστική ακρίβεια, πάντως:

Το περιοδικό Scientific American σε άρθρο του με τίτλο "Drowning New Orleans" έγραφε τον Οκτώβριο του 2001:

Ένας μεγάλος τυφώνας θα μπορούσε να βυθίσει την Νέα Ορλεάνη κάτω από 6 μέτρα νερού, σκοτώνοντας χιλιάδες ανθρώπους. Η ανθρώπινη δραστηριότητας κατά μήκος του ποταμού Μισισιπή έχουν αυξήσει δραματικά τους κινδύνους και τώρα μόνο μια ευρείας έκτασης μηχανική επέμβαση στην νοτιοανατολική Λουιζιάνα μπορεί να σώσει την πόλη...

Οι σχετικοί χάρτες είναι ενδεικτικοί της προβλεψιμότητας της καταστροφής. Πραγματικές δορυφορικές εικόνες εδώ. Φωτορεπορτάζ από την καταστροφή εδώ.

Αλλά και το National Geographic μόλις πέρυσι περιέγραφε ένα σενάριο που είναι επίσης τρομακτικά κοντινό με τα όσα διαδραματίστηκαν στην πόλη τις τελευταίες μέρες. Τόσο μάλιστα που η περιγραφή της μελλοντικής επερχόμενης καταστροφής μοιάζει με ρεπορτάζ για τον τυφώνα Κατρίνα... Εδώ και ένα σχετικό βίντεο...

Το Popular Mechanics, σε άρθρο του με ημερομηνία 11/9/2001 (!), έκρουε και αυτό τον κώδωνα του κινδύνου:

"...Κατά την διάρκεια ενός ισχυρού τυφώνα, η πόλη μπορεί να πλημμυρίσει με νερό που θα μπλοκάρει όλους τους δρόμους από και προς αυτή για μέρες, αφήνοντας τον κόσμο εγκλωβισμένο χωρίς ηλεκτρισμό και πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό. Πολλοί θα σκοτώνονταν γιατί η πόλη έχει ελάχιστα κτήρια που θα άντεχαν την ένταση των ανέμων που θα έφταναν τα 160 χλμ/ώρα και την πλημμυρίδα από τον τυφώνα που θα έφτανε τα 2 με τρία μέτρα που φέρνει ένας τυφώνας μεγέθους 2..." (Η Κατρίνα ήταν 4 στην κλίμακα αυτή όταν χτύπησε!)

Τέλος, η τοπική εφημερίδα της Νέας Ορλεάνης, Times-Picayune, είχε και αυτή πέρυσι τον Σεπτέμβριο μια σειρά πέντε άρθρων για το θέμα - και όλα αυτά γεννούν ερωτήματα σε σχέση με τα λεφτά που διατίθενται σε δημόσια έργα σε σχέση με το κόστος των πολεμικών ιμπεριαλιστικών περιπετειών των ΗΠΑ:

"... Στις αρχές του 2004, καθώς το κόστος του πολέμου στο Ιράκ έφτανε στα ύψη, ο Πρόεδρος Μπους πρότεινε την διάθεση λιγότερο από το 20% των χρημάτων που το σώμα μηχανικών του Αμερικανικού στρατού είχε θεωρήσει απαραίτητο για την λίμνη Pontchartrain...

Το Ιούνιο του 2004, ο υπεύθυνος πολιτικής προστασίας της ενορίας Τζέφερσον της Λουιζιάνα είχε δηλώσει στους Times-Picayune ότι '..φαίνεται πως τα χρήματα έχουν μετακινηθεί στον προϋπολογισμό του Προέδρου προς το Homeland Security (υπουργείο εσωτερικής ασφάλειας) και τον πόλεμο στο Ιράκ και φαντάζομαι πως είναι το κόστος που πρέπει να πληρώσουμε. Κανείς σε τοπικό επίπεδο δεν χαίρεται που δεν πρόκειται να προχωρήσουν τα έργα στα αντιπλημμυρικά αναχώματα και κάνουμε ό,τι μπορούμε για να πείσουμε ότι αυτό είναι ζήτημα ασφαλείας για μας..."

... Πάνω από όλα οι μουσικοί όμως: από μπαρ σε κλαμπ είχες την αίσθηση ότι το να παίζει κανείς και μόνο στην Νέα Ορλεάνη ήταν σημάδι αξιοσύνης. Δεν είδα να παίζει πουθενά που πήγα έστω μέτριος μουσικός. Το μπλουζ και η τζαζ ήταν εντός έδρας και αυτό ήταν ηχητικά πρόδηλο.
Η μουσική εμπειρία ήταν γενικά υπέροχη. Ακόμα και οι μουσικοί του δρόμου λες και είχαν επιλεγεί με αυστηρά κριτήρια ποιότητας και δεξιοτεχνίας. Από το ζευγάρι των γέρο-κέιτζουν (γαλλόφωνων εντοπίων) σε κιθάρα και φωνή, μέχρι τον μοναχικό μαύρο ζητιάνο που τραγουδούσε α καπέλα το Amazing Grace...

Πήγαινα στην Νέα Ορλεάνη κάθε που εύρισκα ευκαιρία - τέσσερεις φορές σε πέντε χρόνια, μέχρι το 99 και η πόλη μου πρόσφερε εμπειρίες και ιστορίες για να λέω, δυσανάλογα πολλές σε σχέση με τον συνολικό χρόνο διαμονής μου...

Εύχομαι να ξαναφτιαχτεί η πόλη, αν και φοβάμαι πως δεν είναι και τόσο απλό. There is no house in New Orleans right now... Ελπίζω να ξαναϋπάρξει το δυνατόν συντομότερο και να μην έχει αλλάξει πολύ.