Ήταν βαρύ το κλίμα...
Να ξεκαθαρίσουμε κάτι: για την πραγματικότητα της εν εξελίξει ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής, ελάχιστοι σχετικοί με το θέμα διαφωνούν πια. Οι μόνες σοβαρές διαφωνίες πλέον αφορούν την έκτασή της: ο «σκεπτικιστικός αντίλογος» που περνά στα ΜΜΕ βασίζεται σε επιχειρήματα που έχουν αντικρουστεί συνήθως προ δεκαετιών και κυκλοφορούν από ένα χαρμάνι νεοφιλελεύθερων ιδεοληπτικών και πετρελαϊκών δημοσίων σχέσεων. Άσχετοι υπάρχουν και από την άλλη πλευρά βεβαίως, αλλά από την άλλη πλευρά υπάρχει και η συντριπτική πλειοψηφία των ενεργά ασχολουμένων ερευνητικά με το θέμα επιστημόνων.
Της κλιματικής αλλαγής δοθείσης και των πραγματικών στοιχείων για αυτήν, τα μέτρα του Πρωτόκολλου του Κιότο ήταν προφανώς ανεπαρκή για την αντιμετώπισή της. Την εποχή που πραγματοποιήθηκε θα μπορούσε να είναι ένα πρώτο βήμα στην αντιμετώπισή του προβλήματος. Θα μπορούσε να είναι μια πρώτη συμφωνία που θα στόχευε στην φιλική προς το κλίμα αναδιάταξη των παγκόσμιων οικονομικών προτεραιοτήτων, ανοίγοντας τον δρόμο για μια αποτελεσματικότερη. Το τορπίλισαν οι ΗΠΑ του Μπους, η Κίνα και η Ρωσία.
Σημειώνω εδώ ένα σημαντικό προηγούμενο: το πρωτόκολλο του Μοντρεάλ το 1987, οδήγησε στην δραστική μείωση των εκπομπών χλωροφθορανθράκων και τελικά στο αργό αλλά σταθερό κλείσιμο της περιβόητης «τρύπας του όζοντος». Είχε προηγηθεί η συνδιάσκεψη της Βιέννης το 1985 για το ίδιο θέμα με κατά γενική εκτίμηση ανεπαρκή μέτρα. Η συντονισμένη παγκόσμια δράση μπορεί λοιπόν να φέρει αποτελέσματα· ένα ανεπαρκές πρώτο βήμα ίσως αποδειχθεί το κρίσιμο άνοιγμα για να ακολουθήσει ένα επαρκέστερο. Αν τα παγκόσμια οικονομικά λόμπι της βιομηχανίας της ενέργειας και του πετρελαίου κυρίως, δεν προέτασσαν το βραχυπρόθεσμο κέρδος τους της πάνω από το μέλλον της ανθρωπότητας και δεν είχαν εργαστεί τόσο λυσσαλέα για την παρεμπόδιση κάθε παρόμοιας συντονισμένης ενέργειας, ίσως να υπήρχε σήμερα χρόνος για να δράσουμε αποτελεσματικά για το κλίμα.
Αλλά μελετά π.χ. κανείς το περιβόητο Σχέδιο Εμπορίας Εκπομπών της ΕΕ, το οποίο είναι ίσως το πιο φιλόδοξο μέτρο κατά της παγκόσμιας υπερθέρμανσης σήμερα στον κόσμο και εντυπωσιάζεται από το πόσα λίγα έχει πετύχει. Για την ακρίβεια από το γεγονός ότι δεν φαίνεται να έχει επιτύχει ούτε την ελάχιστη μείωση των εκπομπών ρύπων άνθρακα. Μελετά την πιο φιλοπεριβαλλοντική από τις εκθέσεις εκτίμησης των σχετικών οικονομικών συνεπειών, την έκθεση Στερν, και μένει επίσης εντυπωσιασμένος από την μετριοπάθεια των στόχων της. Διατυπώνει ο Στερν ως επιθυμητό (και εφικτό εκτιμά τελικά) στόχο, την σταθεροποίηση της συγκέντρωσης ισοδύναμου CO2(CO2e) στην ατμόσφαιρα, στα επίπεδα των 550 μερών ανά εκατομμύριο, προσδοκώντας πως αυτό θα σημάνει μια αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 3οC από τα προβιομηχανικά επίπεδα (που θεωρεί ως το κατώφλι της καταστροφικής παγκόσμιας υπερθέρμανσης). Ταυτόχρονα όμως παραδέχεται στην ίδια έκθεση πως «υπάρχει πιθανότητα μέχρι και μία στις πέντε, να υποστούμε θέρμανση μεγαλύτερη από 3°C πάνω από τα προβιομηχανικά [επίπεδα], ακόμα και αν οι συγκεντρώσεις των αερίων θερμοκηπίου σταθεροποιούνταν στα 430 μαε CO2e» και πως ακόμα και αν φτάσει στο επίπεδο-στόχο των 550 μαε το CO2e, η πιθανότητα η άνοδος της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας να ξεπεράσει τους 3oC είναι 50% και η πιθανότητα να ξεπεράσει το, αναμφίβολα βιβλικά καταστροφικό, +5oC φτάνει ενδεχομένως και το 10%. Δηλαδή η τολμηρότερη ανάλυση/πρόταση σε παγκόσμιο επίπεδο, για την αντιμετώπιση του κινδύνου της κλιματικής αλλαγής, αποδέχεται τεράστιες πιθανότητες δραματικά ή δραματικότερα καταστροφικών συνεπειών. Μικρά τα περιθώρια λοιπ΄ν αισιοδοξίας: το μόνο που μπορούμε να επιτύχουμε πλέον, ελλείψει μιας πραγματικά ριζοσπαστικής και πολιτικά εφικτής πρότασης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι ο περιορισμός μιας αναπόφευκτης κλιματικής καταστροφής.
Η Συνδιάσκεψη της Κοπεγχάγης σε ένα χρόνο, ίσως φέρει κάποια αποτελέσματα. Ίσως φέρει αποφάσεις που αν εφαρμόζονταν πριν από μια δεκαετία θα μπορούσαν να αποτρέψουν το μεγάλο κακό και σήμερα ίσως αποτρέψουν την μελλοντική πολιτισμική κατάρρευση. Αλλά αν δεν ληφθούν μέτρα των οποίων τα πραγματικά αποτελέσματα θα ελέγχονται τακτικά και τα οποία θα πρέπει να αποδίδουν μετρήσιμα οφέλη, όλο το εγχείρημα θα είναι άλλο ένα «πράσινο ξέπλυμα» για τα μάτια του κόσμου. Τα απογοητευτικά μέχρι την στιγμή που γράφονται οι γραμμές αυτές αποτελέσματα του Πόζναν, ίσως είναι ενδεικτικά.
Αναρωτιέται κανείς μήπως τελικά η μόνη πραγματική περικοπή εκπομπών CO2 προέλθει από την καταστροφή της ζήτησης για ορυκτά καύσιμα που θα προκαλέσει η μεγάλη παγκόσμια ύφεση…
Σχόλια