Περί έθνους, μύθων και ιστορίας

Επιστρέφω εν μέρει στην ιστολογιοσύνη μετά από τις καταστροφικές συνέπειες μιας μικροαρρώστειας, που παρότι παρήλθε, έχει προκαλέσει τέτοια μετακύληση όγκου δουλειάς που δεν είχα και πολύ χρόνο για διαδικτυότσαρκες.

Τον λίγο χρόνο που ασχολήθηκε με το σπορ το αφιέρωσα συζητώντας περί έθνους, ιστορίας και εθνικών μυθολογιών στο (sic) {[1], [2], [3], [4], [5]} κατόπιν του σχετικού σχολιασμού του J95 (και τα επακόλουθα [1], [2], [3]). Επίσης δείτε τα σοφά σχόλια του lazopolis εδώ κι εδώ. Όσα έχω να πω σχετικά τα γράφω στα σχόλια του (sic).

Να σημειώσω όμως εδώ έναν εξαιρετικό δημόσιο διάλογο σχετικά με το ίδιο περίπου θέμα, του οποίου το εύρος ανακάλυψα επ' αφορμή της παραπάνω συζήτησης. Ο διάλογος αυτός είχε γίνει πριν από έναν περίπου χρόνο, με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του Νίκου Σβορώνου "Το ελληνικό έθνος: γένεση και διαμόρφωση του νέου ελληνισμού", (σαράντα χρόνια μετά την συγγραφή του). Ο διάλογος αυτός έχει βέβαια σχέση με την τρέχουσα συζήτηση, αλλά τον καταγράφω εδώ κυρίως ως σημείο αναφοράς:

- Βίβλους κατά βαρβάρων, Μανόλης Σαββίδης, Το Βήμα, 23/1/2005.

- Από τις προϋποθέσεις στην συγκρότηση του εθνικού κράτους, Σπύρος Ασδραχάς, Το Βήμα, 23/1/2005.

- Οι περιπέτειες της Ελληνικής συνείδησης, Νάσος Βαγενάς, Το Βήμα, 23/1/2005.

- Μυθολογίες και αγιογραφίες, Αντώνης Λιάκος, Το Βήμα, 6/2/2005.

- Πότε δημιουργήθηκε το Ελληνικό έθνος, Νίκος Δεμερτζής, Το Βήμα, 6/2/2005.

- Η παραμόρφωση του Σβορώνου, Νάσος Βαγενάς, Το Βήμα, 20/2/2005.

- Ο διαφορικός ρατσισμός του Νίκου Σβορώνου, Άκης Γαβριηλίδης, Σελίδες Κριτικής, 3/3/2005.

- Η ανακαίνιση της εθνικής ταυτότητας, Αντώνης Λιάκος, Το Βήμα, 6/3/2005.

- Ένας φαντασιακός ορισμός, Νάσος Βαγενάς, Το Βήμα, 6/3/2005.

- Θεωριοκρατία και θεωριολαγνεία, Νάσος Βαγενάς, Το Βήμα, 13/3/2005.

- Σύγχυση περιγραμμάτων και περιεχομένων μέρος Α, Χρήστος Χατζηιωσήφ, Η Αυγή, 11/3/2005. Μέρος Β, ιδίου, Η Αυγή, 18/3/2005

- Ο Σβορώνος και η διαμόρφωση του Ελληνικού έθνους, Νάσος Βαγενάς, Η Αυγή, 24/3/2005.

- Εθνική εποποιία, επική εθνοποιία, Δημοσθένης Κούρτοβικ, Τα Νέα, 26/3/2005.

- "Καιρός να φτιάξουμε τους Έλληνες;", Αντώνης Λιάκος, Το Βήμα, 3/4/2005.

Σχόλια

Ο χρήστης lazopolis είπε…
Μάλλον πρέπει να ζητήσω παράταση της προθεσμίας υποβολής του διδακτορικού, μετά από τόση βιβλιογραφία... :)
Ο χρήστης Γνωμοδότης είπε…
Πω πω, φοβερή συλλογή συνδέσμων!

Τα κατεβάζω όλα να τα διαβάσω εν ευθέτω χρόνω.

Μερσί!
Ο χρήστης J95 είπε…
Το Σβορώνο τον διάβασα την προηγούμενη εβδομάδα. Είναι πολύ καλή μελέτη, αλλά έχει κάποια μικροπροβληματάκια. Το κυριότερο ήταν -όπως λέει και ο προλογίζων, νομίζω Σπύρος Ασδρακάτι- ότι δημοσιεύτηκε με 20 χρόνια καθυστέρηση και δεν είχε την κριτική που της άξιζε, γιατί το context της είχε παρέλθει. Αντικειμενικά η μόνη λανθασμένη παραδοχή είναι ότι η Εκκλησία πρωτοστατούσε στους εθνικούς αγώνες κατά την Τουρκοκρατία. Αυτό είναι plain wrong.
Ο χρήστης Χρήστος Αθανάσουλας είπε…
ΠΕΡΑΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΚΑΛΟ ΚΟΥΡΑΓΙΟ ΓΙΑ ΤΟ...ΦΟΡΤΩΜΑ ΠΟΥ ΣΟΥ ΜΑΖΕΥΤΗΚΕ...

ΟΣΟ ΓΙΑ ΑΥΤΑ ΕΔΩ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΦΟΡΑ ΦΑΙΝΕΤΑΙ Ο,ΤΙ ΕΙΣΑΙ...ΑΝΕΚΤΙΜΗΤΗΣ ΑΞΙΑΣ.-
Ο χρήστης Γνωμοδότης είπε…
Αντικειμενικά η μόνη λανθασμένη παραδοχή είναι ότι η Εκκλησία πρωτοστατούσε στους εθνικούς αγώνες κατά την Τουρκοκρατία. Αυτό είναι plain wrong.

Πως και έτσι; Όχι πάντως επειδή την αφόρησε. Αυτό είναι plain wrong.
Ο χρήστης J95 είπε…
Όχι πάντως επειδή την αφόρησε.

Δεν ασχολούμαι με δευτερεύουσες πράξεις επιπέδου Public Relations. Εννοείται ότι την αφόρισε "και καλά", αλλά αυτό είναι το 1821 και όχι η Τουρκοκρατία.

Η Εκκλησία (σα θεσμός και σαν ανώτερος κλήρος) σε όλη την Τουρκοκρατία ήταν το αφεντικό των Ελλήνων (οι Τούρκοι ήταν απλοί μέτοχοι στην επιχείρηση αρμέγματος), στραγγάλιζε κάθε τάση αφύπνισης (και δεν εννοούμε μόνο εθνικής, αλλά προπάντων διανοητικής) και οι ελάχιστοι παπάδες που το ταξικό τους ένστικτο ή το εθνικό τους φρόνημα (ό,τι προτιμάς) υπερίσχυε της δεισιδαίμονος δουλοπρέπειάς τους, είχαν να αντιμετωπίσουν την οργή των ανωτέρων τους.

Ας πούμε στα Γιάννενα τα εξομολογητήρια έπαιζαν για τον Αλή Πασά τον ίδιο ρόλο που παίζει το Echelon για τον Bush. Αυτό είναι βέβαια πρώτη γραμμή στους εθνικούς αγώνες, αλλά μάλλον από τη λάθος πλευρά.

Η Εκκλησία διατήρησε βέβαια την πίστη στο ελληνορθόδοξο δόγμα (δηλαδή την τυφλή υπακοή στους ελληνορθόδοξους παπάδες), αλλά ο μόνος λόγος που το έκανε αυτό ήταν για να μη χάσει το κοπάδι της. Το ότι οι ελληνορθόδοξοι εντελώς από μόνοι τους κάποια στιγμή συγκρότησαν full-featured έθνος, είναι απλά ευτυχής σύμπτωση.

Όλα αυτά δε μπορεί να τα αγνοεί ένας ιστορικός που ασχολείται με την Τουρκοκρατία, πόσω μάλλον να ισχυρίζεται τα αντίθετα.
Ο χρήστης J95 είπε…
Α ναι, και δεύτερη λανθασμένη αντικειμενικά παραδοχή είναι ότι υπάρχει αναλλοίωτος πυρήνας της εθνικής συνείδησης (έστω και σε υποδεέστερο επίπεδο από αυτό μιας full-featured εθνικής συνείδησης νέου τύπου), το οποίο το λέει όμως τόσο διακριτικά που το πρόσεξα από τα άρθρα που παραθέτει ο Τάλως.
Ο χρήστης gb είπε…
"Καιρός να φτιάξουμε τους Ελληνες"
η ρήση επετεύχθη,
αλλά με τίμημα τη καταστροφή της ομογένειας στην Αλεξάνδρεια, στη Σμύρνη,στη Πόλη και αλλού.
Αξιζε το αντάλλαγμα;
Μπορούσε να γίνει αλλοιώς;
Είναι ρητορικά τα ερωτήματα αλλά αναγκαία σε μιά πρόβλεψη για το που πάμε.
Ο χρήστης Greg είπε…
Το ότι οι ελληνορθόδοξοι εντελώς από μόνοι τους κάποια στιγμή συγκρότησαν full-featured έθνος, είναι απλά ευτυχής σύμπτωση.

Yeeehaaa!

Πιο καλή η μοναξιάααα...
Ο χρήστης efpalinos είπε…
"Ας πούμε στα Γιάννενα τα εξομολογητήρια έπαιζαν για τον Αλή Πασά τον ίδιο ρόλο που παίζει το Echelon για τον Bush."

Ωραίο αυτό! Υπάρχουν όντως κάποιες αποδείξεις? (π.χ. τουρκικά αρχεία) Επίσης διερωτώμαι αν υπάρχει ουσιώδης συνεργασία και ανταλλαγή ιστορικών πληροφοριών εκατέρωθεν?

Ολα αυτά τα θέματα και τα ερωτήματα που θέτετε εδώ είναι πολύ ουσιώδη αλλά νομίζω ότι αν παρομοιάσουμε την καλή έρευνα με ένα καλό ψάρεμα τότε, άλλες έιναι οι πιθανότητες σε μια λιμνούλα, άλλες σε ένα ποτάμι και άλλες στην ανοικτή θάλασσα. Γνωρίζοντας τα στοιχέια αλλά και τις διατυπωμένες απόψεις από άλλες εξωτερικές σκοπιές είναι επίσης πολύ σημαντικό.

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Τα πολλά πρόσωπα της ψηφιακής λογοκρισίας

Μετεκλογικά

Βαϊμάρη και αντιφασισμός, μια ιστορική σημείωση