Μάργκαρετ Θάτσερ: η ανελεύθερη φιλελεύθερη
Ι sometimes wonder if Ι'll ever get the chance
just to sit with my children in a holiday jam
our lives seem petty in your gold grey hands
would you give a second thought
would you ever give a damn, Ι doubt it
stand down Margaret
everybody shout it
stand down Margaret!
The English Beat Stand Down Margaret, 1980
Αν και συχνά η χρονική απόσταση αμβλύνει την απέχθεια ή την ένταση των συναισθημάτων, αν κάνει κάποια πρόσωπα να μοιάζουν πιο ανθρώπινα και λιγότερο αντικείμενα μίσους, αυτό δεν ισχύει για την Μάργκαρετ Θάτσερ.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η θητεία της Σιδηράς Κυρίας ήταν ιστορική. Ήταν ιστορική με τον ίδιο τρόπο που η επιδρομές των Ούννων στην Ευρώπη και η Μεγάλη Πανώλη του 14ου αιώνα ήταν ιστορικές. Η Θάτσερ μέσα στα χρόνια της πρωθυπουργίας της εκτόξευσε την φτώχεια (ειδικά την παιδική) σε δυσθεώρητα για την Ευρώπη ύψη, μετέτρεψε την Βρετανία σε μια από τις πιο άνισες χώρες στην Ευρώπη, αύξησε την ανεργία και την αστυνόμευση, προώθησε την ξενοφοβία, τον εθνικισμό, την ομοφοβία και την καταστολή. Είναι η πρωθυπουργός που μετέτρεψε το φιλικό «μπόμπυ», τον άοπλο Άγγλο αστυνομικό, σε φονικό εργαλείο, εκείνη που θεώρησε πως ακόμα και χαζοχαρούμενοι χίπηδες παγανιστές έπρεπε να αντιμετωπιστούν με σκληρή βία (στην διαβόητη μάχη του Beanfield στο Στόουνχετζ το 1985). Όταν τελικά έπεσε το 1990, διωγμένη από το ίδιο της το κόμμα ενόψει της δημοσκοπικά βέβαιής της συντριβής, έπεσε από την οργή που προκάλεσε η επιμονή της να επιβάλει «κεφαλικό φόρο» στους υπηκόους της (το διαβόητο poll tax), έναν φόρο οδυνηρό, άδικο και άνισο.
Η Μάργκαρετ Θάτσερ ήταν και μια τυχερή πρωθυπουργός: το 1981 βυθιζόμενη στις δημοσκοπήσεις, είχε την τύχη οι ηλίθιοι δικτάτορες της Αργεντινής να επιτεθούν στα νησιά Φώκλαντ. Αυτό της έδωσε την δυνατότητα να τυλιχτεί με την βρετανική σημαία και να το παίξει εθνάρχης, υποκινώντας «πατριωτικό»ντελίριο με τον θρίαμβό της επί μιας ημιτριτοκοσμικής δικτατορίας. Το πετρέλαιο της Βόρειας Θάλασσας, του οποίου η παραγωγή αυξανόταν σταθερά στις αρχές της δεκαετίας του 1980 της έδωσε τα οικονομικά «πόδια» για κάθε είδους οικονομικούς πειραματισμούς.
Ενδεικτικές της δημοκρατικής της αντίληψης είναι και οι διάφορες δηλώσεις της. Απευθυνόμενη το 1999 στον Πινοσέτ, τον Χιλιανό δικτάτορα είχε πει, ενώ ήδη είχε ζητηθεί η έκδοσή του από την Αγγλία για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, πως γνωρίζει καλά ότι εκείνος «είχε φέρει την δημοκρατία στην Χιλή [και]δημιούργησε ένα σύνταγμα κατάλληλο για την δημοκρατία». Αναφερόμενος στο ANC του Νέλσον Μαντέλα (και με τον ίδιο τον Μαντέλα ακόμα στην φυλακή) δήλωνε, με την πολιτική αντίληψη που την διέκρινε το 1987, πως επρόκειτο για «τυπική τρομοκρατική οργάνωση... Οποιοσδήποτε πιστεύει πως πρόκειται ποτέ να διοικήσει την Νότιο Αφρική ζει στον κόσμο του». Αυτό ήταν το δημοκρατικό ήθος και η πολιτική οξυδέρκεια της πρωθυπουργού της Βρετανίας.
Αντί λοιπόν να μνημονεύουμε τα 30 χρόνια από την άνοδο της Βαρώνης, πλέον, Θάτσερ στην εξουσία, ας μνημονεύσουμε μια νίκη της. Τα 25 χρόνια από την έναρξη της Μεγάλης Απεργίας των Ανθρακωρύχων στην Βρετανία του 1984-1985, του γεγονότος που σήμανε την τελική υποταγή των ισχυρών βρετανικών συνδικάτων στο ανερχόμενο τότε θατσερισμό, του Μαντζικέρτ του κράτους πρόνοιας. Η διάλυση των τοπικών κοινοτήτων, ο εξευτελισμός των ηττημένων, η θριαμβευτική εφαρμογή μιας πρωτοφανούς σε έκταση συμπαιγνίας κράτους-ΜΜΕ για την δυσφήμιση των ηγετών των ανθρακωρύχων, συμπαιγνία την οποία παραδέχτηκαν οι εμπνευστές της δύο δεκαετίας αργότερα, δίνει το στίγμα της κ. Θάτσερ περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο γεγονός. Επρόκειτο για μια ιστορική στιγμή εξαίσιας θλίψης: ενώ όλη η λαϊκή και ροκ κουλτούρα της εποχής ενωνόταν πάνω στην αλληλεγγύη της στους ανθρακωρύχους και παρήγαγε την εντονότερα πολιτικοποιημένη γενιά ακτιβιστών στην Βρετανία από την εποχή του πολέμου, η ήττα σκόρπισε τα κομμάτια αυτής της πάγκοινης κινητοποίησης στους δρόμους του ανερχόμενου λάιφσταϊλ, προς την έρημο εντέλει της ιδιώτευσης της δεκαετίας του 1990.
Η δε Θάτσερ γέννησε τον Μπλαιρ. Και με την επικράτησή της μέσα στο σώμα του πολιτικού αντιπάλου, του ολοένα και ανακριβέστερα ονομαζόμενου Labor Party, η Θάτσερ κατήγαγε την ύψιστή της νίκη, τον τελικό της θρίαμβο. Μέχρι που η κρίση σήμερα ήρθε και ξεσκέπασε (;) την φενάκη του Θατσερισμού. Ας εορτάσουμε λοιπόν την αρχή της εποχής της Θάτσερ ως ευχή για το ολοκληρωτικό της τέλος.
ΛΕΖΑΝΤΑ: Party of Freedom
Σχόλια