Σε ποιον δεν ανήκουν τα δέντρα αυτής της πόλης

Το πυκνό, εύκρατο δάσος της Κυψέλης

 

Η μεταπολεμική κυριαρχία της ηθικής του εργολάβου στην Αθήνα, η απαξίωση του πράσινου, των ελεύθερων χώρων, προς όφελος των κατασκευών, οδηγήθηκε από την οικονομία της αντιπαροχής, την οικοδομή ως κοινωνική αξία και το διαμέρισμα της πολυκατοικίας ως εργαλείο και σύμβολο κοινωνικής ανόδου αλλά και δια της αντιπαροχής σύμβολο και σχετικά εύκολου «πλουτισμού». Εξελίχθηκε επίσης σαν καρκίνωμα, ανεξέλεγκτα, χάρη στην παντελή έλλειψη κάθε ρύθμισης, στο αδιανόητο του μακροπρόθεσμου σχεδιασμού στην χώρα μας και στην αντίληψη ότι το περιβάλλον ήταν κάτι που είχαμε στο χωριό μας, τι να το κάνουμε εδώ στον πολιτισμό που ήρθαμε.

Εντάξει. Ας μην ηθικολογήσουμε. Όλα αυτά είχαν μια ιστορική βάση.

Το 60.

Ίσως, το 70.

Σήμερα με πολλαπλές περιβαλλοντικές κρίσεις να σκάνε σαν αποστήματα στο αστικό και περιαστικό χώρο των Αθηνών – κρίσεις που γέννησε συν τοις άλλοις και αυτή η περιφρόνηση προς κάθε τι που δεν έχει οικοδομηθεί ή έστω στρωθεί με άσφαλτο – με την επιστημονική επιβεβαίωση της σημασίας του πρασίνου και των δέντρων στην υγεία και των ελεύθερων χώρων στην ψυχική υγεία των κατοίκων μιας πόλης, με την αυξανόμενη συνειδητοποίηση ότι ζούμε σε κλουβιά σαν τα ποντίκια στα εργαστήρια, σε μια πόλη που θέλει να είναι Ευρωπαϊκή αλλά από ψηλά μοιάζει με την Βαγδάτη (πριν τον πόλεμο) – τι ακριβώς να συζητήσουμε;

Έχουμε φτάσει στο σημείο που τα ντήλια των τοπικών αρχόντων με εργολάβους εις βάρος της ποιότητας ζωής των κατοίκων, δεν αντιμετωπίζονται και δεν αντέχει η πόλη να αντιμετωπίζονται με το κούνημα του κεφαλιού και το «βρε τους άθλιους» σε χαμηλό τόνο δίπλα στο παράθυρό μας. Έχουμε (θέλω να ελπίζω τουλάχιστον) φτάσει στο σημείο που κάθε ενέργεια που προκαλεί έμμεση βλάβη στην υγεία την δικιά μας και των παιδιών μας, αντιμετωπίζεται σαν επίθεση εναντίον μας, σαν προσβολή, σαν θανάσιμη προσβολή, και όλο και περισσότεροι ξεφεύγουν από την λογική του υπηκόου και γίνονται πολίτες: δεν αναγνωρίζουμε σε κανέναν το δικαίωμα μιας τέτοιας αυθαιρεσίας.

Διότι το περιβάλλον, οι προϋποθέσεις για την υγεία μας, οι ανάσες μας, δεν ανήκουν σε καμία εξουσία. Κανένας δεν έχει δικαίωμα (στην ουσία) ζωής και θανάτου, επιβάρυνσης της υγείας και εξαθλίωσης πάνω στον πολίτη, ερήμην του. Διότι όπως είπαμε δεν ζούμε στο 60. Ούτε στο 70.

Όπως η θάλασσα δεν ανήκει στον δήμο του Πειραιά, και η Πάρνηθα δεν μπορεί να υλοτομηθεί από τον δήμο Αχαρνών. Όπως το Άλσος της Φιλαδέλφειας δεν μπορεί να ξεπατωθεί για να γίνει το γήπεδο της ΑΕΚ και καμία ανάγκη για πάρκινγκ δεν θα δικαιολογούσε την μετατροπή του Θησείου σε μεγάλο χώρο στάθμευσης... έτσι και κανένας Δήμος δεν μπορεί «εν ονόματι των πολιτών» να δρα εναντίον της βούλησής τους καταστρέφοντας κοινή, δημόσια περιουσία. Διότι ο αέρας που καθαρίζουν τα δέντρα, η θερμοκρασιακή όαση που δημιουργούν δεν του ανήκει. Διότι ο δημόσιος χώρος δεν είναι ούτε σκουπιδότοπός μας, ούτε προσωπική προίκα της κάθε διοίκησης. Ο δημόσιος χώρος και τα δημόσια αγαθά είναι δικαιώματα των πολιτών, όχι εμπορευματοποιημένη ιδιοκτησία.

Σε συμβολικό πια επίπεδο τα δέντρα «ανήκουν» σε εκείνους που ευεργετούν. Και σε εκείνους που είναι πρόθυμοι ακόμα και  να συγκρουστούν με τους αδίστακτους «ανθρώπους από μπετόν», για να τα υπερασπίσουν.