Τα ύστερα του κόσμου
Pushing thru the market square, so many mothers sighing
News had just come over, we had five years left to cry in
News guy wept and told us, earth was really dying
Cried so much his face was wet, then I knew he was not lying
...A girl my age went off her head, hit some tiny children
If the black hadn't pulled her off, I think she would have killed them
A soldier with a broken arm, fixed his stare to the wheels of a cadillac
A cop knelt and kissed the feet of a priest, and a queer threw up at the sight of that...
David Bowie, Five Years, 1972
Θέλει ένα ιδιαίτερο είδος παρανοϊκής βεβαιότητας για να αγκαλιάσει κανείς μια προφητεία συντέλειας του κόσμου που μιλά για συγκεκριμένο έτος καταστροφής. Ιδίως όταν η ημέρα της κρίσης απέχει μόλις τρία χρόνια. Ίσως το να αψηφάς το επικείμενο της διάψευσης όμως, να είναι στοιχείο επίδειξης της σκληροπυρηνικής σου πίστης. Άλλωστε το εν δυνάμει κοινό δεν πτοείται από αστοχίες, όπως τόσες και τόσες χιλιαστικές αιρέσεις ανά τους αιώνες έχουν δείξει.
Δύσκολα μπορεί να πει κανείς πως οι αποκαλυπτικές καταστροφολογίες και η αναμονή του τέλους των ημερών είναι σύγχρονα φαινόμενα. Είναι παλιά όσο ο άνθρωπος. Αυτό που είναι ίσως πιο σύγχρονο είναι η παράθεση ως τεκμηρίων του επερχόμενου τέλους, της μυθολογίας των Μάγια, των προφητειών του Νοστραδάμου, της εποχής του Υδροχόου, της κλιματικής αλλαγής, των ηφαιστειακών εκρήξεων κοκ, όλα ισότιμα και ατάκτως ερριμμένα. Η σύγχρονη εκδοχή του χιλιασμού είναι ακριβώς αυτό το κολάζ αποκρυφιστικών δοξασιών μαζί με παρερμηνείες επιστημονικών θεωριών, ψευδοεπιστημονικές παρεξηγήσεις και απλή ή ενισχυμένη δεισιδαιμονία. Η σχετική με το 2012 παραφιλολογία τα επικαλείται όλα αυτά ως ίσης αποδεικτικής ισχύος τεκμήρια: ένα είδος εφαρμοσμένου γνωσιολογικού σχετικισμού (φαγιεραμπαντικού τύπου), ένας μύλος αντιφατικών τερατολογιών και φαντασμαγορικής ευήθειας. Η επίμονη ανοητολογία συναντά τον γενικευμένο σχετικισμό σε ένα χολιγουντιανής υφής υπερθέαμα. Και λέω χολιγουντιανής υφής και υπενθυμίζω πως τον Νοέμβριο εμφανίζεται το (αναμενόμενο βεβαίως ακόμα και χωρίς κληρονομικό χάρισμα) φιλμ «2012», που αναμασά όλα αυτά και τα χωνεύει σε ταινία της οποίας το τρέιλερ δείχνει τις βουνοκορφές του Θιβέτ να σαρώνονται από τεράστια κύματα.
Το ενδιαφέρον λοιπόν, το αποκαλυπτικό με την άλλη έννοια, είναι το γεγονός της σύνθεσης της επιστήμης με την μυθολογία και τον ανορθολογισμό πάνω στο πεδίο της παρανοϊκής συνομωσιολογίας και του μεταμοντέρνου γνωσιολογικού μηδενισμού. Αλλά παράλληλα είναι εξόχως σύγχρονο το ότι το επικείμενο Τέλος του Κόσμου, δεν παράγει ορδές αυτομαστιγούμενων μοναχών που περιφέρονται στους δρόμους των πόλεων καλώντας τον κόσμο σε μετάνοια, ούτε ομαδικές αυτοκτονίες, ούτε Αρμαγεδδωνικές λατρείες που προσεύχονται για την επίσπευση της Καθαρτήριας Καταστροφής ή καν Μπαουικές σκηνές ομαδικής αλλοφροσύνης. Όχι, το σύνολο των καταστροφολογικών προβλέψεων αντιμετωπίζεται σαν ψυχαγωγικό θέαμα, σαν ταινία πριν την ταινία, σαν άλλο ένα πρόσχημα καταναλωτικής έξαρσης, σαν ένα ακόμα ποπ-χάπενινγκ. Εικάζω πως αυτό λέει κάτι για τον ύστερο καπιταλισμό και την Δύση, ή την μορφή της σημερινής Οικονομικής Κρίσης η οποία είναι προφανώς ενισχυτικός ή και γενεσιουργός παράγοντας της σχετικής πληθώρας διακινούμενου χιλιασμού. Λέει πάντως πολλά για την σχέση της σημερινής Δύσης με τον ορθολογισμό και την επίφασή του. Λέει επίσης κάτι για την ρηχότητα με την οποία κατασκευάζεται η μαζική αντίληψη της πραγματικότητας σήμερα.
ΥΓ: ανακοινώνω από εδώ δημοσίως πως βάζω 1 εκατομμύριο Ευρώ στοίχημα πως την 1η Ιανουαρίου του 2013 δεν θα έχει έρθει η συντέλεια του κόσμου. Με όποιον θέλει. Επίσης πως θα έχει πάρει τρία πρωταθλήματα σερί ο ΠΑΟ μέχρι τότε (χωρίς στοίχημα όμως). Διότι ομολογουμένως η ελπίδα πεθαίνει τελευταία.
Λεζάντα φωτογραφίας: Σήκωσε κύμα...
Σχόλια