Η εμμονή της Λισσαβόνας
… Άλλωστε οιεσδήποτε αδυναμίες των ρυθμίσεων [της αγοράς] και να έχουν αποκαλυφθεί στον χρηματοοικονομικό τομέα, δεν έχουν ενισχύσει τα επιχειρήματα υπέρ της νομοθεσίας προστασίας της εργασίας, ούτε έχουν καταστήσει περιττή την ανάγκη αύξησης της πραγματικής ηλικίας συνταξιοδότησης...
Κόμης Δράκουλας –
παρατίθεται ψευδώνυμα στο
How to emerge from the wreckage”
Σύντομα: Η φιλοσοφία των «μεταρρυθμίσεων» η οποία περικλείεται στους στόχους της Λισσαβόνας ήταν εξαρχής στρεβλή, αποδιάρθρωνε το Ευρωπαϊκό κράτος πρόνοιας, ζητούσε την μείωση των ρυθμίσεων της αγοράς και όλοι οι φιλόδοξοι στόχοι της ήταν εκτός συζήτησης ήδη από πέρυσι π. Κ. (προ Κρίσης). Φέτος, η Ατζέντα της Λισσαβόνας, σπλάχνο του ίδιου οικονομιστικού και νεοφιλελεύθερου αντιανθρωπισμού που γέννησε την κρίση (γαρνιρισμένου όμως με κούφιες πρασινιές και ευχολόγια περί καινοτομίας), διατυπωμένη δύο κρίσεις παλαιότερα, είναι απλά ένα γραπτό μνημείο της νεοφιλελεύθερης αθλιότητας, της μήτρας δηλαδή της εξελισσόμενης κατάρρευσης των οικονομιών· οδηγεί δε σε ακόμα μεγαλύτερη κοινωνική εξαθλίωση. Αν στον κόσμο κυριαρχούσε η λογική και η τσίπα, οι πρωταγωνιστές και οι ιδεολόγοι της θα είχαν λουφάξει στα σπίτια τους από την ντροπή της κατακραυγής του κόσμου.
Όμως σα ζόμπι σε ταινία του Ρομέρο, οι Γκάινταρ και οι Τσουμπάις της ΕΕ, οι στρατιές ζωντανών – νεκρών κυβερνητικών και ευρωκυβερνητικών στελεχών ξεφεύγουν με ένα μαγικό πολιτικό τρυκ από τον ιδεολογικό τους θάνατο, αρνούνται να αναπαύσουν τις ιδέες τους στον φιλόξενο Σκουπιδοτενεκέ της Ιστορίας και επιμένουν μέσα στην πτωματώδη τους φρίκη να κυκλοφορούν μεταξύ των πληγέντων ζωντανών, προσπαθώντας (όπως θα περίμενε κανείς άλλωστε από κάθε ζόμπι που σέβεται τον εαυτό του) να πιουν το αίμα τους.
Δεν ξέρω τι είδους ήττα θα πρέπει να υποστεί μια ιδεοληψία για να φύγει από το πολιτικό προσκήνιο, αλλά το γεγονός παραμένει πως σε περιόδους συρρίκνωσης της ζήτησης και καταναλωτικής κατάρρευσης, η συνταγή παραμένει η ίδια, το κάλεσμα απαράλλακτο: αυξήστε την οικονομική ανισότητα («βελτιώστε το επιχειρηματικό κλίμα» λέγεται αυτό ευγενικά) για να πάμε στο (αόριστο) μέλλον όλοι καλύτερα. Δουλέψτε λοιπόν όλοι περισσότερο, εντατικότερα και χωρίς προστασία, προκειμένου να προκόψουμε περισσότερο (προ κρίσης) ή να ξελασπώσουμε την επιχειρηματική μας ελίτ (που στην ιδιόλεκτο των Ευρωφιλελεύθερων ταυτίζεται με την έννοια «εθνική οικονομία») τώρα που μας έπιασε η «θεομηνία» της ύφεσης.
Ενδεικτική της εμμονής στους ίδιους πανηγυρικά ηττηθέντες του «Υπαρκτού Καπιταλισμού» είναι η σύνθεση της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων ντε Λαροζιέρ για την Χρηματοοικονομική Εποπτεία της ΕΕ, της Κομισιόν: η ΜΚΟ Corporate Europe Observatory σε σχετική έκθεσή της αναφέρει πως η Επιτροπή:
«...αποτελείται από ανθρώπους στενά συνδεδεμένους με τον χρηματοοικονομικό κλάδο ή με θεσμούς που, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, έχουν συμμετοχή στην κρίση. Τέσσερα μέλη της ομάδας είναι στενά συνδεδεμένα με γιγαντιαίες χρηματοοικονομικές εταιρείες που έχουν όλες παίξει ρόλο στην σημερινή κρίση, ένας ακόμα ήταν επικεφαλής της Ρυθμιστικής Αρχής Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών της Βρετανίας που απέτυχε πλήρως να επιβλέψει την [από πέρυσι καταρρεύσασα τράπεζα] Northern Rock, ένας έκτος είναι σφοδρός πολέμιος κάθε ρύθμισης και άλλος ένας εργάζεται για εταιρεία στους πελάτες της οποίας συγκαταλέγονται μεγάλες τράπεζες...»
Δεν ξέρω πραγματικά από πού πέφτει η «έξοδος από την κρίση» για την Ελλάδα και για την Ευρώπη, ούτε καν αν υπάρχει η πρώτη χωρίς την δεύτερη. Αλλά ξέρω πως δεν βασίζεις την στρατηγική εξόδου σου σε ιδεοληψίες της προηγούμενης δεκαετίας, που έχουν ήδη καταρρεύσει σαν νέο τείχος του Βερολίνου και των οποίων το μόνο συνεκτικό επιχείρημα και η μόνη φιλοσοφική ουσία είναι η φετιχοποίηση των αγορών και η απαξίωση της εργασίας. Κατά τον Ρομέρο ο μόνος τρόπος να σκοτώσεις ένα ζόμπι είναι να συνθλίψεις τον εγκέφαλό του - για να σκοτώσει κανείς τα χρηματοοικονομικά ζόμπι πρέπει να συνθλίψει κανείς πολιτικά τις παρατάξεις που τα στηρίζουν.
Λεζάντα φωτογραφίας: μέλος της επιτροπής ντε Λαροζιέρ σε ανοιχτή συνέντευξη τύπου για την στρατηγική της Λισσαβόνας
Σχόλια