Το πράσινο ταμείο

Τα μέτρα που εξήγγειλε η Υπουργός Περιβάλλοντος σχετικά με το νέο Πράσινο Ταμείο ως "μέσο για τη χρηματοδότηση της περιβαλλοντικής στρατηγικής", θα μπορούσε να τα δει κανείς θετικά. Η εξασφάλιση μιας σταθερής χρηματοδότησης για περιβαλλοντικά ζητήματα με την κατάργηση μάλιστα «αμαρτωλών» ταμείων του παρελθόντος, μοιάζει σε πρώτη ανάγνωση θετική, όπως κάθε τι βεβαίως αρκούσης ασάφειας.

Με δεδομένη όμως την δημοσιονομική κρίση της χώρας έχει κανείς επιφυλάξεις για το τι ακριβώς από τα εξαγγελθέντα θα γίνει πράξη και, κυρίως, τι άλλες δαπάνες για το περιβάλλον θα περικοπούν στα πλαίσια της ασφυκτικής λιτότητας που έχει ήδη εξαγγελθεί και γίνεται κάθε μέρα και ασφυκτικότερη.  Το αν ο τελικός ισολογισμός των δαπανών για το περιβάλλον – και δεν εννοούμε κίνητρα πράσινου ξεπλύματος και επιχορήγηση προσχηματικών έργων των εταιρικών δημοσίων σχέσεων – είναι θετικός, επαρκής και αποτελεσματικός θα κριθεί από την τελική σούμα. Διότι, ας συγχωρεθεί η καχυποψία, η εξαγγελία ενός νέου Πράσινου (με κεφαλαίο Π) ταμείου μπορεί να είναι, φαντάζεται κανείς απλά επικοινωνιακό εργαλείο απόκρυψης της γενικής μείωσης των σχετικών με το περιβάλλον δημοσίων δαπανών. Κάτι που στην παρούσα συγκυρία δεν είναι ακριβώς εξωπραγματικό σαν εκδοχή.

Άλλωστε ούτε οι αρμοδιότητες ούτε το είδος των έργων που θα αναλάβει να στηρίξει το νέο ταμείο (οι «δράσεις» που θα χρηματοδοτηθούν κατά την γραφειοκρατική κακοέπεια) δεν είναι απόλυτα σαφείς ακόμα, ούτε βέβαια και η διοίκησή του: Στο Συμβούλιο Πράσινης Πολιτικής, το οποίο θα λειτουργεί ως εντολέας του Ταμείου θα μετέχουν και «εκπρόσωποι των κοινωνικών φορέων και της κοινωνίας των πολιτών προκειμένου να εξασφαλίζεται η ανεξαρτησία του», λέει το Υπουργείο. Με άλλα λόγια η σύνθεσή του είναι ακόμα ασαφής.. Ποιοι και πόσοι θα είναι αυτοί οι φορείς; Πώς θα εξασφαλίζεται η λογοδοσία; Ποιος θα καθορίζει τις προτεραιότητες; Δεν γνωρίζει κανείς ακόμα... Έχω μια γενική επιφύλαξη στην ΜΚΟ-ποίηση της δημόσιας διοίκησης, και της δημόσιας διαχείρισης χρημάτων, αν μη τι άλλο διότι δεν είναι σαφές πως επιλέγονται οι ΜΚΟ και σε ποιον λογοδοτούν...  Έχει εκφραστεί ο φόβος πως το Πράσινο αυτό Ταμείο εύκολα μπορεί να αποτελέσει έναν ακόμα φορέα διαφανούς (;) μεταφοράς της διαχείρισης δημόσιου χρήματος σε ιδιώτες, στα γνωστά και ελάχιστα αποτελεσματικά, σε ότι αφορά το δημόσιο συμφέρον, πλαίσια που γνωρίσαμε στο παρελθόν.

Θα ήταν ευχής έργο να διαψευσθούν οι ανησυχίες και να αποδώσει έργο το εν λόγω Ταμείο. Έχει όμως κανείς την αίσθηση και εδώ, όπως σε πολλές άλλες ενέργειες της σημερινής κυβέρνησης, ότι εξαγγέλλονται πράγματα, για τα οποία δεν υπάρχει κανένα σαφές και κατασταλαγμένο σχέδιο. Πέρα από την προώθηση εύηχων ιδεών (και την επανάληψη του επιθέτου Πράσινος σε κυβερνητικές εξαγγελίες συχνότερα και από την εφημερίδα «η Πράσινη») το ζητούμενο είναι εντέλει η στρατηγική. Και καθώς η περιβαλλοντική κρίση δεν είναι μικρότερης σημασίας από την οικονομική, θα ήταν καλό να ξέρουμε πως τουλάχιστον για την αντιμετώπιση αυτής, υπάρχει τέλος πάντων κάποιο, έστω και υποτυπώδες, σχέδιο....