Σκουπιδότοποι

Η λογική είναι απλή: αφού παράγονται σκουπίδια, θα πρέπει να
απορρίπτονται και κάπου. Το κάπου θα πρέπει να είναι κοντά στον τόπο παραγωγής τους.
Άρα σε κάποιους θα λάχει ο κλήρος της χωματερής – του ΧΥΤΑ, ή όπως αλλιώς το
πει κανείς. Είναι βέβαια αλήθεια πως, σε μια ενέργεια ακούσιου
συμβολισμού,  ο Μπερλουσκόνι έστειλε
τραίνα γεμάτα με ναπολιτάνικα σκουπίδια στην Γερμανία για να καούν σε σύγχρονες
εγκαταστάσεις υγειονομικής καύσης στο Αμβούργο, αλλά η προοπτική ενός
πανευρωπαϊκού παράλληλου σκουπιδοσιδηροδρομικού δικτύου, δεν μοιάζει εφικτή,
και άλλωστε οι Γερμανοί δέχθηκαν την μπερλουσκόνια πρώτη ύλη για βραχύ μόνο
χρονικό διάστημα. Οπότε μια μερική λύση είναι να κάνουμε αυτό που έκαναν οι
Αμβούργιοι ευρωσυμπολίτες μας: ανακύκλωση για το 60-70% των σκουπιδιών και
καύση για τα υπόλοιπα, δηλαδή υποδομές και πρακτικές που θέλουν καμιά δεκαετία
για να ολοκληρωθούν και να παγιωθούν. Μέχρι να μπει μπροστά αυτό (και η κοινή
πρακτική στην ΕΕ δεν είναι το Αμβούργο, είναι ο ΧΥΤΑ ακόμα: και στην Βρετανία
και στην Ισπανία και σε πολλές άλλες χώρες ακόμα) θα πρέπει κάτι να κάνουμε και
κάποιος να υποστεί το βάσανο αυτό βρε αδελφέ. Όλοι θέλουν τα σκουπίδια να
μαζεύονται, αλλά κανένας δεν τα θέλει δίπλα του. Κάποιος θα τα υποστεί. Έτσι
δεν είναι;

Πριν φτάσουμε όμως στο προφανές αυτό συμπέρασμα θα πρέπει να
αναρωτηθούμε: με τι αντάλλαγμα  θα
συμφωνούσε ο καθένας μας στην δημιουργία ΧΥΤΑ στα εκατό μέτρα από το σπίτι του;
 Με τις σχετικές οσμές, τα απορριματοφόρα,
την μόλυνση και την μείωση της αξίας των γύρω ιδιοκτησιών. Τι ανταλλάγματα θα
ζητούσατε εσείς; Πιστεύετε ότι θα σας τα έδιναν; Στην Ελλάδα; Σε ποιον θα λάχει
ο κλήρος για να «πάθει» για το κοινό καλό: στον δήμο με το λιγότερο ισχυρό
πολιτικό μέσο, ίσως;  Σε μια χώρα που
όλοι είναι πεισμένοι (εύλογα βεβαίως) πως οι δύσκολες αποφάσεις επιβαρύνουν
αποκλειστικά τον πολιτικά και οικονομικά πιο αδύνατο, είναι ακόμα πιο δύσκολο να
πειστεί ο κόσμος ότι «δεν υπήρχε άλλη λύση». Που ούτως ή άλλως είναι δύσκολο.
Άρα είναι ενδεχομένως και ζήτημα αντισταθμιστικών παροχών και πάταξης της διαφθοράς.
Αλλά ως ένα σημείο…

Πέρα από τις γραφικές ιδιαιτερότητας της κακοδιοίκησης της χώρας
μας και την συναφή τους δυστυχία, το πρόβλημα των σκουπιδιών είναι βεβαίως
παγκόσμιο και μόνο μερικώς επιλύσιμο – με μια δραματικά διαφορετική αντίληψη
για το τι είναι τα σκουπίδια και τι σημαίνει «πετάω τα σκουπίδια» σε
οικοσυστήματα πεπερασμένης ικανότητας αφομοίωσής τους.  Στην πραγματικότητα το σκουπίδι είναι το
τελικό στάδιο της κατανάλωσης και ίδιον κάθε πολιτισμού. Και μόνο η μεταφορά της
ανθρωπότητας σε ένα λιγότερο κακοηθώς καταναλωτικό μοντέλο, πέρα από εκείνο
μιας κοινωνίας που σχεδιάζει τα προϊόντα της έτσι ώστε να αυτομετατρέπονται
σύντομα σε σκουπίδια (μέσω της λεγόμενης «προσχεδιασμένης αχρήστευσης» - “planned obsolescence”), μπορεί να προσφέρει
μια οριακή διέξοδο από τον γεωμετρικό πολλαπλασιασμό των κάθε είδους χωματερών.