Μήνυμα με χρέωση
Από την European Tribune, μεταφράζω το ακόλουθο προ εβδομάδας αλλά εξαιρετικά επίκαιρο σήμερα:
Ύστερα από χρόνια απορρύθμισης, διαφήμισης της απληστίας και του ισχυρισμού περί ανωτερότητας της αγοράς, και ιδιαίτερα των χρηματοοικονομικών αγορών στην λήψη αποφάσεων σχετικά με το πώς πρέπει να διοικείται η οικονομία, φαίνεται - όχι, δεν φαίνεται απλώς: είναι πλέον οφθαλμοφανώς, φόρα-παρτίδα προφανές - πως τίποτα από όλα αυτά δεν δούλεψαν. Χειρότερα ακόμα, οι ίδιοι άνθρωποι που κορόιδευαν το κράτος, όλον αυτόν τον καιρό, ως σπάταλο, αναποτελεσματικό και ανίκανο βασίζονται πλέον στο ίδιο αυτό κράτος για να τους βγάλει από τον λάκκο που έσκαψαν οι ίδιοι..
Τι πρέπει να κάνουμε για να εξασφαλίσουμε πως ΔΕΝ ΘΑ ΞΑΝΑΚΟΥΣΟΥΜΕ ΠΟΤΕ ΑΥΤΟΥΣ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ;
Πρέπει επίσης να σημειώσω πως διέφυγε μια δογματικά απαράδεκτη διαπίστωση στους Financial Times (Θέλει πιθανόν συνδρομή - αλλά έχω το αξιοσημείωτο εδώ):
"...Το άλλο μάθημα [της διαφορετικής μοίρας των] των δύο Γαλλικών εταιρειών-πρωταθλητών είναι πως ο παρεμβατικός Γαλλικός τρόπος ρύθμισης των βιομηχανικών προβλημάτων, μοιάζει να επιτυγχάνει περισσότερα αποτελέσματα από τον Αμερικάνικο. Οι ΗΠΑ φαίνεται πως έχουν οδηγηθεί στο ίδιο συμπέρασμα - κρίνοντας τουλάχιστον από τον τρόπο που η κυβέρνηση παρεμβαίνει πλέον για να διασώσει τους πάντες, από τους τραπεζίτες της Γουολ Στρητ ως τους προβληματικούς αυτοκινητοβιομηχάνους του Ντιτρόιτ."
Η Ναόμι Κλάιν πάντως προειδοποιεί πως οι φονταμενταλιστές της αγοράς (τους οποίους κατήγγειλε πρόσφατα ο - προφανώς κομμουνιστής - Τζοζεφ Στίγκλιτς, παραπέμποντάς τους στον σκουπιδοντενεκέ της ιστορίας grosso modo) καραδοκούν αν δεν υπάρξει κάποιο κίνημα μαζικό εναντίον τους:
"Ας είμαστε λοιπόν απόλυτα ξεκάθαροι: δεν υπάρχουν σωτήρες που θα μας φροντίσουν κατά την διάρκεια αυτής της κρίσης. Σίγουρα πάντως όχι ο Henry Paulson, πρώην Διευθύνων Σύμβουλος της Goldman Sachs, μιας από τις εταιρείες που θα επωφεληθούν περισσότερο από την προτεινόμενη "διάσωση" [η οποία προ ολίγων λεπτών πήγε φούντο Σημ. Ιστολόγου]. Η μόνη ελπίδα για την αποτροπή άλλης μιας δόσης πολιτικής-σοκ είναι μια οργανωμένη, βροντερή πίεση από την βάση προς όλα τα πολιτικά κόμματα..."
Στην ΕΕ, πάντως ο MvCreevy, επιμένει να πίνει το παροιμιώδες Kool Aid. Και διαβεβαιώσεις περί της μη αναγκαιότητας της κρατικής παρέμβασης στην Ευρώπη καταρρίπτονται εντός τεσσάρων ημερών.
Υπάρχουν βέβαια κλάδοι της παγκόσμιας βιομηχανίας που δεν αναμένεται να παρουσιάσουν προβλήματα, ιδίως όταν δέχονται ετησίως σανίδες σωτηρίας συγκρίσιμες σε μέγεθος με το περιβόητο bail-out των τραπεζών. Η εν λόγω βιομηχανία ενδέχεται να ενισχυθεί από την τόνωση της εσωτερικής ζήτησης, φοβούνται κάποιοι. Το συνολικό κόστος της "πυραμίδας των παραγώγων" κατά τον Αμερικανό βουλευτή (και μακράν τον σοβαρότερο προεδρικό υποψήφιο από πλευράς πολιτικής ουσίας ΚΤΤΜΓ) Ντένις Κούτσινιτς, ανέρχεται σε μισό τετράκις εκατομμύριο δολάρια (δηλαδή 500 τρις δολάρια, αλλά δεν μπορώ να αντιπαρέλθω την ευκαιρία να γράψω "τετράκις εκατομμύριο = 10^15 στο παρόν ιστολόγιο)
Τέλος οφείλω να σημειώσω τρία πράγματα: ένα, σε σχέση με την εικόνα στην αρχή αυτής της ανάρτησης, ότι είναι κακός οιωνός για επικείμενα συσσίτια για σούπες ότι η μόνη μετοχή στην Νέα Υόρκη που δεν έπεσε χθες είναι η Campbell Soup Co., αν και τα χαρακτηριστικά της κρίσης στις ΗΠΑ δεν είναι ανάλογα ακριβώς με εκείνα του 1929 και ενδέχεται να αποφευχθούν οι σκηνές μαζικής απελπισίας στην ίδια κλίμακα με το '30.
Δεύτερον, γιατί οι επικλήσεις στον Μαρξ θα δώσουν και θα πάρουν (από κάθε πλευρά - μέχρι και ο Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρι μας προέκυψε μαρξίζων for christ's sake) πρέπει να σημειώσει κανείς πως ο Μαρξ, μετά την μεγάλη παγκόσμια κρίση του 1857/58 πείστηκε πως οι κρίσεις δεν ανατρέπουν τον καπιταλισμό, αλλά λειτουργούν σαν βίαιες ενέργειες κάθαρσής του: "η καταστροφή που φέρνουν οι κρίσεις του, αναιρούν προηγούμενα εμπόδια και απελευθερώνουν νέες δυνατότητες καπιταλιστικής ανάπτυξης". Δηλαδή είναι απαραίτητος και λίγος βολονταρισμός, δεν είναι σιδηρόδρομος πάνω σε ακλόνητες ράγες που οδηγούν στην Γη Χαναάν η ιστορία.... Επίσης ότι:
Τα έτη 1843-5 ήταν χρόνια βιομηχανικής και εμπορικής ευημερίας, μια απαραίτητη συνέχεια στην σχεδόν αδιάκοπη βιομηχανική ύφεση των ετών 1837-42. Όπως συμβαίνει πάντα, η ευμάρεια πολύ γρήγορα ενθάρρυνε την κερδοσκοπία. Η κερδοσκοπία συμβαίνει συχνά σε περιόδους κατά τις οποίες η υπερπαραγωγή είναι σε πλήρη εξέλιξη. Παρέχει στην υπερπαραγωγή προσωρινές διεξόδους στην αγορά, ενώ για τον ίδιο αυτό λόγο επιφέρει την έκρηξη της κρίσης και αυξάνει την έντασή της. Η κρίση η ίδια, ξεσπά πρώτα στο πεδίο της κερδοσκοπίας. Αργότερα μόνο πλήττει την παραγωγή. Αυτό που φαίνεται σε έναν επιπόλαιο παρατηρητή σαν αιτία της κρίσης, δεν είναι η υπερπαραγωγή αλλά η υπερβολική κερδοσκοπία, αλλά αυτή δεν είναι παρά σύμπτωμα της υπερπαραγωγής. Η διαταραχή της παραγωγής που ακολουθεί δεν μοιάζει σαν συνέπεια της προηγούμενης έντασής της, αλλά απλά ένα πισωγύρισμα που προέρχεται από την κατάρρευση της κερδοσκοπίας...
Τρίτον: Όταν οι άλλοι κρατικοποιούν, εμείς ιδιωτικοποιούμε.
Τέλος επειδή είμαι κωλόπαιδο (και επειδή αν είχα κάνει τέτοιου είδους εκτιμήσεις και στράβωνε κάτι, οι κόκκορες θα με σταυρώναν - όχι σαν την Σαρρή - διαδικτυακά) πρέπει να ανασύρω από το χρονοντούλαπο της ιστορίας τις ακόλουθες διαπιστώσεις από τον Φώτη Περλικό το 2002, χωρίς δικά μου σχόλια, απλά με την παρότρυνση να γίνουν αυτά μάθημα για μην μπερδεύουμε την συγκυρία με την αιωνιότητα - έστω και των εκατό χρόνων(λινκ δικά μου):
Δεν ξέρω αν οι ΗΠΑ είναι η εικόνα του μέλλοντός μας, είμαι σίγουρος όμως ότι αν θέλουμε να επιβιώσουμε, να αναπτυχθούμε και να ευημερήσουμε ως κοινωνία δεν πρέπει να χάνουμε καθόλου χρόνο στην υιοθέτηση όλων εκείνων των στοιχείων που οδήγησαν τις ΗΠΑ στην κορυφή. Όσοι άλλοι το έπραξαν (Ιρλανδία, Πορτογαλία. Νέα Ζηλανδία, Αυστραλία κτλ) κερδισμένοι βγήκαν. Σίγουρα, το αμερικανικό σύστημα είναι το καλύτερο από όσα έχουν εμφανιστεί και έχει ψηθεί στην υψικάμινο της Ιστορίας αποδεικνύοντας περίτρανα την αξία του. Δεν είναι απλά ένα φιλολογικό κατασκεύασμα (όπως πολλά άλλα), αλλά μια δύναμη που αποδεδειγμένα προσαρμόζεται στις καταστάσεις και τις περιστάσεις και παράγει ευημερία και πρόοδο σε όσους το υιοθετούν. Ωστόσο η ιστορία δεν τελειώνει ποτέ, τα πράγματα διαρκώς αλλάζουν και κανείς δεν μπορεί να προδικάσει σε βάθος 100 χρόνων πώς θα είναι τα πράγματα. Όμως, σήμερα με βάση τα υπαρκτά δεδομένα είναι αστείο να αμφισβητείται η υπεροχή του αμερικανικού μοντέλου, ειδικά όταν όλοι οι άλλοι έχουν αποτύχει και οι όποιες εναλλακτικές λύσεις είναι περισσότερο ευχολόγια.
Σχόλια
Κρίνεις τον Περλικό όταν ήθελε να μιμηθούμε την Αμερική και από την άλλη κατακρίνεις την Ελλάδα που δεν μιμείται σήμερα την Αμερική όταν κρατικοποιεί.
τσ τσ τσ...
Ο Περλικός από την άλλη αναγόρευε το περιστασιακό σε (περίπου) μόνιμο. Πέρα από το συγκεκριμένο θέμα, αυτό είναι μεθοδολογικά λάθος, γενικότερα - ας συμφωνήσουμε σε αυτό.
! ! ! ! ! ! χαχαχαχαχα
Φοβερός είσαι ώρες ώρες :)
Εγώ πάλι θα έλεγα το κράτος να έχει μια μίνιμουμ πλήρως βιώσιμη επιχειρηματική δομή, για σους δεν ενδιαφέρονται για τα ανταγωνιστικά παιγνιδάκια και να αφήσει όλους τους υπόλοιπους στην τύχη τους να αλληλοξεσκίζουν τις σάρκες τους μέχρι τελευταία ρανίδας.
Αν αφαιρέσουμε κάθε έννοια ηθικών φραγμών, το να καταποντίσει κανείς την οικονομία μια χώρας και να οδηγήσει έναν ολόκληρο λαό στη φτώχεια μπορεί να είναι μία εξαιρετικά επικερδής κίνηση που θα αποφέρει δισεκατομμύρια στους έξυπνους και καλά πληροφορημένους παίκτες. Όμως δεν μπορούμε (ευτυχώς) να αφαιρέσουμε την ηθική από την οικονομία, καθώς κάτι τέτοιο θα οδηγούσε μακροπρόθεσμα στην υπερβολική συγκέντρωση πλούτου στα χέρια λίγων και στην απόλυτη εξαθλίωση των πολλών. Άρα και σε κατάρρευση της αγοράς.
Η όποια αυτορύθμιση προϋποθέτει ωριμότητα κι όχι απλά διάθεση για πλιάτσικο. Ιστορικά, δεν μου έρχεται στο μυαλό παράδειγμα που να αποδεικνύει ότι μια τέτοια διαδικασία μπορεί να είναι επωφελής για το κοινωνικό σύνολο.
Και μια που ήρθες από τα μέρη μου, θέλω να επαναλάβω αν δεν βαριέσαι να απαντήσεις την απορία μου σχετικά με την ΦιΣ, αν μου επιτρέπεις (και είναι ίσως επικοινωνιακό ψιλοπρόβλημα που δεν το έχω καταλάβει): Φιλελεύθερη Συμμαχία όπως ο Φιλελεύθερος Μίλτον Φρίντμαν, ή Φιλελεύθερη συμμαχία όπως ο Φιλελεύθερος Τζων Γκολμπραίηθ; Επειδή ο όρος είναι αμφίσημος και τα δύο αυτά άκρα δεν συντίθενται.
nefelika: Νομίζω πως η ανεξέλεγκτα ελεύθερη αγορά, συρρικνώνεται σχετικά γρήγορα σε μονοπώλια ή ολιγοπώλια.
Το πρόγραμμα μας θα έλεγα ότι είναι κοντύτερα στον Friedman μιας και έχει ως συνδετική ουσία του την μεγιστοποίηση των επιλογών για το άτομο και την ατομική ευθύνη, και ουσιαστικά αποδοκιμάζει τον πατερναλισμό (που νομίζω ότι χαρακτηρίζει την σκέψη του Galbraith).
Από την άλλη, όπως είναι αναμενόμενο, τα μέλη μας τοοποθετούνται σε ένα εύρος του πολιτικού φάσματος.
Είχα κάνει μια προσπάθεια να απαντήσω την ερώτησή σου τις πρώτες μέρες της ύπαρξης της ΦΣ, και είχα απεικονίσει το σκορ αρκετών από τα μέλη μας στο political compass test, εδώ:
http://voteforliberty.wordpress.com/2007/03/18/upupandaway/
Από τότε πολλά νέα μέλη ήρθαν, και πιθανόν το ίχνος να έχει μετατοπιστεί, αλλά νομίζω όχι σημαντικά
Φορ δι ρέκορντ εγώ είμαι στο καρτεσιανό διάγραμμα κάτω -κάτω και αριστερά-αριστερά.
"Φορ δι ρέκορντ εγώ είμαι στο καρτεσιανό διάγραμμα κάτω -κάτω και αριστερά-αριστερά."
Σχετικά με αυτό, δεν είχα καμμία αμφιβολία (επικοινωνιακή σου επιτυχία)
Δεν είναι ένα προς ένα η αντιστοιχία: από ΝΔ μέχρι ΚΚΕ σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις.
Οκ, οικονομικά ο Ομπάμα είναι στα δεξιά και του Σαρκοζί (για να μην σου πω του Μπράουν), αλλά είναι στα αριστερά του Μακ Κέιν που είναι και η άμεση εναλλακτική. Και η κίνηση (αν δεις και πώς θα είναι το κογκρέσο σε λίγο) είναι προς τα αριστερά, στην κρατική παρέμβαση και την επαναρρύθμιση των χρηματοαγορών με πρωτοστατούντα υποψιάζομαι (ελπίζω;) τον Ομπάμα. Γι' αυτό μου έκανε εντύπωση. (Καταλαβαίνω ότι άλλοι παράγοντες όπως π.χ. η νοημοσύνη του πιο ισχυρού ανθρώπου στον πλανήτη, η παύση της διαφθοράς των ετών Μπους και οι επιλογές εξωτερικής πολιτικής ενδέχεται να μετράνε βέβαια)...
επικοινωνιακή σου επιτυχία
Βεβαίως. Και δεν κινδυνεύω από διάσπαση... :-)
Μην υποτιμάς τις ευαισθησίες των μελών μας σε θέματα ατομικών δικαιωμάτων και πολιτικών ελευθεριών. Δεν είναι όλα μόνο οικονομία. Και ο Ομπάμα δεν είναι και κανένας σοσιαλιστής. Μακάρι η Ελλάδα να έφτανε στα επίπεδα του οικονομικού φιλελευθερισμού που αντιπροσωπεύει in our lifetime.
"Και δεν κινδυνεύω από διάσπαση"
Αντε πάλι με την διάσπαση... Είμαστε μπετόν σου λέω :-)
Έλα στο 2ο συνέδριό μας (είναι ανοικτό) στις 18-19 Οκτ να το διαπιστώσεις.
(Χωρίς πλάκα, η πρόσκληση ισχύει. Θα έχουμε και ένα session με θέμα "Φιλελευθερισμός και Αριστερά", όπως επίσης και ένα με θέμα "Ιδιωτικότητα για τους Ιδιώτες, Δημοσιότητα για το Δημόσιο" το οποίο τελευταίο και επιμελούμαι. Θα χαρούμε να σε δούμε εκεί)
Άσε που αν μιλήσεις για αυτορρύθμιση στους νεκρούς από τα διάφορα διατροφικά σκάνδαλα της «ελεύθερης δραστηριοποίησης» και της ελάττωσης των ελέγχων, το πιο πιθανό θα είναι να σε λιθοβολήσουν μέχρι θανάτου και θα έχουν και απόλυτο δίκιο.
Το μυστικό είναι στη βελτιστοποίηση των πάντων, ακόμα και της «ατομικής ελευθερίας» όπως την ονομάζετε. Τουλάχιστον εσύ γνωρίζεις την έννοια και τις προοπτικές που ανοίγει, σε αντίθεση με αρκετούς ομοϊδεάτες σου.
Αναλογισθείτε και αυτά εκεί στο συνέδριο.
Προτιμώ κατ' αρχήν ως απάντηση στο "Αναλογισθείτε και αυτά εκεί στο συνέδριο." να σου πω "έλα να μας τα πεις εσύ" το οποίο μπορείς να το εκλάβεις ως επίσημη πρόσκληση.
Κατά τα άλλα, παρότι σχεδόν σε κάθε πρότασή σου κάποιο σχολιάκι έχω, θελώ να σταθώ,
α) "Αποτελεί συλλογική έννοια και κατ’ επέκταση ο όρος «ατομική ελευθερία» είναι οξύμωρος". Και όμως, το αν και σε ποιο θεό πιστεύω, με ποιον κοιμάμαι, τι καπνίζω και τι πίνω είναι δικός μου ατομικός λογαριασμός, και κανενός άλλου δεν του πέφτει λόγος
β) "Σήμερα όμως ο φιλελευθερισμός υποβιβάζει τον άνθρωπο σε ένα εγωπαθές ατομιστικό ον που ενδιαφέρεται για τον εαυτούλη του και μόνο και την «ελευθερία» δραστηριοποίησης, ανεξάρτητα με το αν αυτή θα θίξει μέσω της κοινωνικής αλληλεπίδρασης τον οποιοδήποτε συνάνθρωπό του"
Οι συμπεριφορές που βλάπτουν (όχι θίγουν) κάποιον συνάνθρωπο περιορίζονται με νόμο.
Επίσης ο φιλελευθερισμός αναδεικνύει και εμπιστεύται το άτομο ως υπεύθυνο ον. Θα έλεγα ότι η θεσμοποίηση του κοινωνικού κράτους υποβιβάζει τον άνθρωπο σε "εγωπαθές ατομιστικό ον", μιας και η εγνοια και η φροντίδα για τον πλησίον έχει θεσμοποιηθεί και έχει αναληφθεί από μια τρίτη απόμακρη οντότητα. Η ίδια η ανοχή της υπαρξης του κοινωνικού κράτους δε στηρίζεται συνήθως σε στυγνό υπολογισμό του τύπου: "δεν ξέρεις τι μπορεί να μου τύχει". Η ιδιωτική φιλανθρωπία και ο εθελοντισμός - που ανθούν στις φιλελεύθερες χώρες - είναι απείρως υψηλότερης ηθικής αξίας από την καταναγκαστική πληρωμή φόρων υπέρ ενός θεμοποιημένου κοινωνικού κράτους - που συνήθως υπάρχει για να εξυπηρετεί πρωτίστως τους διαχειριστές του.
γ) "Και δεν φτάνει μόνο αυτό, αλλά πρεσβεύει και τη μεγιστοποίηση. Αυτό τελευταίο φυσικά είναι ακριβώς και ο λόγος που δεν μπορεί να εφαρμοσθεί η αυτορρύθμιση στην ανθρώπινη κοινωνία."
Αν εξαιρέσουμε την στρεβλωτική δράση του κράτους μέσα από την διοχέτευση τεραστίων κονδυλίων προς συγκεκριμένες συνήθως κατευθύνσεις, ο μόνος τρόπος για να καταφέρει κάποιος να πετύχει την μεγιστοποίηση είναι παρέχοντας αξία. Τους εξοργιστικά πλούσιους εμείς τους κάνουμε εξοργιστικά πλούσιους συναλλασσόμενοι εκούσια μαζί τους (ελλείψει στρεβλώσεων βέβαια - στρεβλώσεις στις οποίες το κράτος παίζει ΠΑΝΤΑ τον πρωταγωνιστικό και μόνο ρόλο).
Αλλά όλα αυτά νομίζω έχουμε κουραστεί να τα συζητάμε (εσείς δηλαδή, στο rooster).
Ως προς το (α) συμφωνούμε. Δεν είναι αυτό θέμα ατομικής ελευθερίας αλλά ατομικής υπόστασης. Το είπα άλλωστε εξ αρχής όταν δήλωσα ότι στη γέννησή του ο «φιλελευθερισμός» δεν είχε προβλήματα.
Μην πεθάνω στα γέλια με την νομολατρεία σας για μία ακόμα φορά. Σου είπα τράβα πεσ’το αυτό σε όσους έχασαν μέχρι και τη ζωή τους, αν αντέχεις. Σου θυμίζω όμως πως στο σπίτι του κρεμασμένου δε μιλάνε για σχοινί. Η εκ των υστέρων αντιμετώπιση σίγουρα απέχεαπό ην ανθρώπινη αντιμετώπιση.
Ωραίες θεωρίες, αλλά όπως είπα και πολύ πιο πάνω, τα κοινωνικά αγαθά δεν μπορείς να μην τα αποκτήσεις, άρα η συναλλαγή είναι αναγκαία Από εκεί και πέρα το βασικό πρόβλημα είναι ότι μεγιστοποίηση και αυτορρύθμιση δεν μπορούν να συνυπάρξουν. Το γιατί αναφέρεται παραπάνω (βαριέμαι να ξαναγράφω τα ίδια).