Ευελφαλητεία

Ευέλικτα και ασφαλή

Ταυτόχρονα με την καλπάζουσα απορρύθμιση των εργασιακών δικαιωμάτων, αλά Βιρμανία, ομού μετά της καταργήσεως του κράτους πρόνοιας, διάφορες φωνές, υπουργικές, γυναικείες, επαναφέρουν το flexicurity ως λύση για την χώρα μας:

Υπήρξα από αυτούς που την υποστήριξαν με πάθος, με πολύ προσωπικό κόστος και παρουσίασα την πρόταση μου για την "ευελφάλεια", δηλαδή για την ευελιξία και ασφάλεια στον εργασιακό τομέα. Σε πολλές χώρες υπάρχει ευελιξία. Στις Σκανδιναβικές χώρες και στις προηγμένες κοινωνίες υπάρχει ευελιξία και ασφάλεια, δηλαδή συνεννόηση μεταξύ του εργοδότη και του εργαζόμενου. 

Η ευελφάλεια δηλαδή η ευελιξία και η ασφάλεια, είναι και τώρα η λύση. Και βεβαίως δεν μπορεί να συνεχίσουμε με τη λογική των κλαδικών και ομοιοεπαγγελματικών συμβάσεων. Δεν μπορεί ο εργαζόμενος να είναι αδιάφορος για το τι συμβαίνει στην επιχείρησή του, δεν μπορεί να μην πάμε στη λογική των επιχειρησιακών συμβάσεων και στην συνεννόηση πια ανάμεσα στον εργοδότη και στον εργαζόμενο.

Δεν είναι η πρώτη φορά που το πασοκικό παπατζιλίκι προσπαθεί να ανακατέψει και λίγη Σκανδιναβία για να γλυκάνει την καραμέλα της πραγματικής πολιτικής του: έχω αναφερθεί εδώ και παλαιότερα σε τέτοιες πασοκιές,  αλλά η χρήση τους σε καιρό ισοπέδωσης της εργασιακής έννομης τάξης και μόνιμης αποδιάρθρωσης του υποτυπώδους κοινωνικού κράτους είναι εξωφρενική, άλλη μια απόδειξη πως οι σκαιοί ολετήρες της χώρας, οι πρωτομάστορες της κοινωνικής εξαθλίωσης, έχουν χάσει κάθε επαφή με την πραγματικότητα, πως ο μαρκετίστικος επικοινωνιακός λόγος έχει κάνει μετάσταση και έχει απλωθεί και καλύψει στεγανά με μια πυώδη εσχάρα την τραγικά ατροφική τσίπα που είχε μείνει στο κόμμα. Πέραν αυτού βέβαια δεν ξέρουν καν για τι μιλάνε.

Πάμε λίγο στα της Δανικής flexicurity λοιπόν, από μια παλαιότερη περιγραφή του μοντέλου, σε χρόνο ανύποπτο, στην European Tribune. Πρώτα το κοινωνικό περιβάλλον. Οι βασικοί πυλώνες του Δανέζικου Κράτους-Πρόνοιας:

1. Δωρεάν, εύκολη και ίση πρόσβαση σε φροντίδα για τα παιδιά.
2. Δωρεάν, εύκολη και ίση πρόσβαση στην παιδεία  (και εκπαιδευτικές επιδοτήσεις από τις οποίες μπορεί να ζήσει κανείς).
3. Δωρεάν, εύκολη και ίση πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας
4. Το σύστημα της αγοράς εργασίας
5. Γενική σύνταξη από την οποία μπορούν να ζήσουν όλοι και αξιόπιστη φροντίδα για τους ηλικιωμένους
6. Αξιόπιστες δημόσιες υποδομές

Σας θυμίζει σε κάτι τις πολιτικές που ακολουθούνται τώρα, έχουν σχέση με την πραγματικότητα σήμερα ή ακολουθήθηκαν ποτέ στην Ελλάδα; Μάλλον όχι... Η φροντίδα για τα παιδιά και την μητρότητα, φαίνεται από το κλείσιμο π.χ. του Οργανισμού Εργατικής Εστίας και το ότι οι γέννες στα δημόσια νοσοκομεία είναι πλέον ακριβό σπορ, η πρόσβαση στην παιδεία από τις συγχωνεύσεις σχολείων, την μείωση των μισθών των δασκάλων και τα βιβλία που δεν φτάνουν στις τάξεις, το σύστημα υγείας δεν έχει να προσφέρει ούτε γάζες, το σύστημα αγοράς εργασίας μοιάζει με σκλαβοπάζαρο και οι δημόσιες υποδομές είτε πωλούνται είτε αυξάνονται τα τέλη χρήσης τους ή απλά παρακμάζουν...

Πάμε όμως στον πυρήνα της ευελφάλειας, στα στοιχεία της αγοράς εργασίας:

Στοιχεία της flexicurity λοιπόν είναι

• Ισχυρά συνδικάτα (έτσι ώστε οι διαπραγματεύσεις για τις συλλογικές συμβάσεις δεν είναι συντριπτικά μονόπλευρες)
• Καλή ασφάλεια ανεργίας (επιδόματα και όχι μόνο - που φτάνει τις αρκετές μονάδες ΑΕΠ)
• Ένα ειδικό σύστημα διαιτητικών δικαστηρίων για να αποφασίζει γρήγορα επί των διαφωνιών και να εμποδίζει αποφασιστικά προσπάθειες να παρακαμφθεί η συλλογική συμφωνία
• Καλές σχέσεις και τακτική επαφή μεταξύ εργοδοτών και συνδικάτων (αυτό είναι εν μέρει ζήτημα κουλτούρας, αλλά κυρίως πρόκειται για την δέσμευση των εργοδοτών να συμπεριφέρονται κατά σχετικά πολιτισμένο τρόπο)
• Λογικές συλλογικές συμφωνίες έτσι ώστε καμία από τις δύο πλευρές δεν μαζεύει απλά τα κουβαδάκια της να φύγει από το σύστημα των διαπραγματεύσεων - τόσο οι εργοδότες όσο και τα συνδικάτα πρέπει να πιστεύουν πως θα έχουν καλύτερη συμφωνία μέσα στο πλαίσιο των συμβάσεων παρά με την διακινδύνευση απεργιών και λοκ-άουτ (και αποκλεισμούς) που συνοδεύουν την εγκατάλειψή της...

Και προειδοποιεί ο Δανός συγγραφέας του άρθρου: "...Οιαδήποτε πρόταση δεν περιέχει τουλάχιστον τα πρώτα τρία σημεία πολύ απλά δεν είναι "flexicurity" - "ευελφάλεια" είναι απλά μια μοχθηρή, παλαιάς κοπή προσπάθεια απόκτησης εξουσίας από το κεφάλαιο εις βάρος των εργατών, στολισμένη με εξεζητημένη  ρητορική..." Στα σχόλια βέβαια σημειώνει ότι η εργοδοσία και στην Δανία δουλεύει αόκνως ώστε να υπονομεύσει όσο μπορεί τις δικές της δεσμεύσεις....

Η πρόταση Διαμαντοπούλου έγινε υπενθυμίζω λίγες μέρες πριν ουσιαστικά καταργηθεί στην πράξη και ο συνδικαλισμός, και οι συλλογικές συμβάσεις και η διαιτησία και αποκλείει ακριβώς γενικά είδη συμβάσεων που στηρίζουν το σύστημα της flexicurity στην Δανία κάτι που αμέσως κατά τα λεγόμενα πάνω στοιχειοθετούν "μια μοχθηρή παλαιάς κοπή προσπάθεια απόκτησης εξουσίας από το κεφάλαιο εις βάρος των εργατών". ... Δικαίως ο Άγγελος Τσέκερης πρότεινε προ ετών, όταν πρωτοεμφανίστηκε στην πιάτσα η Ελληνική απόδοση του όρου, πως περιγραφικότερος όρος για αυτό που ετοιμάζουν είναι το "τελερύγγι": λέξη σύνθετη εκ του "τελειώσανε αυτά που ξέρατε" και   "θα σας φάμε το λαρύγγι". Εγώ θα πρότεινα την διατήρηση πάντως της λέξης με άλλη ετυμολογία: ευελιξία και επισφάλεια! Flexicarity με άλλα λόγια: μια υπέροχη καινούρια λέξη για την επιστροφή στις εργασιακές σχέσεις του προπερασμένου αιώνα!