Η αραβική άνοιξη - Μερικά σχόλια: Ενδιάμεσες εξελίξεις και η Αντεπανάσταση;

Θα ξεκίναγα με τη Λιβύη: τα αίτια και την ιστορία της εξέγερσης, την φύση του καθεστώτος Καντάφι. Αλλά την ώρα αυτή που συμπληρώνω το κείμενο οι εξελίξεις είναι τόσο πυκνές και τόσο άγριες που θα περιμένω την εξέλιξη της κατάστασης για να την σχολιάσω: Εξεγέρσεις αντικαθεστωτικών μέσα στην Τρίπολη, απειλές του Καντάφι για ολοκαύτωμα των αντιπάλων του, απόφαση για επιβολή ζώνη απαγόρευσης πτήσεων από τον ΟΗΕ, υπό τις επιδοκιμασίες των εξεγερμένων και εύλογες επιφυλάξεις, ενώ τα Εμιράτα θα συμμετάσχουν στην αεροπορική εμπλοκή και ο Αιγυπτιακός στρατός περνάει κατά πληροφορίες ήδη όπλα στους Λίβυους επαναστάτες. Αντί για δικό μου σχόλιο προς το παρόν ένα απόσπασμα από ένα σημαντικό πιστεύω άρθρο:

"Η Λιβύη και η Παγκόσμια Αριστερά", του Immanuel Wallerstein:

"Το ζήτημα συνεπώς δεν είναι Δυτική στρατιωτική επέμβαση ή μη. Το ζήτημα είναι οι συνέπειες της απόπειρας του Καντάφι να καταπιέσει κάθε αντιπολίτευση στην Δεύτερη Αραβική Εξέγερση με τον αγριότερο τρόπο. Η Λιβύη βρίσκεται σε αναταραχή εξ αιτίας των επιτυχημένων εξεγέρσεων στην Τυνησία και την Αίγυπτο. Και αν υπάρχει συνομωσία, είναι μεταξύ της Δύσης και του Καντάφι για να επιβραδυνθεί ή ακόμα και να συνθλιβεί η εξέγερση. Στο βαθμό που θα επιτύχει ο Καντάφι, στέλνει μήνυμα στους υπόλοιπους υπό απειλή τυράννους της περιοχής πως η σκληρή καταστολή και όχι οι παραχωρήσεις είναι ο δρόμος που θα πρέπει να ακολουθήσουν..."

Έτσι η Κανταφική θηριωδία εντάσσεται στην υπό εξέλιξη καθεστωτική απάντηση στην Μεγάλη Αραβική Επανάσταση του 2011, την "Αντεπανάσταση των Καθεστώτων" ας πούμε, που ξεκίνησε από την Λιβύη και πέρασε στους σεΐχηδες του Κόλπου και τα απεχθή τιμάρια του "Οίκου των Σαούντ" και των ομοίων τους (παρά το μίσος που έχουν οι μεν τύραννοι για τον δε). Επειδή το καταπιεσμένο τμήμα των ιθαγενών της περιοχής (και πλειοψηφικό στο Μπαχρέιν, αλλά και στην Ανατολική Επαρχία, το πετρελαιοπαραγωγικό κέντρο της ίδιας την Σαουδική Αραβίας, όπου αντιμετωπίζονται σαν άπιστοι, β' κατηγορίας και εσωτερικός κίνδυνος από τους Σουνίτες ισλαμιστές αφέντες της χώρας) είναι σιιτικό, η ενέργεια του βασιλιά του Μπαχρέιν να προσκαλέσει τις υπόλοιπες σουνιτικές μοναρχίες του Κόλπου για να τον βοηθήσουν να επιβάλει την εσωτερική τάξη (βασικά την Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ), μετατρέπει μια δημοκρατική εξέγερση υποστηριζόμενη από πολίτες κάθε "δόγματος", σε περιφερειακή σύγκρουση σιιτών-σουνιτών, καθώς τόσο το Ιράν, όσο και το Ιράκ, χώρες με σιιτικές πλειονότητες εξέφρασαν την οργή τους για την εξέλιξη αυτή. Αυτό είναι και επικίνδυνο, αλλά και παρεκτρέπει το αρχικό δημοκρατικό αίτημα το οποίο διέτρεξε όλο τον Αραβικό και μουσουλμανικό κόσμο, από το Μαρόκο ως το Ιράν, σε γεωπολιτικά εκρηκτικές, αλλά πολιτικά ανώδυνες για τα καθεστώτα ατραπούς. Και στην Αίγυπτο υπήρξαν θρησκευτικά παρατράγουδα, αλλά η στιβαρή παρουσία των συνδικάτων, όπως ανέφερα και στο προηγούμενο κείμενο μοιάζει να δίνει ακόμα τον χαρακτήρα της κατάσταση, όπως και η αποκαθήλωση των συμβόλων της καταπίεσης του προηγούμενου καθεστώτος

Είναι αξιοσημείωτος ο αντιαμερικανισμός των εξεγερμένων και στην Τυνησία και στην Αίγυπτο. Πρόκειται για άλλη μια ένδειξη εκείνου που ακόμα και η συντηρητική Daily Telegraph αναγνωρίζει ως το τέλος της Αυτοκρατορίας των ΗΠΑ στην Μέση Ανατολή; Οι επικείμενες εξελίξεις θα το δείξουν...

Σχόλια

Ο χρήστης Unknown είπε…
«παρεκτρέπει το αρχικό δημοκρατικό αίτημα το οποίο διέτρεξε όλο τον Αραβικό και μουσουλμανικό κόσμο, [...] σε [...] πολιτικά ανώδυνες για τα καθεστώτα ατραπούς»

Αλλά τότε δεν θα έπρεπε να αμφιβάλλουμε για την βαρύτητα και τη σημασία του δημοκρατικού αιτήματος στις εξεγέρσεις; Αν οι εξεγέρσεις μπορούν τόσο εύκολα να εκφυλιστουν σ' ένα ακόμη επεισόδιο της σύγκρουσης σιιτών - σουνιτών τότε θα πρέπει αν υποθέσουμε βάσιμα ότι οι εξεγέρσεις δεν είχαν κανένα επανασταστικό πρόταγμα, αλλά ήταν απλώς μια αναμενόμενη έκρηξη απελπισμένων και οργισμένων λαϊκών στρωμάτων που πολύ εύκολα θα μπορούσε, είτε να ξεθυμάνει με μια αλλαγή προσώπων και κάποια ανώδυνα μέτρα κοινωνικής πολιτικής, είτε να εκτραπεί και να εκφυλιστεί σε μια θρησκευτικού - φυλετικού τύπου σύγκρουση.

Ειδικά στην περίπτωση της Λιβύης νομίζω ότι ο Wallerstein κάνει λάθος. Πέραν του γεγονότος ότι η Δύση φαίνεται να αναλαμβάνει κάποια δράση εναντίον του καθεστώτος (σύμφωνοι, ίσως πολύ αργά πλέον, αλλά το ίδιο ίσως αργά ήταν και η ναυμαχία του Ναυαρίνου επίσης), τα χαρακτηριστικά της σύγκρουσης εκεί μάλλον προσιδιάζουν σε εμφύλιο - φυλετικό πόλεμο, παρά σε λαϊκή εξέγερση. Αν τελικά επικρατήσουν οι αντιφρονούντες πόσο βέβαιο είναι ότι δεν θα δούμε μια εκδοχή Ηνωμένων Λιβυκών Εμιράτων;
Ο χρήστης talos είπε…
@Vrennus Νομίζω πως η αρχική κινητοποίηση διεκδικούσε καθολικότητα. Οι κινητοποιημένοι στο Μπαχρέιν (που είναι ιδιάζουσα περίπτωση στον Κόλπο λόγω της ιστορικής εμπλοκής του Ιράν) με τις πρώτες τους διακηρύξεις είχαν κάνει ότι μπορούσαν για να τονίσουν την "ανεξιθρησκία" του κινήματός τους. Το θέμα είναι ότι σε περιοχές όπου ντε φάκτο οι σιίτες ήταν μεγάλο μέρος από το κατώτερο κοινωνικό στρώμα, είναι εύκολη η σύνδεση ενός βασικά ταξικού με ένα θρησκευτικό ζήτημα (βλ. και Β. Ιρλανδία για κάτι παρόμοιο) - στην Σαουδική Αραβία π.χ. συμπεριφέρονται στους σιίτες σαν τα σκυλιά. Θα φανεί από τις εξελίξεις πώς θα πάει το πράγμα: προς το παρόν π.χ. στην Υεμένη σουνίτες και σιίτες μαζί αμφισβητούν το καθεστώς Αλ Σαλέχ, ενώ στο Μπαχρέιν οι νεκροί είναι και των δύο δογμάτων.

Για την Λιβύη θα επανέλθω: έχει μια σημασία να δούμε πως μέσα σε 10 χρόνια το ίδιο το καθεστώς πήγε από μια πολιτική κατανομής πλούτου σε μια πολιτική υπό την καθοδήγηση του ΔΝΤ, με ιδιωτικοποιήσεις και τα παρόμοια, η οποία παρήγαγε 30% ανεργία και φτώχεια και σε περιοχές της Ανατολικής Λιβύης έφτανε το 80%!
Ο χρήστης Ανώνυμος είπε…
Το ιστολόγιο παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον ιδίως στην εξήγηση πολιτικών,οικονομικών και κοινωνικών ζητημάτων τα οποία και είναι αλληλένδετα.

Εξαιρετικό και το προηγούμενο άρθρο για την Μέση Ανατολή.

Προσωπικά διάβασα κάπου και δεν το γνώριζα πολλά για το καθεστώς Καντάφι πέραν λίγων ιστορικών στοιχείων,αλλα είδα πως οι οικονομικοί και άλλοι δείκτες δεν είναι τόσο κακοί ακόμα και σε σχέση με άλλες χώρες της ευρύτερης περιοχής που έχουν παρόμοιο ή ανάλογο πλούτο.
Θα είχε αξία η αποτίμηση της πολιτικής Καντάφι.
Αναμένουμε με ενδιαφέρον και τη συνέχεια.

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Τα πολλά πρόσωπα της ψηφιακής λογοκρισίας

Μετεκλογικά

Βαϊμάρη και αντιφασισμός, μια ιστορική σημείωση