Κοσμική ισορροπία πλούτου

Το περιοδικό Forbes για άλλη μια χρονιά δημοσίευσε σήμερα τον κατάλογο με τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο, μια σιχαμένη παρέλαση κοινωνικών παρασίτων που όταν θα γίνει η επανάσταση θα τους στείλουμε να στρώσουν με χλοοτάπητα τη Σαχάρα μια αναλυτική ματιά στους άρχοντες του πλούτου ανά τον πλανήτη.

Στον φετινό (για το 2009) κατάλογο, μαθαίνουμε με ενδιαφέρον πως ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο είναι ο Μεξικανός μεγιστάνας Carlos Slim Helú. Ο κ. Slim, μαθαίνουμε πως έχει περιουσία αξίας 53,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων (40 δισ Ευρώ = το 1/6 του ΑΕΠ της Ελλάδας, ή το 3,5% του ΑΕΠ του Μεξικού) η οποία αυξήθηκε κατά 18,5 δισ δολάρια από πέρυσι. Ευτυχώς βλέπουμε πως αντίθετα με την πλειοψηφία των Μεξικανών (το τοπικό ΑΕΠ μειώθηκε κατά ~7% το 2009), ο κ. Slim στάθηκε τυχερός. Αντίθετα επίσης, άτυχοι στάθηκαν περί τους 800.000 Μεξικάνους που γλίστρησαν στην έσχατη φτώχεια (~1 Ευρώ την ημέρα σε ισοδύναμη αγοραστική αξία, με 2 είσαι καλά σύμφωνα με τις στατιστικές αυτές και πάντως όχι σε έσχατη φτώχεια - π.χ. έχεις δικό σου καροτσάκι για να μεταφέρεις όλα αυτά τα σκουπίδια που μαζεύεις) μέσα στο 2009, οι οποίοι ήρθαν και έκαναν παρέα στα άλλα 25 εκατομμύρια ήδη πάμπτωχων συμπατριωτών τους(τόσοι ήταν επίσημα το 2005 τουλάχιστον). Υπάρχουν κάποιες σχολές σκέψης που δεν θεωρούν τα γεγονότα αυτά ανεξάρτητα μεταξύ τους.

Ενδιαφέρον έχει και η προέλευση του αμύθητου πλούτου του κ. Slim. Σύμφωνα με παλιότερο ρεπορτάζ του PBS ο κ. Slim ήταν ένας από τους Μεξικανούς ολιγάρχες που πήραν το δώρα του ξεπουλήματος των δημόσιων υπηρεσιών του Μεξικού σε συμφωνία (επ' αντιτίμω) με την τότε ηγεσία του Μεξικού και τον Πρόεδρο Salinas:

Προς τις ΗΠΑ και τον υπόλοιπο κόσμο, ο Salinas πούλησε το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων ως την μεγαλύτερη ανατροπή στην μεξικάνικη πολιτική από την εποχή της Μεξικανικής Επανάστασης του 1917. Αυτό που δεν έλεγε ήταν πως για να κατορθώσει να πείσει Μεξικανούς επιχειρηματίες να αγοράσουν κρατικές εταιρείες σε πολλαπλάσια τιμή από εκείνη που προέκυπτε από τα στοιχεία τους, χρειάστηκε να τους προσφέρει γενναιόδωρα ανταλλάγματα κάτω από το τραπέζι. Λίγο μετά την πώληση του τηλεφωνικού μονοπωλίου της χώρας, Telmex, στον Slim, γιο ενός Λιβανέζου εμπόρου που έκανε περιουσία στην κτηματαγορά και στην καπνοβιομηχανία, ο Salinas εξουσιοδότησε θεαματικές αυξήσεις τηλεφωνικών τελών κατά 274,4%, ενώ οι μισθοί την ίδια χρονιά αυξήθηκαν κατά 18%. Όταν ανακοινώθηκαν οι αυξήσεις στα τηλέφωνα προκάλεσαν μαζικές διαδηλώσεις, και η εταιρεία απέσυρε την ανακοίνωση αυτή και συμφώνησε συμβιβαστικά να αυξήσει τα τέλη μόλις κατά 170%. "Με αυξήσεις μισθών 18% και αυξήσεις τηλεφωνικών τελών κατά 170% δεν χρειάζεται να είναι κανείς οικονομική ιδιοφυΐα για να πετύχει στον επιχειρηματικό κόσμο", έγραψε ο πολιτικός επιστήμονας Lorenzo Meyer εκείνη την εποχή. "Και μια και οι τηλεφωνικές υπηρεσίες στον Μεξικό είναι μονοπώλιο, δεν υπάρχει καν ελεύθερος ανταγωνισμός για να ωφεληθούν και οι καταναλωτές"

Έτσι οι δύο πλουσιότεροι άνθρωποι στον κόσμο φέτος έβγαλαν το ψωμάκι τους μέσω μονοπωλιακών αγορών...

Στα δικά μας: θα ανακουφίσει φαντάζομαι τον χειμαζόμενο Ελληνικό λαό αν μάθει πως ο Σπύρος Λάτσης επανέκτησε κατά το Forbes μέσα στο 2009 το 40% της περιουσίας του για να βρεθεί φέτος στο νούμερο 144, με μόλις 5,3 δισ δολάρια προσωπική περιουσία, αλλά σημαντικά αυξημένη από πέρυσι. Με τα νέα μέτρα είναι σίγουρο πως θα αυξήσει την περιουσία του και άλλο, ιδίως αν όπως λέγεται χαθεί ο 14ος μισθός και στον ιδιωτικό τομέα και απελευθερωθούν οι απολύσεις.

Τέλος το BBC έχει μια ιδιάζουσα αίσθηση του τι σημαίνει ανάκαμψη (πλην μάλλον ειλικρινή), καθώς σημειώνει πως:

"Είναι ένδειξη πως η παγκόσμια οικονομία μπορεί να βλέπει σημάδια βελτίωσης το γεγονός πως η μέση καθαρή αξία των δισεκατομμυριούχων του κόσμου είναι σήμερα 3,5 δισεκατομμύρια δολάρια, μεγαλύτερη κατά μισό δις σε σχέση με πέρυσι"

Διότι αυτό σημαίνει βελτίωση της οικονομίας στην πραγματικότητα: περισσότεροι και πιο πλούσιοι δισεκατομμυριούχοι, περισσότεροι και φτωχότεροι άνεργοι, εργαζόμενοι και άλλοι υπήκοοι.

Νοιώθω την ανάγκη εδώ (αδικαιολόγητα φυσικά) να παραθέσω καταλήγοντας την άποψη του Michael Hudson, σχετικά με την "αποτυχια του συστήματος" και του στόχου της κυρίαρχης ακόμα πολιτικά αντίληψης περί οικονομίας (μιλά για την Αμερική αλλά είναι εύκολα γενικεύσιμο):

"Τι εννοείτε 'αποτυχία'; Η οπτική σας είναι από την βάση κοιτώντας προς τα πάνω. Αλλά το χρηματοοικονομικό μοντέλο έχει υπάρξει πολύ επιτυχημένο από την σκοπιά της κορυφής της οικονομικής πυραμίδας κοιτώντας προς τα κάτω. Η οικονομία έχει πολωθεί σε βαθμό που το πλουσιότερο 10% κατέχει σήμερα το 85% του πλούτου της χώρας. Ποτέ πριν δεν έχει βρεθεί το φτωχότερο 90% τόσο χρεωμένο, τόσο εξαρτημένο από τους πλούσιους. Από την σκοπιά τους, η ισχύς τους είναι μεγαλύτερη από οιαδήποτε εποχή κατά την οποία διατηρούνταν στατιστικά στοιχεία για την οικονομία

Πρέπει να συνειδητοποιήσετε πως αυτό που επιχειρούν είναι η ακύρωση του Διαφωτισμού, η ακύρωση της ηθικής φιλοσοφίας και των κοινωνικών αξιών της κλασσικής πολιτικής οικονομίας και της κορύφωσής τους στα νομοθετήματα της προοδευτικής εποχής, καθώς και στους θεσμούς του New Deal. Δεν προσπαθούν να κάνουν την οικονομία πιο ίση και δεν προσπαθούν να μοιραστούν την εξουσία. Η απληστία τους είναι (όπως σημείωνε ο Αριστοτέλης) άπειρη. Έτσι αυτό που βλέπετε εσείς σαν παραβίαση των παραδοσιακών αξιών είναι η επαναφορά των προβιομηχανικών, φεουδαρχικών αξιών. Η οικονομία εξωθείται στον δρόμο της δουλοπαροικίας του χρέους. Ο Δρόμος Προς την Δουλεία [αναφ.] δεν αφορά την χρηματοδότηση της οικονομικής προόδου από την κυβέρνηση και την αύξηση του βιοτικού επιπέδου, είναι η αποδιάρθρωση του κράτους, η διάλυση των ρυθμιστικών υπηρεσιών προκειμένου να δημιουργηθεί μια νέα ελίτ φεουδαρχικού τύπου".