Η Ελλάδα και το ΔΝΤ: Ποιος ακριβώς διασώζεται;
Από τον ιστοχώρο του CEPR αναδημοσιεύω το abstract του "Greece and the IMF: Who Exactly is Being Saved?" του Ronald Janssen, με κάποια αποσπάσματα από το άρθρο:
"Στις 9 Μαΐου του 2010 μια κοινή ομάδα του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατέληξε τις διαπραγματεύσεις σχετικά με ένα πακέτο δανείων προς την κυβέρνηση της Ελλάδας. Το ποσό των δανείων αυτών καθώς και ο όγκος της προσπάθειας προσαρμογής που προβλέπεται να κάνει η Ελλάδα είναι ιλιγγιώδη. Σε αντάλλαγμα ενός (πρόσθετου) προγράμματος λιτότητας 30 δισ. Ευρώ, η Ελλάδα θα λάβει 80 δισεκατομμύρια Ευρώ Ευρωπαϊκών διμερών δανείων και 30 δισ. Ευρώ δανείων από το ΔΝΤ μέσα στα επόμενα τρία χρόνια. Η άποψη που υποστηρίζεται ευρέως σε κύκλους πολιτικών είναι πως το δανειακό αυτό πακέτο, παρότι προϋποθέτει πολύ σκληρές περικοπές, θα σώσει τελικά την Ελλάδα και την οικονομία της από την κερδοσκοπία των χρηματοοικονομικών αγορών.
Το άρθρο αυτό, εξετάζει λεπτομερέστερα το πρόγραμμα προσαρμογής της Ελλάδας και καταλήγει στο αντίθετο συμπέρασμα. Σε τρία χρόνια από τώρα, η Ελλάδα θα αντιμετωπίζει ένα βαρύτερο ακόμα φορτίο χρέους. Εντωμεταξύ θα έχουν θυσιαστεί οι θέσεις εργασίας και η οικονομική ανάπτυξη. Το μόνο που επιτυγχάνει το πακέτο σωτηρίας στην πραγματικότητα, είναι μια σημαντική αλλαγή στην ιδιοκτησία του χρέους. Καθώς το εθνικό χρέος της Ελλάδας μεταφέρεται από τους ισολογισμούς των τραπεζών στους ισολογισμούς των Ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, ο πραγματικός σκοπός της όλης επιχείρησης είναι η σωτηρία των Ευρωπαϊκών τραπεζών, δια της απαλλαγής τους από την κατοχή χρεογράφων επί των οποίων ενδέχεται να επικρέμεται μια δυνητική χρεοκοπία."
...
[σελ. 6]
Αν δεν αποκαθίσταται η εμπιστοσύνη των αγορών ενώ την ίδια στιγμή η Ελληνική οικονομία εξωθείται σε ύφεση, διψήφια ανεργία και αυξανόμενη φτώχεια, ποιος είναι ο σκοπός [του πακέτου διάσωσης]. Ποιος ή τι ακριβώς διασώζεται;
Εν τέλει ο σκοπός τους πακέτου διάσωσης μπορεί να ανάγεται σε μια τεράστια μεταφορά του χρέους από (κυρίως) ιδιωτικές τράπεζες σε δημόσια χέρια. Τα 110 δισ. Ευρώ που δανείζονται τώρα στην Ελλάδα από το ΔΝΤ και τις Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα χρησιμοποιηθούν κυρίως για να ξεπληρωθούν οι τράπεζες και οι θεσμικοί επενδυτές οι οποίοι είναι οι ιδιοκτήτες σήμερα του Ελληνικού χρέους. Τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες και συνταξιοδοτικά ταμεία είναι οι πραγματικοί ωφελημένοι. Η πιθανότητα αθέτησης πληρωμών για οφειλόμενα τοκοχρεολύσια θα πρέπει να αποκλειστεί για τα επόμενα τρία χρόνια.
Υπάρχει μια ξεκάθαρη Ευρωπαϊκή διάσταση σε αυτό δοθέντος ότι το κύριο μέρος 9σχεδόν το 80%) του χρέους της Ελλάδας δεν βρίσκεται στα χέρια του Ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος, αλλά στους ισολογισμούς Γερμανικών, Γαλλικών και Βρετανικών τραπεζών... Η Ευρώπη και το ΔΝΤ δεν παρέχουν τόσο φρέσκια χρηματοδότηση στην Ελλάδα, αλλά κυρίως, προστατεύουν το Ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα από ζημιές μέχρι και 200 δισεκατομμυρίων Ευρώ που θα μπορούσαν να προκληθούν από ενδεχόμενη Ελληνική χρεοκοπία.
Περιέργως το ένα τέταρτο σχεδόν του Ελληνικού χρέους ανήκει στον Βρετανικό (και Ιρλανδικό) χρηματοοικονομικό τομέα. Οι προφανείς ωφελούμενοι από το πακέτο των κυβερνήσεων της Ευρωζώνης δεν είναι οι Έλληνες εργαζόμενοι και πολίτες που θα υποφέρουν από τις ακραίες περικοπές και την ύφεση, αλλά τα χρηματοοικονομικά κέντρα όπως το City του Λονδίνου...
Να προσθέσω εδώ και μια παρατήρηση του Peter Bohmer για την κεντροαριστερά και την κρίση:
Η δημοσιονομική λιτότητα και η καθυστέρηση χρηματοοικονομικής μεταρρύθμισης σε απάντηση της χειρότερης χρηματοοικονομικής κρίσης και της βαθύτερης ύφεσης των τελευταίων 80 ετών, δεν αφορά την βελτίωση της οικονομικής απόδοσης όπως ισχυρίζονται οι υποστηρικτές της. Οι πολιτικές αυτές αφορούν μόνο την συνέχιση της μεταφοράς εισοδήματος και πλούτου από τους φτωχούς προς τους πλούσιους, και από τον βιομηχανικό κλάδο, στον χρηματοοικονομικό, τον ασφαλιστικό και στην κτηματαγορά... που κυριαρχούν όλο και περισσότερο στις ΗΠΑ και την Ευρώπη - παρά το γεγονός ότι οι πολιτικές αυτές θα επιδεινώσουν το βάλτωμα της οικονομίας και κάνουν πιθανότερη μια νέα χρηματοοικονομική κρίση.
Ο ισχυρισμός ότι η δημοσιονομική λιτότητα κατά την διάρκεια μια ύφεσης είναι "σωστά οικονομικά" ενώ στην πραγματικότητα είναι "λανθασμένα οικονομικά" δεν είναι παρά ένα προκάλυμμα για δημόσια κατανάλωση. Όσον αφορά τον λόγο που κεντροαριστερά πολιτικά κόμματα και πολιτικοί υποστηρίζουν σήμερα αυτήν την καταστροφική πολιτική, είναι απλός: τα κόμματα αυτά δεν ενδιαφέρονται πλέον για την απόδοση της οικονομίας, πολύ λιγότερο για τα συμφέροντα των εργαζομένων και των φτωχών, αλλά αντίθετα ταυτίζουν τα συμφέροντά τους με εκείνα της Wall Street και των ανώτερων μεσοστρωμάτων, που μοιάζει να είναι η ομάδα που ενδιαφέρει περισσότερο και την κυβέρνηση Ομπάμα...
... Αυτό που χρειαζόμαστε είναι κοινωνικά κινήματα και νέα πολιτικά κόμματα που λογοδοτούν και καθοδηγούνται από εκείνους των οποίων τα συμφέροντα συνθλίβονται, που παλεύουν για πολιτικές που όντως δημιουργούν υψηλή απασχόληση και μεγαλύτερη οικονομική ισότητα, και που λένε όχι στην αντιπαραγωγική δημοσιονομική λιτότητα, τις ανοησίες των trickle down οικονομικών και την εταιρικά χρηματοδοτούμενη παγκοσμικοποίηση...
Αφίσα από τον μέγα αντίστα/chef
Σχόλια
"Κάνουμε ότι μπορούμε για να διασώσουμε το τραπεζοπιστωτικό μας σύστημα"
Μην κουράζεσαι με αναλύσεις και περίπλοκα οικονομικά για τέτοια συμπεράσματα. Το λένε και μόνοι τους.
Επαθα ενα μικρο σοκ μεχρι να καταλαβω οτι εννοουσες το ασυνδετο CEPR της Ουασιγκτων.
αν επαιρνα το κειμενο στα σοβαρα (που δυσκολευομαι) θα αναρωτιομουν τι προτεινει ο κειμενογραφος και τι αξια θεωρει οτι εχει η προσβαση στις αγορες για ενα κρατος με διαχρονικα μεγαλες δανειακες αναγκες οπως το ελληνικο.
θα ρωτουσα και ποιος διαολο ειναι ο κυριος Γιανσσεν. Αλλα δεν θα το κανω.
Ένα paper, όπως καλά γνωρίζεις δεν απαντά σε όλα τα ερωτήματα που μπορεί κανείς να σκεφτεί. Έχει ένα ορισμένο θέμα. Το συκεκριμένο δείχνει ότι το πρόγραμμα του ΔΝΤ είναι απίθανο να κάνει αυτά που διαφημίζει ότι κάνει, σε σχετικά πιθανά σενάρια. Από μια άποψη δεν λέει πολύ διαφορετικά πράγματα από τον κ. Κρούγκμαν (που τον γνωρίζεις σίγουρα) όταν έγραφε πως:
"...anyone demanding that countries not run such big deficits is, in effect, calling for higher taxes and slashed spending in the face of a deep recession — Hoovernomics. Is that really what they want? Is that their final answer?"
Και τον Fitoussi (του Γαλλικού Institut d’Études Politiques) που έλεγε:
“How can Greece grow out of its debt if there is deflation?... Deflation increases the debt burden, so we are following this virtuous circle that is bringing us toward hell. Economics has nothing to do with virtue, which can kill an economy.”
Άρα δεν αποκλίνει ως συμπέρασμα από πλείστους όσους συναδέλφους του...
Αλλά ειλικρινά, όταν μιλάμε για κάτι, μιλάμε για αυτό που γράφεται, όχι το CV του συγγραφέα. Αυτό ας το κάνουμε αφού διαπιστώσουμε ότι λέγεται κάτι το παράλογο ή κάτι που δεν ευσταθεί.
Οταν ρωτας ποιος ακριβως διασωζεται και δεν μιλας για το first order effect, δηλαδη την αποφυγη παυσης πληρωμων εδω και τωρα προς ολους οσους εξαρτωνται απο το δημοσιο (πχ τους υπαλληλους του!), ε δεν εισαι και τερας αντικειμενικοτητας. Παρομοιως οταν δεν αναφερεις καθολου οτι η ολη διασωση εχει σκοπο να επαναφερει το αξιοχρεο του ελληνικου κρατους σε καποιο ανεκτο επιπεδο, γιατι χωρις δανεισμο (δημοσιο και ιδιωτικο) αυτη η χωρα δεν μπορει να επιζησει.
Και δεν μας ειπε και τελοσπαντων τι αντιπροτεινει ο ανθρωπος.
Τα υπολοιπα ταχουμε πει. Ο Κρουγκμαν οπως και τοσοι αλλοι οικονομολογοι (και το ιδιο το ΔΝΤ!) ειναι γενικα υπερ καποιων ελλειματων κατα την διαρκεια της κρισης. Η Ελλαδα ομως εχει χασει το δικαιωμα να εχει ελλειμματα, αν οχι οταν μπηκε στην κριση με ενα τοσο υψηλο χρεος, τοτε το αργοτερο οταν επελεξε τον αηδιαστικα κουτοπονηρο τροπο του να μαγειρευει τα νουμερα του ελλειματος.