G-20: σημεία των καιρών

Σαράντα πέντε μάστορες
και εξήντα μαθητάδες
Γιοφύριν εθεμέλιωναν στης Λόντρας το ποτάμι .
Ολημερίς το χτίζανε, το βράδυ γκρεμιζόταν.
Μοιρολογούν οι μάστοροι και κλαίν’ οι μαθητάδες
-Αλίμονο στους κόπους μας, κρίμα στις δούλεψες μας,
ολημερίς να χτίζουμε το βράδυ να γκρεμιέται

 

Μεταγραφή του Γιοφιριού της Άρτας, Δημώδες

 

 

Καθώς γράφω τις γραμμές αυτές, οι
G-20 ανακοίνωσαν προ
ολίγου θριαμβευτικά, τα προτεινόμενα μέτρα για την υπέρβαση της  παγκόσμιας κρίσης. Κάποια είναι εύλογα και
περιμένει κανείς την υλοποίησή τους για να κριθούν: η κατάργηση των
φορολογικών καταφυγίων π.χ., ο περιορισμός των αμοιβών των χρηματοοικονομικών
προϊσταμένων και στελεχών (αν και αμφιβάλλω αν θα χρειαστούν σύντομα την αρωγή
της Πρόνοιας για να ζήσουν) κοκ. Θα δώσουν επίσης ένα σκασμό λεφτά στο ΔΝΤ, τα
οποία δεν μου είναι αυτήν την στιγμή σαφές αν το Ταμείο θα τα χρησιμοποιήσει όπως
έκανε μέχρι τώρα: απαιτώντας δηλαδή μεταρρυθμίσεις που εξαθλιώνουν μεγάλο μέρος
του πληθυσμού και διαρρηγνύουν τον κοινωνικό ιστό, «σταθεροποιώντας» βεβαίως
την εκάστοτε οικονομία. Υπάρχουν υποσχέσεις περί του αντιθέτου - θα το δούμε. Ο
άμεσος ενθουσιασμός των χρηματαγορών πάντως είναι κακό σημάδι: γενικά τα
χρηματιστήρια χαίρονται όταν τα κράτη χαρίζουν λεφτά στους τραπεζίτες ή εταιρείες
απολύουν μερικές χιλιάδες εργαζομένους σε μία ημέρα. Αλλά είπαμε, θα το δούμε.

 

Ήδη, όμως, πριν από την απόφαση, τρία
πράγματα ήταν καταγεγραμμένα στα θετικά της συνόδου – έμμεσα, όχι άμεσα:

 

-        
Πρώτον, το G7 τελειώνει  – έχει γίνει
σαφής η απονομιμοποίηση της ασφυκτικής κυριαρχίας των δυτικών οικονομικών πάνω
στην παγκόσμια οικονομία. Παρότι οι περισσότεροι από τους νέους συμμέτοχους δεν
είναι παρά οι εκφραστές των τοπικών ελίτ του Παγκόσμιου Νότου (με την ευρεία
έννοια),το παγκόσμιο σύστημα μοιάζει να «εκδημοκρατίζεται» ως προς την παρουσία
χωρών και περιοχών που μέχρι πρότινος ήταν απλά «αναπτυσσόμενες» και συνεπώς πρακτικά
άφωνες. Φαίνεται πως η νέα παγκόσμια κατανομή ρόλων θα γείρει την ισορροπία πολύ
περισσότερο προς την Ασία και πάντως μακριά από την Δύση.

-        
Συναφώς, ήταν μια σχετική απόλαυση να ακούει κανείς
κατά την προετοιμασία της συνόδου τον Λούλα, τον Πρόεδρο της Βραζιλίας, να τα χώνει
στην Δύση λέγοντας πως: «η κρίση αυτή προκλήθηκε από την παράλογη συμπεριφορά
λευκών γαλανομάτηδων, που πριν εμφανιστεί η κρίση έμοιαζαν να ξέρουν τα πάντα
και τώρα επιδεικνύουν πως δεν ξέρουν τίποτα». Ανάλογα ενδιαφέρουσα ήταν και η
κίνηση της Κινεζικής κυβέρνησης να απαιτήσει ένα νέο παγκόσμιο νόμισμα μια νέα
συναλλαγματική μονάδα - καθώς ταυτόχρονα προχωρά σε συμφωνίες νομισματικών
ανταλλαγών (ουσιαστικά πιστώσεις) πέρα από την Ασία, ακόμα και με την Αργεντινή
πλέον, εγκαινιάζοντας συμβολικά ίσως έναν νέο παγκόσμιο οικονομικό χάρτη.

-        
Τρίτον, το οικουμενικό κίνημα εναντίον της
νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, ριζοσπαστικοποιείται, ενισχύεται και κάνει
επίδειξη δύναμης στο Λονδίνο. Οι συσχετισμοί που θα δημιουργήσει σε κάθε χώρα,
θα κρίνουν και την πορεία των αποφάσεων που θα ληφθούν. Είναι ενδιαφέρον σε ότι
αφορά τον κινηματικό επηρεασμό της παγκόσμιας συζήτησης π.χ. ότι η μέχρι πρότινος Μεγάλη
Ελπίδα για τον εξαγγλοσαξωνισμό της γαλλικής οικονομίας, ο Νικολά Σαρκοζί, εμφανίστηκε
ως ο αρχιερέας της παγκόσμιας ρυθμιστικής παρέμβασης στις χρηματαγορές, κάτι
που συσχετίζεται, εικάζει κανείς ευθέως, με τα στελέχη εταιρειών που κρατούνται
όμηροι των Γάλλων εργατών σε κατειλημμένα εργοστάσια και με την μαζική (και πανεθνικά
υποστηριζόμενη) απεργιακή κινητοποίηση στην χώρα.

 

Όπως και να έχει,
δεν είμαι σίγουρος αν οι G-20
έχουν κατανοήσει το βάθος της παγκόσμιας αγανάκτησης για τους ιδεοληπτικούς
αρχιτέκτονες της καταστροφής και την απροθυμία των εργαζομένων ανά την υφήλιο
να υποστούν τα βάρη της κρίσης. Ιδιαίτερα καθώς δεν φαίνεται να κλονίζεται παρά
παράπλευρα και όχι θεμελιακά, η κεντρική ιδέα των βασικών επιλογών της τελευταίας
εικοσαετίας.

 

Το πεδίο λοιπόν
είναι ανοιχτό: είναι επείγουσα κάποιου είδους χειροπιαστή αντιπρόταση,
εναλλακτική της πρόσφατης βαρβαρότητας και αποχαλίνωσης της απληστίας. Αλλιώς
θα αρκεστούμε όλοι μας, να πανηγυρίζουμε κάθε είδους ήσσονες και όχι ουσιώδεις,
υποχωρήσεις στα πλαίσια των G-κάμποσων.