Τσομσκικά

Επειδή στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλη παρεξήγηση για τον Νόαμ Τσόμσκυ και βλέπω εθνικιστές να τον χρησιμοποιούν με μεγάλο ενθουσιασμό (όπως έχω ξαναπεί). Θα ήθελα να σημειώσω μερικά πράγματα που είπε πρόσφατα σε μια συνέντευξή του ο Νόαμ Τσόμσκυ και τα οποία υπενθυμίζουν ότι ο Τσόμσκυ είναι α. Αντεξουσιαστής β. Αντικαπιταλιστής και β.Αντεθνικιστής. Μεταφράζω λοιπόν μερικά σχετικά αποσπάσματα:

Πρώτη ερώτηση είναι, μπορείτε να μας μιλήσετε για την έννοια αυτή του έθνους-κράτους: Γιατί δημιουργήθηκε και ποια ήταν τα αποτελέσματά του;

Λοιπόν το έθνος-κράτος είναι λίγο-πολύ Ευρωπαϊκή εφεύρεση, δηλαδή υπήρχαν παρόμοια πράγματα, αλλά το έθνος-κράτος στην σύγχρονή του μορφή ως επί το πλείστον δημιουργήθηκε στην Ευρώπη στην διάρκεια πολλών αιώνων. Είναι τόσο αφύσικο και τεχνητό που χρειάστηκε να επιβληθεί με ακραία βίαια μέσα. Μάλιστα αυτός είναι ο κύριος λόγος που η Ευρώπη ήταν το αγριότερο τμήμα του πλανήτη για αιώνες. Οφειλόταν στην προσπάθεια να επιβληθεί ένα σύστημα εθνών-κρατών σε πολιτισμούς και κοινωνίες που ήταν πολύμορφες και, αν τις εξετάσεις, δεν είχαν σχέση με την τεχνητή αυτή κατασκευή.

Μάλιστα τα συνεπακόλουθα αποτελέσματα της, ήταν επίσης και ο κύριος λόγος που η ιδέα απλώθηκε και αλλού. Στην πορεία της δημιουργίας συγχρόνων εθνών-κρατών, η Ευρώπη απέκτησε κουλτούρα αγριότητας και τεχνολογία βίας που της επέτρεψε να κατακτήσει τον κόσμο, και καθώς κατακτούσε τον κόσμο επιχειρούσε να επιβάλει συστήματα εθνών-κρατών όπου πήγαινε, επίσης τεχνητά και βίαια. Αν δεις τις κυρίαρχες συγκρούσεις σήμερα στον κόσμο, οι περισσότερες είναι υπολείμματα της Ευρωπαϊκής προσπάθειας να επιβληθούν τα έθνη-κράτη εκεί που δεν είχε καμία λογική, δηλαδή σχεδόν παντού. Οι λίγες εξαιρέσεις σε αυτό είναι τόποι Ευρωπαϊκού αποικισμού όπου απλώς εξολοθρεύτηκαν οι γηγενείς πληθυσμοί, όπως οι ΗΠΑ και η Αυστραλία. Εκεί λοιπόν έχεις πιο ομογενείς κοινωνίες. Από την άλλη, ο κύριος λόγος που οι άγριες συγκρούσεις αυτές σταμάτησαν το 1945 ήταν ότι αναγνωρίστηκε πως αν συνεχιζόταν αυτό το παιχνίδι περαιτέρω, τελικά η Ευρώπη θα οδηγούνταν στην πλήρη καταστροφή. Έτσι έχουμε, από το 1945, εσωτερική ειρήνη στην Ευρώπη. Γερμανοί και Γάλλοι δεν θεωρούν πλέον το να αλληλοσφάζονται ως τον υψηλότερο στόχο της ζωής τους.

Για την Οθωμανική Αυτοκρατορία [που μου φαίνονται εξιδανικευμένα για να πω την αλήθεια]:

...Ήμουν ύποπτος και ίσως είμαι ακόμα για τα δικαστήρια εθνικής ασφαλείας της Τουρκίας, επειδή όπως λένε "προπαγάνδιζα υπέρ των αποσχιστικών τάσεων". Συγκεκριμένα σε μια ομιλία που είχα δώσει στο Ντιαρμπακίρ στην ΝΑ Τουρκία είχα πει κάποια θετικά πράγματα για την Οθωμανική αυτοκρατορία. Όχι ότι θέλει κάποιος να ξαναφέρει πίσω την Οθωμανική αυτοκρατορία, αλλά είχαν τις σωστές ιδέες για πολλά πράγματα. Ένα ήταν ότι άφηναν ήσυχο τον κόσμο, εν μέρει εξαιτίας της διαφθοράς και της αδυναμίας τους, αλλά και εν μέρει για δογματικούς λόγους. Όλη η επικράτεια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας δεν είχε τίποτα που να μοιάζει με κρατικό σύστημα. Έτσι σε κάποια συγκεκριμένη πόλη οι Έλληνες φρόντιζαν για τις υποθέσεις τους και οι Αρμένιοι για τις δικές τους και άλλοι διοικούσαν το δικό τους κομμάτι της πόλης. Και ήταν με κάποιο τρόπο ενοποιημένο αυτό. Μπορούσες να πας από το Κάιρο στην Βαγδάτη ή την Ισταμπούλ χωρίς να περάσεις σύνορα ή ελέγχους ή κάτι τέτοιο. Αυτή είναι μάλλον η σωστή μορφή οργάνωσης για εκείνη την μεριά του κόσμου και πιθανόν για κάθε μέρος του κόσμου. Οι τάσεις αυτές είναι αρκετά ξεκάθαρες στην Ευρώπη, κυρίως στο πολιτιστικό επίπεδο, αλλά σε κάποιο βαθμό και σε πολιτικό επίπεδο. Υποθέτω ότι πρόκειται για μια αντίδραση στις συγκεντρωτικές τάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι συχνά αρκετά αυτοκρατορικές, ιδιαίτερα η τεράστια ισχύς της Κεντρικής Τράπεζας. Αλλά όλα αυτά συνδέονται με τις υψηλές συγκεντρώσεις οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής ισχύος που βρίσκεται στα χέρια μη-υπόλογων ιδιωτικών τυραννιών που συνδέονται στενά με την κρατική εξουσία και εξαρτώνται από αυτήν.

Και δυο λόγια για τον Ελληνικό εμφύλιο και την μεταπολεμική πραγματικότητα:

...παραδοσιακά τα κράτη έχουν υπάρξει υπερασπιστές της ιδιωτικής εξουσίας. Είτε είναι τα ίδια η εξουσία ή υπερασπίζονται την ιδιωτική εξουσία. Υπάρχουν διαρκείς αγώνες για αυτό, συνέχεια, για αυτό και έχουμε σήμερα περισσότερη ελευθερία από ότι οι άνθρωποι είχανε παλιότερα: μέσω των διαρκών λαϊκών αγώνων. Στο τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πόλεμου υπήρχε η διάθεση για κάποιου είδους ριζοσπαστική δημοκρατία, εν μέρει επαναστατική, σχεδόν σε όλο τον κόσμο. Ο πόλεμος είχε τεράστια επίδραση και στην πραγματικότητα, οι πρώτες μεταπολεμικές πολιτικές της Βρετανίας και των ΗΠΑ - των νικητών - ήταν να προσπαθήσουν να καταστρέψουν την αντι-φασιστική αντίσταση. Αυτό ήταν το πρώτο κεφάλαιο της μεταπολεμικής ιστορίας της Ευρώπης και της Ιαπωνίας. Καταστρέψτε την αντιφασιστική αντίσταση και επαναφέρετε τις παραδοσιακές κοινωνίες, υποταγμένες πλέον στους νικητές. Αυτό συνέβη με εξαιρετική αγριότητα σε πολλά μέρη όπως την Ελλάδα, όπου η Βρετανία και κυρίως οι ΗΠΑ πιθανά σκότωσαν περίπου 150.000 ανθρώπους και άφησαν ένα βασικά φασιστικό υπόλειμμα, που περιλάμβανε ένα φασιστικό πραξικόπημα και έφτασε μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 70.

Στην Ιταλία οι ΗΠΑ επενέβησαν αμέσως για να προσπαθήσουν να αποτρέψουν μια λαϊκή δημοκρατία, να υπονομεύσουν τις Ιταλικές εκλογές κτλ. Η Ιταλία μάλιστα, υπήρξε βασικός στόχος υπονομευτικής δραστηριότητας της CIA τουλάχιστον μέχρι την δεκαετία του 1970, που περιλάμβανε υποστήριξη για στρατιωτικά πραξικοπήματα, τρομοκρατία κτλ. Και, λίγο-πολύ, το ίδιο ίσχυσε στην Γερμανία, την Γαλλία, την Ιαπωνία και αλλού.

Έτσι ο πρώτος στόχος ήταν να αποκατασταθεί η βασική δομή της παραδοσιακής κοινωνίας, να υπονομευτεί η αντιφασιστική αντίσταση, να συντριβούν τα δημοφιλή εργατικά κινήματα κοκ, αλλά αυτό δεν μπορούσε να επιτευχθεί εξ ολοκλήρου. Έτσι η δύναμη του ριζοσπαστικού δημοκρατικού ρεύματος έπρεπε εν μέρει να ληφθεί υπόψη, όπως και στις ΗΠΑ. Έτσι έχουμε μια περίοδο συστημάτων "κράτους πρόνοιας", σοσιαλδημοκρατικών συστημάτων στα οποία το κράτος είναι αλήθεια ήταν αναγκασμένο να δρα με τρόπους που λάμβαναν υπόψη τα λαϊκά αιτήματα, και έτσι είχαμε την κοινωνική αγορά στην Ευρώπη, το κράτος πρόνοιας στις ΗΠΑ και την Αγγλία κοκ....

Όλη η συνέντευξη είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα (συμφωνεί κανείς ή διαφωνεί - και είναι σαφές με ποιους είμαι εγώ)... [και προειδοποιώ ότι δεν πρόκειται να παρεμβαίνω πυκνά στην συζήτηση, γιατί έχω βαρέσει μπιέλα, άλλοι ας αναλάβουν τον αγώνα τον καλό]