Τέλος εποχής...

Έγραφα την προηγούμενη εβδομάδα, με αφορμή την σύλληψη υπευθύνων του gamato.info για το τέλος του υπάρχοντος μοντέλου πνευματικής ιδιοκτησίας και την ανάγκη να ξαναεπινοηθεί και να επανοριστεί η έννοια. Είναι τόσο βιώσιμο όσο ήταν και το μοντέλο του ελλιμενισμού με τις λέμβους μετά την δημιουργία λιμανιών. Ο λόγος για αυτό δεν είναι απλά όπως σημείωνα, ότι αποτελεσματική αστυνόμευση της πνευματικής ιδιοκτησίας στο διαδίκτυο δεν μπορεί να γίνει χωρίς την υιοθέτηση κινεζικού τύπου ελέγχου πάνω στους υπολογιστές και στην διαδικτυακή δραστηριότητα. Είναι και το ότι μοντέλα τύπου "φτιάχνω άλμπουμ + πουλάω το cd = πολλά λεφτά" δεν περπατούν πλέον.  Όπου υπάρχουν σχετικά εύλογα τιμολογημένες και εύκολα προσβάσιμες διαδικασίες διαδικτυακής πώλησης (π.χ. αλλά όχι μόνο το itunes και τα ringtones) υπάρχει ενεργή αγορά. Η αξία κάθε μεμονωμένου τραγουδιού πια για τον μέσο χρήστη δεν είναι η αξία ενός cd single. Αυτή η εποχή έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Και θα γίνεται όλο και πιο απαρχαιωμένη με κάθε συγκρότημα ή καλλιτέχνη που θα διακινεί ελεύθερα, ή σχεδόν τζάμπα, την μουσική του παραγωγή στο διαδίκτυο. Τα περιθώρια κέρδους περιορίζονται, ενώ αναμφισβήτητα υπάρχουν εναλλακτικοί πόλοι (τουλάχιστον εναλλακτικόι) που θα διακινεί μουσική έξω από την βιομηχανία.  Μιλάω για την μουσική γιατί άλλες «βιομηχανίες περιεχομένου», του σινεμά π.χ. ή του λογισμικού ελάχιστα μοιάζει να επηρεάζονται αρνητικά τελικά από τον διαμοιρασμό αρχείων (όπως και η μουσική βιομηχανία, μεταξύ μας).  Άλλωστε, η βιομηχανία εκείνη που ισχυριζόταν αδιάντροπα προ εικοσαετίας πως η εγγραφή μεμονωμένων κασετών για φιλους «σκότωνε την μουσική», έχει ένα μόνιμο πρόβλημα αξιοπιστίας αλλά και ανάλυσης της πραγματικότητας. Είναι προφανές ότι π.χ. αν οι διοικούντες την βιομηχανία αυτή είχαν την παραμικρή υποψία για την κοσμογονική αλλαγή που έφερνε το διαδίκτυο, αρκετά από τα προβλήματά της θα μετατίθονταν αργότερα. Αλλά θα εμφανίζονταν βέβαια τελικά, γιατί η πραγματική απειλή δεν είναι ο πιτσιρικάς που κατεβάζει τα άπαντα των Metallica...

Η πραγματική απειλή για την βιομηχανία πολιτιστικής παραγωγής δεν είναι λοιπόν τα δίκτυα p2p ή τα torrents, η προσωπική «χρήση» αρχείων ήχου και βίντεο. Η πραγματική απειλή είναι η de facto τάση για αποκέντρωση της βιομηχανίας, η μεταφορά από ένα μοντέλο (ή περισσότερα) που έκανε πλούσιους τους διαμεσολαβητές της παραγωγής, σε ένα που επιτρέπει τον βιοπορισμό των πραγματικών παραγωγών της. Πρόκειται για διαδικασία που προκύπτει οργανικά από την κουλτούρα του διαμοιρασμού αρχείων και την ίδια την «λογική του διαδικτύου». Και αυτή η διαδικασία δεν σταματά στην μουσική, δεν σταματά το σινεμά, δεν σταματά το λογισμικό: αλλάζει τους όρους παραγωγής και διακίνησής και δημιουργεί καινούριες δυνατότητες και ιδέες που επεκτείνονται πολύ πέραν του διαδικτυακού χώρου.