Ολοκληρωτική υποκρισία

Ο λιμός της Βεγγάλης, Βρετανική Ινδία 1943: ενάμιση εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν την ζωή τους εξαιτίας της βρετανικής πολιτικής επισιτισμού

Πάλι ο φαιοκόκκινος ολοκληρωτισμός…! Ας εξηγήσουμε την ουσία του ζητήματος: Αυτή η παθιασμένη εμμονή στην εξομοίωση του «κόκκινου» με τον «φαιό» ολοκληρωτισμό είναι μια ιδεολογική τρίπλα που χρησιμοποιείται στην συγκυρία πρωτευόντως για να πείσει πως ο δρόμος από την πρόσληψη γιατρών στα δημόσια νοσοκομεία για την κάλυψη παγίων αναγκών μέχρι το Κατύν και τις δίκες της Μόσχας είναι βραχύς και κατηφορικός.  Δευτερευόντως δε για να δώσει άλλοθι στους ναζί και να «δικαιώσει» εκ των υστέρων τους συνεργάτες τους ανά την Ευρώπη, αλλά και τα πολιτικά τους παιδιά.

Ο κλαυθμός και ο οδυρμός για τις σφαγές των «άλλων», που έγιναν τα παλιά χρόνια, κάποτε, είναι συνηθέστατα μια υστερόβουλη προπαγανδιστικής πρόθεσης πόζα– και είναι ειρωνεία της ιστορίας ότι είχε χρησιμοποιηθεί ως διαλεκτικό τερτίπι και από την ίδια την σταλινική και την μπρεζνιεφική ΕΣΣΔ. Είναι ενδιαφέρον ότι μεγάλο μέρος εκείνων που διαρρήγνυαν τα ιμάτιά τους για την Σοβιετική Εισβολή στο Αφγανιστάν, σήμερα χειροκροτούν το εκπολιτιστικό έργο του ΝΑΤΟ στην ίδια χώρα που πολεμά τους ίδιους (στην ιστορική τους εξέλιξη) αντιπάλους που πολεμούσε και η ΕΣΣΔ, με ανάλογες θηριωδίες. Μόνο που όταν τις έκανε η ΕΣΣΔ θεωρούνταν (και ορθά) εγκλήματα. Τα σημερινά, μας λένε οι απολογητές, είναι απλά ατυχήματα.

Προϋπόθεσή και αρωγός της ανιστόρητης σφαγειολογίας είναι η παράθεση μόνο των ιστορικών συμφραζομένων εκείνων που μπορούν να εξασφαλίσουν την άντληση πολιτικής υπεραξίας από κάθε πτώμα: Αξιοσημείωτη παράλειψη της αναφοράς π.χ στον Στάλιν είναι ότι τα πρώτα και τα βασικά θύματά του ήταν τα ίδια τα μέλη του κόμματος των Μπολσεβίκων (η πλειοψηφία των στελεχών που μετείχαν στο 17^ο συνέδριο του ΚΚΣΕ ανάμεσά τους). Μια τέτοια επισήμανση όμως δεν θα ήταν προπαγανδιστικά αποδοτική. Όπως επίσης δεν θα ήταν κατά την ίδια έννοια αποδοτική η επισήμανση (που κάνει ο νομπελίστας Ινδός οικονομολόγος Αμαρτύα Σεν) ότι η καταστροφική πολιτική που οδήγησε ως Μεγάλο Άλμα προς τα Μπρος στους 25 εκατομμύρια πρόσθετους θανάτους, ήταν η ίδια που σε όλη την Μαοϊκή περίοδο εξαφάνισε τελικά τον υποσιτισμό – σε αντίθεση με την καπιταλιστική Ινδία που (όπως επίσης σημείωνε ο Σεν) είχε 4 εκατομμύρια νεκρούς από υποσιτισμό κάθε χρόνο, δημιουργώντας το φονικό ισοδύναμο ενός Μεγάλου Άλματος προς τα Μπρος κάθε 6 με 8 χρόνια.

Δεν είμαι καθόλου οπαδός του Ιωσήφ Στάλιν.  Υπήρξε στυγνός τύραννος, μια μετεξέλιξη του τσαρικού τρόπου διοίκησης στα πλαίσια ενός «λαϊκού κράτους» και με αντίστοιχες κατασταλτικές επιδόσεις: ο τελευταίος Τσάρος, ο Νικόλαος πρέπει ανά έτος βασιλείας να έχει συγκρίσιμες (αν όχι υψηλότερες) επιδόσεις με τον Στάλιν, μια και σε 15 χρόνια πλησίασε τα 2 εκατομμύρια θύματα. Είμαι λιγότερο απορριπτικός απέναντι στο Μαοϊκό καθεστώς, αν μη τι άλλο διότι στα 30 περίπου χρόνια της ύπαρξής του μεταξύ άλλων αύξησε το προσδόκιμο ζωής στην Κίνα από τα 35 που το βρήκε στα 69 χρόνια, μείωσε τον αναλφαβητισμό από το 80% στο 8% και έθεσε τις βάσεις για την έξοδο της Κίνας από τον τρίτο κόσμο. Ανάλογα θεαματικές επιδόσεις στην αύξηση των βασικών βιοτικών δεικτών είχε, σημειώνω, και το σταλινικό καθεστώς, γεγονός που επίσης αποσιωπάται σε αυτήν την λογιστική θανάτων που συνοδεύει την σχετική φιλολογία.

Αλλά όλη αυτή η ιστοριολογούσα ψευδοσυζήτηση ουδεμία ουσιαστική σχέση έχει με την καθ’ ημάς αριστερά, αλλά και την διεθνή αριστερά. Ουδέποτε υπήρξε, και φυσικά δεν υπάρχει σήμερα, καμία πιθανότητα το ΚΚΕ ή ο ΣΥΡΙΖΑ να οικοδομήσουν στρατόπεδα επανεκπαίδευσης ή γκουλάγκ στην Ελληνική επικράτεια. Αν μη τι άλλο η αριστερά στην Ελλάδα (αλλά και στην δυτική Ευρώπη) υπήρξε φορέας του δημοκρατικού αιτήματος απέναντι σε πραγματικούς και όχι δυνητικούς ολοκληρωτισμούς άλλων παρατάξεων και πολιτικών παραδόσεων. Αυτό δεν είναι κάποια ελληνική ιδιαιτερότητα: Στην Ινδία οι  (σταλινικοί στην αρχή) κομμουνιστές που εκλέγονται ως τοπική κυβέρνηση στο κρατίδιο της Κεράλα, περίπου αδιάλειπτα από το 1957, ουδέποτε καταδίωξαν οιονδήποτε – αντίθετα δημιούργησαν μια όαση υψηλών βιοτικών δεικτών στην Ινδία και την πιο εγγράμματη και την λιγότερο διεφθαρμένη περιοχή της χώρας. Στο Νεπάλ οι μαοϊκοί αντάρτες τηρώντας όλες τις δημοκρατικές διαδικασίες συμμετέχουν στην διακυβέρνηση της χώρας ως πρώτο σε ψήφους κόμμα, θεσμικότατα και έχοντας συμβάλει τα μέγιστα στην πτώση του προηγούμενου τυραννικού βασιλικού καθεστώτος στην χώρα. Ο κόσμος που την δεκαετία του 1950 (γιατί μόνο παλαιοημερολογίτες είναι σταλινικοί σήμερα για να εξηγούμαστε) πίστεψε στον Στάλιν, δεν πίστεψε στις διώξεις και στην εκτέλεση αντιφρονούντων, πίστεψε στην προπαγάνδα του σταλινικού καθεστώτος και σε μια ιδεατή Σοβιετία, που δυστυχώς αποδείχθηκε πως δεν υπήρχε. Το κομμουνιστικό κίνημα, ανεξάρτητα από τις τερατογενέσεις και τα ψευδεπίγραφα, ιστορικά θεωρούσε εαυτόν πάντα προκεχωρημένη φρουρά του διαφωτισμού. Ο ναζισμός (για να υπενθυμίζουμε τα αυτονόητα) υπήρξε αντίθετα προγραμματικός και λυσσασμένος αντίπαλός του.

Τα διδάγματα είναι λοιπόν κάπως πιο αμφίσημα και σύνθετα στην πραγματική τους διάσταση από ότι το μανιχαϊστικό θέατρο σκιών μιας ιδεολογικά φορτισμένης ποπ-ιστορίας που ενδύεται τον μανδύα της ανθρωπιστικής ευαισθησίας.

Όλα αυτά βέβαια δεν πρέπει να αποκρύπτουν την ουσία: η αριστερά σήμερα δεν μπορεί να έχει και δεν πρέπει να έχει αυταπάτες για την φύση των λαϊκών καθεστώτων των περασμένων δεκαετιών. Αξίζει να μελετάει όμως την εμπειρία τους και την ιστορική τους πορεία και το έργο, αν μη τι άλλο για να αποφεύγει τις κακοτοπιές και τις δυστοπικές παρεκκλίσεις.

Διότι το θέμα δεν είναι να επιλέγεις τους σφαγείς με τους οποίους συστρατεύεσαι, αλλά να συστρατεύεσαι για ένα κόσμο χωρίς σφαγείς.