Ακραία Επιδέξιοι

Την προηγούμενη  εβδομάδα μιλήσαμε εν παρόδω για τον  Μπερλουσκονικό εσμό που διεισδύει τηλεοπτικά στο κοινωνικό σώμα και το καλύπτει εκζεματικά με ένα αποτρόπαιο στρώμα γλίτσας και λεπιών το οποίο καταστρέφει κάθε τι που ονομάστηκε, θετικώ τω τρόπω, πολιτισμός. Επανερχόμαστε στο θέμα γιατί το σηκώνει η προεκλογική περίσταση. Μιλάμε για την άνοδο της λαϊκιστικής ακρο/δεξιάς στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.

Στην Ευρώπη η  ακροδεξιά άνοδος συνήθως προκύπτει  έμμεσα, τροφοδοτούμενη από μη-εσκεμμένους τρόπους προπαγάνδας και διείσδυσης. Εν προκειμένω π.χ. το φασιστικό BNP στην Βρετανία, με πρόσφατη ευρωκοινβουλευτική εκπροσώπηση, σίγουρα έχει τροφοδοτηθεί έμμεσα από την αυτοκρατορική ξενοφοβία των ταμπλόιντ φυλλάδων: κοινωνικά άλλωστε οι συμπεριφορές και οι αξίες του BNP δεν απέχουν πάρα πολύ από εκείνες της «λαϊκής βάσης» της Μάργκαρετ Θάτσερ...

Και εδώ είναι  το πρόβλημα, σε όλη την Ευρώπη και  στην Ελλάδα: η ακροδεξιά επανέρχεται καβάλα στο πολιτικό και ηθικό στίγμα που παράγουν τα ΜΜΕ, από κοινού και σε συνέργεια με την κρίση (που για τα φτωχότερα και πιο ευάλώτα στρώματα δεν είναι πρόσφατη), τους φόβους απέναντι στον ξένο «εισβολέα» και τον νέο Ευρωσκεπτικισμό στις πλουσιότερες χώρες. Όλα αυτά αλέθονται σε ένα πατριωτικό υπερθέαμα από τα μίντια και παράγουν πλέον μια ιδεολογία, σχετικά συγκροτημένη τουλάχιστον στο διακηρυκτικό επίπεδο. Σε μερικές χώρες (Βέλγιο, Ολλανδία) η ισχυροποίηση της ακροδεξιάς είναι τέτοια που είναι δύσκολο να μπει σε πολιτική καραντίνα. Σε άλλες (Ιταλία, Αυστρία) ουσιαστικά κυβερνά ή κυβέρνησε.

Το νέο πρόσωπο  της λαϊκιστικής αυτής δεξιάς είναι μισό τσαμπουκάς – μισό κλόουν. Μπαίνοντας στον καραγκιόζ-μπερντέ  της μιντιακής μας πραγματικότητας, λ.χ. οι σκοτεινές σκιές πρώην τραμπούκων και ιδεολόγων του Μεταξά μεταμορφώνονται σε χαριτωμένους μπαρμπα-Γιώργους, αποτάσσονται τις ακρότητες και ταιριάζουν απόλυτα με τα σκηνικά ριάλιτι που στήνονται τριγύρω τους σαν σεράι του βεζίρη. Στην μεταμοντέρνα αυτή εκδοχή του ακροδεξιού φαινομένου (μια παράσταση με τίτλο «Ο Ιωάννης Μεταξάς παρουσιαστής τηλεσώου») επιδιώκεται ο δια της οικειότητας αποστιγματισμός της ακροδεξιάς εικόνας, η αποκήρυξη των ακροτήτων μέσω της φιλικής προς τον μεσαίο χώρο αναδιατύπωσής τους και η ανάδειξη του χώρου της ακροδεξιάς ως υπέρμαχου του Καλού σε μια σειρά ψευδή μανιχαϊστικά διλήμματα. Ο μανιχαϊσμός αυτός είναι επίκαιρα τοποθετημένος μέσα στο σύμπαν της πνευματικής νωθρότητας του λάιφσταϊλ και του αγοραίου νου, όπου κάθε ανάλυση είναι ύποπτη και κάθε σύνθετη σκέψη δείγμα αιθεροβασίας, ου μην αλλά και προδοσίας. Στο σύμπαν αυτό η υπεραπλούστευση και η συνομωσιολογία, η ηρωοποίηση και ο διασυρμός είναι οι βασικοί τρόποι πλοήγησης, και ο Ακατανόμαστος ή συγκυριακά πολυώνυμος, Εχθρός πάντα σε εγρήγορση – παρέα με τον Προδότη. Πρόκειται για την προαιώνια μάχη του απλοϊκού εναντίον της αναγνώρισης της πραγματικότητας ως σύνθετης. Πρόκειται για την προγραμματική υπόσχεση γενίκευσης και επιβολής του ύπνου του πνεύματος.

Η σημερινή λαϊκιστική ακρο/δεξιά είναι λοιπόν ανέκδοτα και γραβάτα, παίζει στα κοσμικά κουτσομπολιά και δείχνει μπούτι, φοράει Αρμάνι, είναι συνδαιτημόνας αστέρων και τους λόγους της τους χτενίζουν επικοινωνιολόγοι και διαφημιστές. Έχει πάντα το ένα μάτι στις δημοσκοπήσεις και το άλλο στην εξουσία. Είναι ένα ακόμα μιντιακό προϊόν.

Δεν παύει όμως να είναι επικίνδυνη.