Ανδρέας Καλύβας: "Μια ανωμαλία; Μερικές σκέψεις πάνω στον Ελληνικό Δεκέμβρη του 2008"
Ανδρέας Καλύβας*
"Ένας ξεσηκωμός συνέβη στην Ελλάδα τον [Δεκέμβρη του 2008]... Μια εξέγερση εναντίον της κρατικής εξουσίας και της συνταγματικής της τάξης από ένα τμήμα του πληθυσμού της. Η εξέγερση αυτή καθίσταται εντυπωσιακότερη άπαξ και μετακινηθούμε πέρα από τις στενές και επιεικείς προσεγγίσεις για να ενσωματώσουμε το εγχώριο με το υπερεθνικό. Η εξέγερση άλλωστε αντήχησε πέρα από τα εθνικά σύνορα και κινητοποίησε ισοδύναμες πράξεις, εκφράσεις αλληλεγγύης, από την Σουηδία, στην Ιταλία και την Γαλλία, στη Βουλγαρία, την Ρουμανία και την Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Δανία, τη Ρωσία, την Κύπρο, τη Γερμανία, την Αργεντινή και τις ΗΠΑ. Ακόμα και στην αμφισβητούμενη δημοκρατία της Μακεδονίας έγιναν συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας έξω από το ελληνικό προξενείο σε υποστήριξη των Ελλήνων διαδηλωτών, όπως έγινε και στην Τουρκία. Παράλληλα ο Σουμπκομαντάντε Μάρκος του ELZN χαιρέτησε την παραδειγματικότητά τους και διατράνωση την αλληλεγγύη των Ζαπατίστας. Παρόμοια, αλλά από την άλλη πλευρά, οι κυρίαρχες ελίτ στην Ευρώπη ανησύχησαν πως οι συνθήκες είναι ώριμες για να εξαπλωθεί σαν επιδημία η εξέγερση καθώς η ήπειρος βυθιζόταν στην ύφεση...
...Η υπερεθνική αυτή διάσταση της εξέγερσης έχει βαθύτερη ρίζα. Η Ελλάδα δεν είναι μόνο μια σχετικά σταθερή φιλελεύθερη συνταγματική δημοκρατία, είναι εντέλει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που σημαίνει πως η σύγκρουση συνέβη, τουλάχιστον με όρους αυτσηρά τυπικούς και δικονομικούς, σε ευρωπαϊκό έδαφος, μέσα στο πολιτικά συγκροτημένο χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι Ευρωπαϊκό γεγονός, όσο είναι και Ελληνικό. Για τον λόγο αυτό, θα πρέπει να γίνει κατανοητή μέσα στα ευρύτερα συμφραζόμενα της Ευρωπαϊκής πολιτικής, σαν μια από τις συνοριακές τις περιοχές, τις μεταναστευτικές της πολιτικές, τους Βαλκανικούς της πολέμους, τις νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις και την χρηματοοικονομική κρίση, την αποτυχία του συνταγματικού της προγράμματος, του δημοκρατικού της ελλείμματος κοκ.
Εδώ θα υπενθυμίσω την προφητική παρατήρηση του Etienne Balibar πως "Αν η Ευρώπη είναι για μας πρώτα από όλα το όνομα ενός ανεπίλυτου ακόμα πολιτικού προβλήματος, η Ελλάδα είναι ένα από τα κέντρα της, όχι μόνο εξαιτίας της μυθικής καταγωγής του πολιτισμού μας, που συμβολίζεται από την Ακρόπολη των Αθηνών, ελλά εξαιτίας των σημερινών προβλημάτων που είναι συγκεντρωμένα εκεί... Με αυτή την έννοια η Ελληνική εξέγερση είναι ένα σύμπτωμα της Ευρώπης ή για την Ευρώπη, "μια τοπική προβολή μορφών αντιπαράθεσης και σύγκρουσης που χαρακτηρίζουν όλη την Ευρώπη...
...[Σ]ε αυτό το σημείο... θέλω να εστιάσω την προσοχή σε έναν άλλο πρωταγωνιστή, κρίσιμο αλλά όμως προσπερασμένο και στρεβλά παρουσιασμένο: τον μετανάστη τον "ξένο κάτοικο" όλων των δικονομικών κατηγοριών και κατατάξεων τον (λαθρο-)μετανάστη, τον αλλοδαπό κτλ... Σε σχέση με τον οριακά υπαρκτό μεταναστευτικό ακτιβισμό στην φυσιολογική θεσμοποιημένη πολιτική και τις συνηθισμένες επίσημες ενώσεις, η εξέγερση του Δεκέμβρη μιλά για κάτι το καινοφανές, για μια πραγματική ρήξη: ένα νέο υποκείμενο εμφανίζεται στην δημόσια σφαίρα ο εξεγερμένος μετανάστης, πολιτικοποιημένος και δημόσιος, που διεκδικεί μια πολιτική ζωή"
"Ένας ξεσηκωμός συνέβη στην Ελλάδα τον [Δεκέμβρη του 2008]... Μια εξέγερση εναντίον της κρατικής εξουσίας και της συνταγματικής της τάξης από ένα τμήμα του πληθυσμού της. Η εξέγερση αυτή καθίσταται εντυπωσιακότερη άπαξ και μετακινηθούμε πέρα από τις στενές και επιεικείς προσεγγίσεις για να ενσωματώσουμε το εγχώριο με το υπερεθνικό. Η εξέγερση άλλωστε αντήχησε πέρα από τα εθνικά σύνορα και κινητοποίησε ισοδύναμες πράξεις, εκφράσεις αλληλεγγύης, από την Σουηδία, στην Ιταλία και την Γαλλία, στη Βουλγαρία, την Ρουμανία και την Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Δανία, τη Ρωσία, την Κύπρο, τη Γερμανία, την Αργεντινή και τις ΗΠΑ. Ακόμα και στην αμφισβητούμενη δημοκρατία της Μακεδονίας έγιναν συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας έξω από το ελληνικό προξενείο σε υποστήριξη των Ελλήνων διαδηλωτών, όπως έγινε και στην Τουρκία. Παράλληλα ο Σουμπκομαντάντε Μάρκος του ELZN χαιρέτησε την παραδειγματικότητά τους και διατράνωση την αλληλεγγύη των Ζαπατίστας. Παρόμοια, αλλά από την άλλη πλευρά, οι κυρίαρχες ελίτ στην Ευρώπη ανησύχησαν πως οι συνθήκες είναι ώριμες για να εξαπλωθεί σαν επιδημία η εξέγερση καθώς η ήπειρος βυθιζόταν στην ύφεση...
...Η υπερεθνική αυτή διάσταση της εξέγερσης έχει βαθύτερη ρίζα. Η Ελλάδα δεν είναι μόνο μια σχετικά σταθερή φιλελεύθερη συνταγματική δημοκρατία, είναι εντέλει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που σημαίνει πως η σύγκρουση συνέβη, τουλάχιστον με όρους αυτσηρά τυπικούς και δικονομικούς, σε ευρωπαϊκό έδαφος, μέσα στο πολιτικά συγκροτημένο χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι Ευρωπαϊκό γεγονός, όσο είναι και Ελληνικό. Για τον λόγο αυτό, θα πρέπει να γίνει κατανοητή μέσα στα ευρύτερα συμφραζόμενα της Ευρωπαϊκής πολιτικής, σαν μια από τις συνοριακές τις περιοχές, τις μεταναστευτικές της πολιτικές, τους Βαλκανικούς της πολέμους, τις νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις και την χρηματοοικονομική κρίση, την αποτυχία του συνταγματικού της προγράμματος, του δημοκρατικού της ελλείμματος κοκ.
Εδώ θα υπενθυμίσω την προφητική παρατήρηση του Etienne Balibar πως "Αν η Ευρώπη είναι για μας πρώτα από όλα το όνομα ενός ανεπίλυτου ακόμα πολιτικού προβλήματος, η Ελλάδα είναι ένα από τα κέντρα της, όχι μόνο εξαιτίας της μυθικής καταγωγής του πολιτισμού μας, που συμβολίζεται από την Ακρόπολη των Αθηνών, ελλά εξαιτίας των σημερινών προβλημάτων που είναι συγκεντρωμένα εκεί... Με αυτή την έννοια η Ελληνική εξέγερση είναι ένα σύμπτωμα της Ευρώπης ή για την Ευρώπη, "μια τοπική προβολή μορφών αντιπαράθεσης και σύγκρουσης που χαρακτηρίζουν όλη την Ευρώπη...
Σχόλια