Οι Ευρωεκλογές αποτελούν στην Ελλάδα μια μοναδική ευκαιρία «πολιτικής και ιδεολογικής» ψήφου, μακριά από τους καταναγκασμούς του, συχνά ασφυκτικά εκβιαστικού, εκλογικού συστήματος των εθνικών εκλογών. Δοθείσης της χαλαρής λοιπόν ψήφου τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών είναι «πολυφωνικότερα» από τα αντίστοιχα των Εθνικών εκλογών. Αξίζει να παρατηρήσει κανείς ότι η ψήφος είναι με χαλαρή, αλλά παρά τα περί του αντιθέτου διαδιδόμενα ολοένα και σημαντικότερη: οι αρμοδιότητες του Ευρωκοινοβουλίου επεκτείνονται συνέχεια και τα αποτελέσματα των εργασιών του έχουν συχνά αισθητές επιπτώσεις στην καθημερινότητα όλων των Ευρωπαίων πολιτών.
Με αυτήν την λογική το ΚΚΕ(εσ) είχε υπερτετραπλασιάσει την εκλογική του δύναμη το 1981, όταν είχαν εκλέξει ευρωβουλευτή και το ΚΟΔΗΣΟ και το Κόμμα των Προοδευτικών του Μαρκεζίνη. Στην συνέχεια βουλευτή στο Ευρωκοινοβούλιο εξέλεξαν κατά καιρούς η ΕΠΕΝ, η ΔΗΑΝΑ, Πολιτικη Άνοιξη (με ποστστό που άγγιζε το 9% το 1994), το ΔΗΚΚΙ (που άγγιξε το 7% το 1999). Ενώ θεματικά καλύτερες επιδόσεις από το εθνικό τους ποσοστό είχαν κατά καιρούς η Χριστιανική Δημοκρατία, οι Οικολόγοι Εναλλακτικοί, το κόμμα του κ. Κολλάτου, η Ένωση Κεντρώων του κ. Λεβέντη, το Κόμμα Ελλήνων Κυνηγών, και οι Φιλελεύθεροι του κ. Μάνου, αλλά και ένα ψηφοδέλτιο Αριστερών Γυναικών το 2004, μεταξύ πολλών άλλων.
Όλα αυτά, με λίγες εξαιρέσεις αποτέλεσαν κόμματα που ανήκαν σε συγκεκριμένους πολιτικούς χώρους και, με εξαίρεση το Κόμμα των Κυνηγών ίσως, δεν αποτελούσαν συσπειρώσεις γύρω από ένα επιμέρους θέμα ή μια κοινωνική ιδιότητα (όπως π.χ. το κόμμα των Πειρατών στην Σουηδία και το κόμμα των Γυναικών στην Ισλανδία).
Αυτού του είδους τα εξωπολιτικά εκλογικά φαινόμενα στην Ελλάδα είναι νομίζω ξένα στην αντίληψη του εκλογικού της σώματος. Η μόνη πιθανότητα να έχουν ποτέ επιτυχία σε εμάς εδώ, είναι μέσω της ψήφου-χαβαλέ, μιας ψήφου έντονης αποδοκιμασίας του πολιτικού συστήματος δια της επιλογής «γελοίων» υποψηφίων. Με την οικονομική κρίση να έχει ήδη αφιχθεί όμως και ενώ σοβούν τα χειρότερά της, μοιάζει όχι και τόσο πιθανή η διοχέτευση της κοινωνικής αγωνίας σε κάποιου είδους χαβαλέ: αυτό που είναι πιθανότερο να συμβεί είναι να ενισχυθούν εναλλακτικές πολιτικές ομάδες, να διευκολυνθεί η εμφάνιση στον εκλογικό στίβο ομάδων πολιτικά μικρής, έως τώρα, εμβέλειας. Αλλά και πάλι, είναι η δυναμική του Ελληνικού πολιτικού συστήματος τέτοια που ενώ ευνοεί συγκυριακές ψήφους διαμαρτυρίας-σήματα προς τους κεντρικούς πολιτικούς χώρους, δύσκολα μπορεί να υπερψηφιστούν εδώ στην απαραίτητη κλίμακα, ομάδες ενδιαφερόντων υπό τον μανδύα του πολιτικού σχηματισμού.
Υπάρχει ισχυρή η αίσθηση της πολιτικής ταυτότητας στην Ελλάδα σαν ένα γενικό συνανήκειν σε έναν πολιτικό χώρο, συχνά με όχι πολιτικούς όρους βέβαια, αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση. Στον βαθμό που η σημασία των Ευρωεκλογών θα γίνεται ολοένα και σοβαρότερη, όπως είπαμε, μοιάζει απίθανο να εξελιχθούν οι Ευρωεκλογές σε ένα είδος εκλογικού τσίρκου, ή τέλος πάντων σε πεδίο συγκρότησης κάποιου πολιτικού freak-show.
Σχόλια