Ολυμπιακά
Άντε και ολοκληρώθηκε επιτυχώς και αυτός ο εθνικός στόχος.... Έρχεται και ο λογαριασμός οσονούπω...
Δεν είμαι από αυτούς που αισθάνθηκαν εθνικά περήφανοι για την επιτυχία της διοργάνωσης των ακριβότερων Ολυμπιακών στην ιστορία, ούτε προτίθεμαι να θεωρήσω "ολυμπιακά έργα" το Mετρό (υπογραφή σύμβασης 1992), την Αττική οδό (σύμβαση παραχώρησης 1996) και το αεροδρόμιο (για το οποίο πληρώνω Σπατόσημο από την πρώτη πασόκαινο περίοδο), ώστε να θαυμάσω τα έργα υποδομής που μας έχουν "μείνει". Χαίρομαι που δεν γίναμε ρόμπα και που φερθήκαμε κόσμια στους επισκέπτες (αλλά όχι πάντα και στους αθλητές), χαίρομαι που οι καλεσμένοι συμμετείχαν σε μια επιτυχημένη γιορτή, αλλά δεν χαίρομαι καθόλου για την οικολογική επιβάρυνση της πόλης, την μυθώδη λυπητερή που θα μας έρθει και για την συγκέντρωση τόσων έργων στην Αθήνα εις βάρος της περιφέρειας. Χαίρομαι και για την αποφυγή του κιτς στην τελετή έναρξης, αλλά όχι για τα υποβόσκοντα εθνικά ιδεολογήματα πίσω από αυτήν. Χαίρομαι για την ευρηματικότητα της τελετής λήξης, αλλά όχι για την μεταφορά της παραλιακής στο ΟΑΚΑ στην ίδια τελετή.
Δεν μπορώ να πω ότι με ενθουσίασαν οι ζητωκραυγές στα διπλά σφάλματα του σέρβις των αντιπάλων της Δανιηλίδου, ούτε οι καραγκιόζηδες που γιουχάισαν τον άξιο νικητή της κατηγορίας των +85 κιλών, επειδή είχε το θράσος να νικήσει Έλληνα, ούτε οι άλλοι καραγκιόζηδες που έκαναν φασαρία όταν αγωνιζόντουσαν στους κρίκους οι αντίπαλοι του Ταμπάκου, πόσο μάλλον οι ανεγκέφαλοι που γιουχάιζαν τους αθλητές στα 200 μ. και φώναζαν το όνομα του Κεντέρη. Αλλά θα δεχτώ το αντεπιχείρημα ότι ένας μαλάκας που φωνάζει ακούγεται περισσότερο από χίλιους που σιωπούν.
Ρόδα, Ντόπα και Κοπάνα
Πέρα από όλα αυτά όμως ενδιαφέρον σε αυτούς τους ολυμπιακούς είχε η μερική αποκάλυψη της έκτασης του ντοπαρίσματος σε επίπεδο πρωταθλητισμού. Λέω "σε επίπεδο πρωταθλητισμού" γιατί η ντόπα είναι τόσο διαδεδομένη σε όλες τις ηλικίες αθλουμένων, που αν ψάξει κανείς σοβαρά θα την βρει ακόμα και σε επίπεδο π.χ. τοπικών πρωταθλημάτων τένις εφήβων. Η υπόθεση αυτή είναι δύσκολο να πάρει έκταση, βέβαια, χωρίς να οδηγήσει σε κατάρρευση ένα μεγάλο τμήμα του Ελληνικού - και βέβαια και του παγκόσμιου - αθλητισμού.
Αλλά ας τα πάρουμε από την αρχή. Προσωπικά δεν με πειράζει αν ο τάδε ή ο δείνα αθλητής ντοπάρεται. Με ενοχλεί η υποκρισία του να λέει ότι είναι καθαρός/η ενώ ντοπάρεται και να ομνύει στο Ολυμπιακό πνεύμα και στα "Ελληνικά ιδεώδη" ή σε κάτι εξίσου ασυνάρτητο. Το παραμύθι και το παραμύθιασμα με ενοχλεί. Και με ενοχλεί γιατί αν γινόταν δύο παράλληλοι Ολυμπιακοί οι μεν με καθαρούς και οι άλλοι με ντοπαρισμένους, οι δεύτεροι θα συγκέντρωναν το είδος του αρρωστημένου ενδιαφέροντος που συγκεντρώνει η γενειοφόρος γυναίκα και το παιδί με τα τρία χέρια, αλλά ο κόσμος θα παρακολουθούσε με πραγματικό ενδιαφέρον τους πρώτους, παρότι ο Ολυμπιονίκης στα 100 θα έκανε 10.10 και όχι 9.80. Γενικώς προτιμούσα τους Ολυμπιονίκες όταν δουλεύαν σε πραγματικές δουλειές και έκαναν αθλητισμό από μεράκι (όπως, ειρήσθω εν παρόδω, οι δύο Έλληνες καταδύτες που πήραν το χρυσό).
Στην περίπτωση της Ελλάδας η κυριαρχία της ντόπας ήταν πολιτική επιλογή συσχετισμένη με την προσπάθεια ανάληψης των Ολυμπιακών (τόσο το 96 όσο και το 04), η οποία οδήγησε σε ένα πρωτότυπο μοντέλο ντοπαρίσματος που συνδύαζε δημιουργικά την Ανατολικογερμανική κρατική παρέμβαση, με την Αμερικάνικου τύπου διαφημιστικής υποστήριξη.
Το 1988, υπενθυμίζω, στην Σεούλ η Ελλάδα είχε πάρει ένα (1) χάλκινο μετάλλιο (με τον παλαιστή τον Χολίδη αν ενθυμήστε), Έλληνας Ολυμπιονίκης (πρώτος, ή καταχρηστικά δεύτερος, και τρίτος) ήταν τόσο σπάνιο είδος που για να τους πληθύνουμε θεωρούσαμε (ακόμα πιο καταχρηστικά) κάθε αθλητή που έφτανε μέχρι και στην όγδοη θέση ως ολυμπιονίκη, για να νοιώθουμε κάπως καλύτερα. Σε δώδεκα χρόνια στο Σίδνεϋ και σε δεκαέξι χρόνια στην Αθήνα ήμασταν στα 14 και 16 μετάλλια αντίστοιχα, με πάμπολλα πλασαρίσματα στην οκτάδα. Πώς συνέβη αυτό το θαύμα;
Με την Ολυμπιάδα να έρχεται στην Αθήνα, οι στόχοι για ευπρόσωπη αθλητική παρουσία επιτεύχθηκαν με τέσσερις τρόπους: Με την εισαγωγή του επαγγελματικού αθλητισμού και την παράλληλη ενίσχυση με πολλά λεφτά των ομοσπονδιών, με την πρόσληψη και την εισαγωγή σοβαρών προπονητών σε μια σειρά «μικρά» και μεγαλύτερα αθλήματα, με την εισαγωγή αθλητών (ομογενών, «ομογενών» και μετεγγραφών) και τέλος με την ανοχή (πιθανά και την ενθάρρυνση) του ντοπαρίσματος σε όλα τα επίπεδα από τις ομοσπονδίες και την Ελληνική πολιτεία. Το σχέδιο Κόροιβος δεν αποτελεί παρά την θρασύτερη και ανοιχτότερη προσπάθεια κεντρικής οργάνωσης της ντόπας, που όμως στο Ελληνικό μοντέλο, παρέμενε αποκεντρωμένη για την εύκολη αποστασιοποίηση και απόσειση ευθυνών και για να μην ξέρει ο ένας τι συνέβαινε στην ομοσπονδία του άλλου, για λόγους κάλυψης.
Ο Συρίγος είναι σαφέστατος (και από τους λίγους που δεν έπαψαν ποτέ να καταγγέλουν το φαινόμενο) επί του θέματος:
Κεντέρης σημαίνει "λυπημένος"
...ετυμολογικά. Τα έγραφα και τα ξανάγραφα όταν τα κατήγγειλαν οι "ανθέλληνες" Άγγλοι. Τέτοιες μαγικές βελτιώσεις χρόνων σε ένα δύο χρόνια δεν γίνονται με φυσιολογικές μεθόδους. Το ζήτημα δεν είναι ότι "κάτι έπαιρναν"... έπαιρναν κατά τα φαινόμενα τόσα πολλά και σε τέτοιες ποσότητες που άλλους πελάτες του Τζέκου λέγεται ότι τους έστειλαν για αφαίρεση προστάτη στα 23 τους... ενώ οι ίδιοι δεν τολμούσαν να αγωνιστούν πολύ συχνά εκτός συνόρων για λόγους κάλυψης... Και η ξαφνική βελτίωση δεν αφορά μόνο τον Κεντέρη, έτσι;
Πάντως για να πούμε του στραβού το δίκιο, ο Κεντέρης και η Θάνου έγιναν υπεραθλητές και με μια τρομακτική και συνεχή προετοιμασία. Ο πρωταθλητισμός απαιτεί ασκητική και αφιέρωση, ανεξάρτητα από "βοηθήματα"... Ο Κεντέρης μάλιστα είναι τόσο καλή πάστα αθλητή που δεν θα μου έκανε εντύπωση αν φτάσει του χρόνου στον τελικό του παγκοσμίου πρωταθλήματος και χωρίς την αρωγή του Τζέκου. Αλλά η πιθανή συμμετοχή σε τελικό, δεν φέρνει ούτε δόξα, ούτε σπόνσορες με τσουβάλια λεφτά, ούτε την πανεθνική καταξίωση.
Η υποκρισία είναι γενικευμένη. Όλοι όσοι ασχολούνται έστω και περιφερειακά ως φίλαθλοι με τον στίβο γνωρίζαν για τις θρυλούμενες μεθόδους του Τζέκου. Ο Νικολάου της ΑΕΚ είχε καταγγείλει τον Τζέκο αλλά κανείς δεν το έκανε πρωτοσέλιδο και κανείς δεν το συνέχισε δικαστικά... Μια ματιά στα όσα γράφτηκαν στο παρελθόν στον τύπο, θα σας δείξει ότι διάφοροι κήνσορες ήταν όλο επαίνους για τον Τζέκο ενώ δεν ήταν δυνατόν να μην γνωρίζουν... Όταν ο Τζέκος σας έφερε το σχέδιο Κόροιβος κύριε Λιάνη, δεν αναρωτηθήκατε για το τι κάνει με τους αθλητές του;
Τώρα βγάζουν τον Κεντέρη αποδιοπομπαίο για να καλύψουν το πανηγύρι της μαϊμούς του Ελληνικού αθλητικού χημείου. Άλλοι κρύβονται από τώρα μην τους πάρει μπάλα η άρση της σιωπής... Δεν πιστεύω ότι θα φτάσει κανείς στην άκρη, ίσως άλλωστε κανείς να μην θέλει να χαλάσει την γιορτή και να ξεφουσκώσει το μπαλόνι των "εθνικών θριάμβων"...
Καταλήγω πάλι με Γιώργο Χελάκη:
Δεν είμαι από αυτούς που αισθάνθηκαν εθνικά περήφανοι για την επιτυχία της διοργάνωσης των ακριβότερων Ολυμπιακών στην ιστορία, ούτε προτίθεμαι να θεωρήσω "ολυμπιακά έργα" το Mετρό (υπογραφή σύμβασης 1992), την Αττική οδό (σύμβαση παραχώρησης 1996) και το αεροδρόμιο (για το οποίο πληρώνω Σπατόσημο από την πρώτη πασόκαινο περίοδο), ώστε να θαυμάσω τα έργα υποδομής που μας έχουν "μείνει". Χαίρομαι που δεν γίναμε ρόμπα και που φερθήκαμε κόσμια στους επισκέπτες (αλλά όχι πάντα και στους αθλητές), χαίρομαι που οι καλεσμένοι συμμετείχαν σε μια επιτυχημένη γιορτή, αλλά δεν χαίρομαι καθόλου για την οικολογική επιβάρυνση της πόλης, την μυθώδη λυπητερή που θα μας έρθει και για την συγκέντρωση τόσων έργων στην Αθήνα εις βάρος της περιφέρειας. Χαίρομαι και για την αποφυγή του κιτς στην τελετή έναρξης, αλλά όχι για τα υποβόσκοντα εθνικά ιδεολογήματα πίσω από αυτήν. Χαίρομαι για την ευρηματικότητα της τελετής λήξης, αλλά όχι για την μεταφορά της παραλιακής στο ΟΑΚΑ στην ίδια τελετή.
Δεν μπορώ να πω ότι με ενθουσίασαν οι ζητωκραυγές στα διπλά σφάλματα του σέρβις των αντιπάλων της Δανιηλίδου, ούτε οι καραγκιόζηδες που γιουχάισαν τον άξιο νικητή της κατηγορίας των +85 κιλών, επειδή είχε το θράσος να νικήσει Έλληνα, ούτε οι άλλοι καραγκιόζηδες που έκαναν φασαρία όταν αγωνιζόντουσαν στους κρίκους οι αντίπαλοι του Ταμπάκου, πόσο μάλλον οι ανεγκέφαλοι που γιουχάιζαν τους αθλητές στα 200 μ. και φώναζαν το όνομα του Κεντέρη. Αλλά θα δεχτώ το αντεπιχείρημα ότι ένας μαλάκας που φωνάζει ακούγεται περισσότερο από χίλιους που σιωπούν.
Ρόδα, Ντόπα και Κοπάνα
Πέρα από όλα αυτά όμως ενδιαφέρον σε αυτούς τους ολυμπιακούς είχε η μερική αποκάλυψη της έκτασης του ντοπαρίσματος σε επίπεδο πρωταθλητισμού. Λέω "σε επίπεδο πρωταθλητισμού" γιατί η ντόπα είναι τόσο διαδεδομένη σε όλες τις ηλικίες αθλουμένων, που αν ψάξει κανείς σοβαρά θα την βρει ακόμα και σε επίπεδο π.χ. τοπικών πρωταθλημάτων τένις εφήβων. Η υπόθεση αυτή είναι δύσκολο να πάρει έκταση, βέβαια, χωρίς να οδηγήσει σε κατάρρευση ένα μεγάλο τμήμα του Ελληνικού - και βέβαια και του παγκόσμιου - αθλητισμού.
Αλλά ας τα πάρουμε από την αρχή. Προσωπικά δεν με πειράζει αν ο τάδε ή ο δείνα αθλητής ντοπάρεται. Με ενοχλεί η υποκρισία του να λέει ότι είναι καθαρός/η ενώ ντοπάρεται και να ομνύει στο Ολυμπιακό πνεύμα και στα "Ελληνικά ιδεώδη" ή σε κάτι εξίσου ασυνάρτητο. Το παραμύθι και το παραμύθιασμα με ενοχλεί. Και με ενοχλεί γιατί αν γινόταν δύο παράλληλοι Ολυμπιακοί οι μεν με καθαρούς και οι άλλοι με ντοπαρισμένους, οι δεύτεροι θα συγκέντρωναν το είδος του αρρωστημένου ενδιαφέροντος που συγκεντρώνει η γενειοφόρος γυναίκα και το παιδί με τα τρία χέρια, αλλά ο κόσμος θα παρακολουθούσε με πραγματικό ενδιαφέρον τους πρώτους, παρότι ο Ολυμπιονίκης στα 100 θα έκανε 10.10 και όχι 9.80. Γενικώς προτιμούσα τους Ολυμπιονίκες όταν δουλεύαν σε πραγματικές δουλειές και έκαναν αθλητισμό από μεράκι (όπως, ειρήσθω εν παρόδω, οι δύο Έλληνες καταδύτες που πήραν το χρυσό).
Στην περίπτωση της Ελλάδας η κυριαρχία της ντόπας ήταν πολιτική επιλογή συσχετισμένη με την προσπάθεια ανάληψης των Ολυμπιακών (τόσο το 96 όσο και το 04), η οποία οδήγησε σε ένα πρωτότυπο μοντέλο ντοπαρίσματος που συνδύαζε δημιουργικά την Ανατολικογερμανική κρατική παρέμβαση, με την Αμερικάνικου τύπου διαφημιστικής υποστήριξη.
Το 1988, υπενθυμίζω, στην Σεούλ η Ελλάδα είχε πάρει ένα (1) χάλκινο μετάλλιο (με τον παλαιστή τον Χολίδη αν ενθυμήστε), Έλληνας Ολυμπιονίκης (πρώτος, ή καταχρηστικά δεύτερος, και τρίτος) ήταν τόσο σπάνιο είδος που για να τους πληθύνουμε θεωρούσαμε (ακόμα πιο καταχρηστικά) κάθε αθλητή που έφτανε μέχρι και στην όγδοη θέση ως ολυμπιονίκη, για να νοιώθουμε κάπως καλύτερα. Σε δώδεκα χρόνια στο Σίδνεϋ και σε δεκαέξι χρόνια στην Αθήνα ήμασταν στα 14 και 16 μετάλλια αντίστοιχα, με πάμπολλα πλασαρίσματα στην οκτάδα. Πώς συνέβη αυτό το θαύμα;
Με την Ολυμπιάδα να έρχεται στην Αθήνα, οι στόχοι για ευπρόσωπη αθλητική παρουσία επιτεύχθηκαν με τέσσερις τρόπους: Με την εισαγωγή του επαγγελματικού αθλητισμού και την παράλληλη ενίσχυση με πολλά λεφτά των ομοσπονδιών, με την πρόσληψη και την εισαγωγή σοβαρών προπονητών σε μια σειρά «μικρά» και μεγαλύτερα αθλήματα, με την εισαγωγή αθλητών (ομογενών, «ομογενών» και μετεγγραφών) και τέλος με την ανοχή (πιθανά και την ενθάρρυνση) του ντοπαρίσματος σε όλα τα επίπεδα από τις ομοσπονδίες και την Ελληνική πολιτεία. Το σχέδιο Κόροιβος δεν αποτελεί παρά την θρασύτερη και ανοιχτότερη προσπάθεια κεντρικής οργάνωσης της ντόπας, που όμως στο Ελληνικό μοντέλο, παρέμενε αποκεντρωμένη για την εύκολη αποστασιοποίηση και απόσειση ευθυνών και για να μην ξέρει ο ένας τι συνέβαινε στην ομοσπονδία του άλλου, για λόγους κάλυψης.
Ο Συρίγος είναι σαφέστατος (και από τους λίγους που δεν έπαψαν ποτέ να καταγγέλουν το φαινόμενο) επί του θέματος:
«Η πολιτεία γιατί δίνει αυτά τα τερατώδη κίνητρα για τα μετάλλια; Για να μπορεί να κάνει προπαγάνδα. Θα απεμπολούσαν τη δυνατότητα της προπαγάνδας για την οποία τόσο έχουν πασχίσει και τόσα πολλά ξοδεύουν από την τσέπη μας; Δεν έχετε καταλάβει ότι έχουμε κρατικό αθλητισμό ανατολικού τύπου;»
Κεντέρης σημαίνει "λυπημένος"
...ετυμολογικά. Τα έγραφα και τα ξανάγραφα όταν τα κατήγγειλαν οι "ανθέλληνες" Άγγλοι. Τέτοιες μαγικές βελτιώσεις χρόνων σε ένα δύο χρόνια δεν γίνονται με φυσιολογικές μεθόδους. Το ζήτημα δεν είναι ότι "κάτι έπαιρναν"... έπαιρναν κατά τα φαινόμενα τόσα πολλά και σε τέτοιες ποσότητες που άλλους πελάτες του Τζέκου λέγεται ότι τους έστειλαν για αφαίρεση προστάτη στα 23 τους... ενώ οι ίδιοι δεν τολμούσαν να αγωνιστούν πολύ συχνά εκτός συνόρων για λόγους κάλυψης... Και η ξαφνική βελτίωση δεν αφορά μόνο τον Κεντέρη, έτσι;
Πάντως για να πούμε του στραβού το δίκιο, ο Κεντέρης και η Θάνου έγιναν υπεραθλητές και με μια τρομακτική και συνεχή προετοιμασία. Ο πρωταθλητισμός απαιτεί ασκητική και αφιέρωση, ανεξάρτητα από "βοηθήματα"... Ο Κεντέρης μάλιστα είναι τόσο καλή πάστα αθλητή που δεν θα μου έκανε εντύπωση αν φτάσει του χρόνου στον τελικό του παγκοσμίου πρωταθλήματος και χωρίς την αρωγή του Τζέκου. Αλλά η πιθανή συμμετοχή σε τελικό, δεν φέρνει ούτε δόξα, ούτε σπόνσορες με τσουβάλια λεφτά, ούτε την πανεθνική καταξίωση.
Η υποκρισία είναι γενικευμένη. Όλοι όσοι ασχολούνται έστω και περιφερειακά ως φίλαθλοι με τον στίβο γνωρίζαν για τις θρυλούμενες μεθόδους του Τζέκου. Ο Νικολάου της ΑΕΚ είχε καταγγείλει τον Τζέκο αλλά κανείς δεν το έκανε πρωτοσέλιδο και κανείς δεν το συνέχισε δικαστικά... Μια ματιά στα όσα γράφτηκαν στο παρελθόν στον τύπο, θα σας δείξει ότι διάφοροι κήνσορες ήταν όλο επαίνους για τον Τζέκο ενώ δεν ήταν δυνατόν να μην γνωρίζουν... Όταν ο Τζέκος σας έφερε το σχέδιο Κόροιβος κύριε Λιάνη, δεν αναρωτηθήκατε για το τι κάνει με τους αθλητές του;
Τώρα βγάζουν τον Κεντέρη αποδιοπομπαίο για να καλύψουν το πανηγύρι της μαϊμούς του Ελληνικού αθλητικού χημείου. Άλλοι κρύβονται από τώρα μην τους πάρει μπάλα η άρση της σιωπής... Δεν πιστεύω ότι θα φτάσει κανείς στην άκρη, ίσως άλλωστε κανείς να μην θέλει να χαλάσει την γιορτή και να ξεφουσκώσει το μπαλόνι των "εθνικών θριάμβων"...
Καταλήγω πάλι με Γιώργο Χελάκη:
...Το ψάρι, όμως, βρομάει από το κεφάλι. Ο στιγματισμός του Κεντέρη και της Θάνου είναι το δέντρο που κρύβει το δάσος. Το κράτος είναι ο ηθικός αυτουργός του ντόπινγκ. Ενας πανούργος εισαγωγέας-προπονητής και δύο αθλητές δεν θα καταδικαστούν μόνο και μόνο για να τη γλιτώσουν οι υπόλοιποι φαρισαίοι.
Το κρατικό σύστημα ανάδειξης υπεραθλητών, που θα φανέρωνε σε όλους μας τι πάει να πει «ισχυρή Ελλάδα», θα καταρρεύσει, αρκεί ο εισαγγελέας να μη στείλει την υπόθεση στο αρχείο.
Κρίμα είναι, όμως, ολόκληρη κοινωνία να αδρανεί ουσιαστικά αφήνοντας το δικό της ρόλο στον κ. Παπαγγελόπουλο. Πάλι καλά που -παρά τους αρχικούς δισταγμούς και τις μέχρι τώρα εξαιρέσεις- ο Τύπος δεν έβγαλε το σκασμό χάριν του κακώς ενοούμενου εθνικού συμφέροντος.
Σχόλια